Bir kimsenin fiilen çalışmadığı halde bir işyerinde çalışıyormuş gibi sigortalı gösterilmesine "sahte sigortalılık" diyoruz. Aslında hukuken böyle bir kavram olmamakla birlikte, sahte sigortalılık SGK uygulamalarından türetilmiş bir kavram. Çeşitli sebeplerle başvurulan sahte sigorta uygulamalarına son yıllarda engelliler için de başvurulduğunu görüyoruz. İsterseniz okurumuz Yusuf Bey'in sorusuyla birlikte ne demek istediğimizi biraz daha açalım.
Soru: Sadettin Bey, eşimin %90 görme engelli raporu var. Kendisini isteğe bağlı sigortalı yapmak istedim fakat aylık ödeme tutarı yüksek olduğu için ödeyemiyorum. Acaba eşim çalışmadan evde bulunduğu halde sigorta bildirimini yapan firmalar var mıdır? Bu konuda bir tavsiyeniz olur mu? Yusuf A.
Cevap: Değerli okurum, sorunuzdan anlaşıldığı kadarıyla eşinizi çalışmadığı halde bir işyerinden sigortalı göstermek istiyorsunuz. Son zamanlarda sıkça başvurulan bu yöntemin faydalarını ve muhtemel zararlarını ifade edelim, kararı siz verin.
Engelli sigortasının faydaları
50 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde, zorunlu olarak en az %3 oranında engelli istihdam edilmesi gerekiyor. Kimi işverenler, fiilen işyerinde çalıştırmadığı halde, evinde oturan engelli kişiyi çalıştırıyormuş gibi sigortalı gösteriyor. Böylece zorunlu engelli çalıştırma şartını -kâğıt üzerinde de olsa- yerine getirmiş ve aylık 1.903 lira ceza ödemekten kurtulmuş oluyor. Ayrıca İŞKUR aracılığıyla işe alınan engellilerin sigorta primi işveren hissesi de Hazine tarafından karşılandığından, işverenin daha da işine geliyor. Bu arada tabii ki sigortalı gösterilen engelli de oturduğu yerden sosyal güvenceye ve emeklilik hakkına kavuşmuş oluyor.
"Sahte sigorta" riski
Gelelim işin mahzurlu tarafına. Bir işyerinde çalışmadığı halde sigortalı gösterilen kişiler, SGK tarafından sahte sigortalı olarak değerlendiriliyor. Bu durumun tespit edilmesi halinde, engelli kişi adına SGK'ya yapılan sigorta bildirimlerinin tamamı iptal ediliyor. Eğer aylık bağlanmışsa kesiliyor ve geriye dönük olarak ödenenler de faiziyle geri isteniyor. Ayrıca sağlık sigortası kapsamında verilen hizmetlerin tamamı da geri alınıyor. Ayrıca hem kendini sahte sigortalı yaptıran engelli hem de sigorta yapan işveren hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunuluyor.
Uzaktan çalışma yasal
Görüldüğü üzere çalışmadan evden sigortalı olmanın işveren ve engelli açısından hem faydaları hem de zararları var. Bununla birlikte evden çalışma kapsamında örneğin çağrı merkezi (call-center), yazılım, sekreterlik veya benzeri işlerde çalışan engelliler için herhangi bir sorun yok. Bu kişiler gerçekten işverene ait işte çalışmakta fakat işi kendi evlerinde yürütmekteler. Dolayısıyla sosyal güvenlik açısından herhangi bir sahtelik söz konusu değil.
Torbada mavi kart yok
Soru: Sadettin Bey, yakında çıkacağı söylenen torba yasada mavi kartlı vatandaşların Türkiye'den emekli olması için bir çalışma yapılıyor mu? Hakan T.
Cevap: Değerli okurum, Türk vatandaşlığından izinle çıkan (mavi kartlı) vatandaşlarımız yurtdışı hizmet borçlanması yapamıyorlar. Borçlanma ve emeklilik talepleri SGK tarafından reddediliyor. Fakat dava açmaları halinde kazanıyorlar ve mahkeme kararıyla emekli olabiliyorlar. Yeni torba yasa paketinde mavi kartlı gurbetçilerimizin bu sorunuyla ilgili çözüm yok. Yani mahkeme yoluyla emeklilik devam edecek. Sadettin Orhan http://www.bugun.com.tr/engelliye-sahte-sigorta-yazisi-1095883 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
