Vergi Usul Kanunu’nun 413. maddesi çerçevesinde, vergi durumları ve vergi uygulanması bakımından tereddüt edilen konular hakkında Gelir İdaresi’nden açıklama (özelge) istenebilmektedir.

Özelge talepleri için başvurular, Vergi Dairesi Başkanlığı bulunan illerde bu birimlere, bulunmayan illerde ise Defterdarlıklara yapılmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı merkezine doğrudan başvurma olanağı yoktur.

Özelge başvuruları, özelge talep formu ile yapılabilmekte, başvurulan birimler tarafından hazırlanan özelge taslağı GİB merkezine onay için gönderilmekte, onay süreci Özelge Komisyonu onayı ile sonuçlanmaktadır. Özelge Komisyonunca onaylanan özelgeler, otomasyon sistemi üzerinden yetkili birimlere aktarılmakta ve yetkili birimce imzalanarak özelge talep eden mükellefe gönderilmektedir.

Onaylanan özelgeler Gelir İdaresi’nin bütün yetkili birimlerinin görebildikleri bir havuza atılmakta ve özelge havuzunda örneği oluşan özelgeler için merkeze tekrar onaya gönderilmemektedir.

Son zamanlarda verilen özelgelerden önemli bazılarının özeti aşağıda yer almaktadır.

1. Kurumlar Vergisi Kanunu

Bedelsiz kiralanan otomobile ait giderler ile beyannamelere ilişkin ödenen damga vergisi kurum kazancından indirilebilir mi?

(20.02.2012 tarih ve 249 sayılı özelge)

Şirket ortağının sahibi olduğu binek otomobilin bir kiralama sözleşmesi kapsamında bedelsiz olarak şirket kullanımına tahsis edilmesi halinde, bu otomobil dolayısıyla ödenecek motorlu taşıtlar vergisi ile ruhsat sahibi olan şirket ortağı adına yapılacak kasko giderlerinin kurum kazancının tespitinde indirim unsuru olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, ticari işletmeye ait beyannameler üzerinden ödenen damga vergileri ile ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi amacıyla işletmede kullanması şartıyla, söz konusu otomobile ilişkin akaryakıt, bakım gibi giderler kurum kazancından indirilebilir.

Kraft torbaların üstüne ve torbanın içine kupon şeklinde konulan kupürler kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilir mi?

(29.02.2012 tarih ve 145 sayılı özelge)

Satışları artırmak amacıyla kraft torbaların üstüne veya içine konulan, uygulama ustaları tarafından biriktirilerek üreticisine teslim edildiğinde nakit para olarak geri ödeme yapılan ve reklam harcaması niteliğinde olan kuponlar, ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel gider olarak kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilecektir.

Diğer yandan, kupon karşılığı ödeme yapılanların gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmaları durumunda, düzenleyecekleri fatura karşılığında kendilerine yapılan ödeme tutarlarını yıllık gelire/kurum kazancına dahil ederek beyan etmeleri gerekmektedir.

Vakıf üniversitesine yapılacak kira yardımı kurum kazancından indirilebilir mi?

(15.02.2012 tarih ve 42 sayılı özelge)

Şirket’e ait gayrimenkulün, vakfa ait bir üniversitenin bedelsiz kullanımına tahsis edilmesi halinde; emsaline uygun bir bedelin tespit edilerek gelir yazılması, akabinde ise tespit edilen bu bedelin bağış olarak dikkate alınması mümkündür.

Yabancı şirket ortağından yapılan borçlanmaların transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına konu olması ve/veya örtülü sermaye şartlarının gerçekleşmesi durumunda kurumlar vergisi kesintisi nasıl hesaplanır?

(12.04.2012 tarih ve 1345 sayılı özelge)

Yabancı şirket ortağından yapılan borçlanmaların transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına konu olması ve/veya örtülü sermaye şartlarının gerçekleşmesi durumunda, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç veya örtülü sermaye üzerinden yapılan ödemeler dağıtılmış kar payı sayılır ve % 15 oranında kurumlar vergisi kesintisine konu olur. Ancak, ödenen faiz tutarları üzerinden daha önceden % 10 vergi kesintisi yapılmış olması halinde; yapılacak % 15 vergi kesintisinden, daha önce bu tutarlara ilişkin olarak yabancı ortağa ödenen faiz tutarları üzerinden kesilen % 10 oranındaki vergi mahsup edilebilir.

Diğer taraftan, örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler ile transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Yurt dışında mukim firmadan uçak kiralaması nedeniyle yapılan ödemelerden tevkifat yapılır mı ?

(23.02.2012 tarih ve 134 sayılı özelge)

Orman yangınlarında kullanılmak üzere yabancı ülke mukimlerinden kiralanacak uçaklar dolayısıyla yapılacak ödemelerin, iç mevzuatımıza göre kira ödemesi olarak değerlendirilmesi ve ilgili ülke ile imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması yahut Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30/1’inci maddesi (c) bendine göre vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Yurt dışından Türkiye’ye ithal edilen alan adı teslimlerinde kurumlar vergisi kesintisi yapılmalı mıdır?

(11.05.2012 tarih ve 498 sayılı özelge)

Yurtdışından satın alınan (domain) alan adı karşılığı yapılan ödemeler gayrimaddi hak ödemesi niteliğinde olup, yapılan bu ödemeler üzerinden, kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

2. Gelir Vergisi Kanunu

Gerçek kişi şirket ortağı tarafından bedelsiz olarak kiralanan otomobil için gelir vergisi beyanı yapılmalı mıdır?

(20.02.2012 tarih ve 249 sayılı özelge)

Şirket’e bedelsiz olarak tahsis edilen araç için tespit edilecek emsal kira bedelinin, yasal limitleri aşması halinde şirket ortağı tarafından gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilmesi gerekmektedir.

Eşlerin sahip oldukları gayrimenkullerden kira geliri elde etmeleri halinde kira gelirlerinin beyanı ve kira ile oturulan konutun kira giderini indirimi nasıl yapılmalıdır?

(12.05.2012 tarih ve 504 sayılı özelge)

Gayrimenkul sermaye iradında yıllık gelir vergisi beyannamesinin, gayrimenkul sahibi tarafından verilmesi gerektiğinden, eşlerin elde ettikleri kira gelirlerinin ayrı ayrı beyan edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, birlikte oturulan gayrimenkule ilişkin ödenen kira bedelinin, evlilik birliği içerisinde müşterek bir gider olması nedeniyle; söz konusu kirayı birlikte ödeyen eşlerin gayrimenkul sermaye iradına ilişkin olarak gerçek gider yöntemini seçerek verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesinde, istisnaya isabet eden kısım hariç olmak üzere ödenen kira bedelini payları oranında ayrı ayrı gider olarak indirebilmeleri mümkün bulunmaktadır.

Jeotermal su kaynağı araştırması için yapılan sondaj işi yıllara sari iş kapsamında değerlendirilir mi?

(20.02.2012 tarih ve 255 sayılı özelge)

Jeotermal su kaynağı araştırılmasına ilişkin sondaj işinin, Kamu İhale Kanunu’nun 4’üncü maddesinde tarif edilen inşaat işleriyle ilgili olarak yapılması ve süre yönünden de birden fazla yıla sirayet etmesi halinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun 42’nci maddesi kapsamında değerlendirilerek, bu işe ilişkin hakediş bedelleri üzerinden vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Bununla birlikte, bahse konu sözleşme ile yapılan işler her ne kadar tek sözleşme ile taahhüt edilmiş olsa da açılacak her kuyu ayrı bir iş olarak kabul edilecek ve yıllara sari inşaat işi olup olmadığı hususu da açılacak her kuyu için müstakil olarak değerlendirilecektir.

Diğer yandan, bahse konu sondaj işlerinin bir inşaat işinden bağımsız olarak yapılması halinde, söz konusu iş Gelir Vergisi Kanununun 42’nci maddesi kapsamındaki inşaat ve onarma işi olarak değerlendirilemeyeceğinden, bu işler nedeniyle yapılan hakediş ödemeleri vergi kesintisine konu edilemeyecektir.

Kat karşılığı inşaat sözleşmeleri Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsamında değerlendirilebilir mi?

(20.02.2012 tarih ve 252 sayılı özelge)

Arsa sahibi kooperatif ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapan şirkete, bu sözleşmeye istinaden kendi payına düşen bağımsız bölümlere ilave olarak anılan kooperatif tarafından nakit ödemede bulunulması, söz konusu sözleşmenin kat karşılığı inşaat sözleşmesi niteliğini değiştirmez.

Dolayısıyla, yıllara yaygın olmakla birlikte taahhüde bağlı bir inşaat işi olarak değerlendirilmesi mümkün olmayan kat karşılığı inşaat işine bağlı olarak kooperatif tarafından firmaya yapılan ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Kira ödemesi yapılmadığı dönemde kira stopajı ödenmeli midir?

(27.04.2012 tarih ve 15 sayılı özelge)

Kira sözleşmesine istinaden işyeri için nakden veya hesaben (vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri, istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemler, hesaplarda işyeri kirası karşılığı olarak gider gösterilmesi vb.) kira ödemesi yapılmamış ise, gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Yurtdışında sahip olunan Limited Şirket ortaklık payının satılması halinde beyan nasıl olmalıdır?

(17.05.2012 tarih ve 574 sayılı özelge)

Limited Şirket ortaklık payının elden çıkarılmasından doğan kazanç değer artışı kazancı niteliğinde olup, hesaplanacak değer artışı kazancının yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Üst hakkının devir alınması nedeniyle tevkifat yapılır mı ?

(14.08.2012 tarih ve 480 sayılı özelge)

Kullanım hakkı devredilen gayrimenkule ilişkin sözleşmelerin belirli süreli olması nedeniyle, yapılan işlemin kiralama olarak kabulü ve kira ödemeleri üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/5-a maddesi uyarınca % 20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

3. Katma Değer Vergisi Kanunu

Bedelsiz kiralanan otomobile ilişkin KDV tutarları indirim konusu yapılabilir mi?

(20.02.2012 tarih ve 249 sayılı özelge)

Şirket ortağının gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmaması halinde; binek otomobilini firmaya bedelsiz olarak kiraya verilmesi işleminde, her bir vergilendirme dönemi için emsal kira bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, sorumlu sıfatıyla şirket tarafından 2 numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Şirket ortağının başka faaliyetleri dolayısıyla gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olması halinde ise; sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacağından, kiralama faaliyetleri ile ilgili katma değer vergisi diğer faaliyetler ile birlikte genel esaslara göre beyan edilecektir.

Diğer yandan, kiralamaya konu binek otomobile ait bakım, onarım, akaryakıt vb. giderlere ilişkin katma değer vergilerinin indirim konusu yapılabilmesi için şirket faaliyetlerinde kullanılması gerekmektedir. Ancak, ruhsat sahibi olan şirket ortağı adına yapılacak kasko giderlerine ilişkin katma değer vergileri şirket tarafından indirim konusu yapılamayacaktır.

Kraft torbaların üstüne ve torbanın içine kupon şeklinde konulan kupürlerin tespitinde KDV hesaplanmalı mıdır?

(29.02.2012 tarih ve 145 sayılı özelge)

Firmanın yarattığı katma değer içerisinde vergilenen promosyon ürünlerinin müşterilere teslimi sırasında katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

DİİB kapsamında yapılan ihracatlarda, fiili ihracatın DİİB süresinin bitiminden sonra gerçekleştirilmesi halinde, hangi şartlarda ihracatın kanuni süre içinde gerçekleştiği kabul edilir?

(18.04.2012 tarih ve 1391 sayılı özelge)

DİİB kapsamında gerçekleştirilen ihracatta, fiili ihracat DİİB süresinin bitiminden sonra gerçekleştirilse dahi, gümrük beyannamesinin belge/izin süresi içerisinde tescil edildiğinin tevsik edilmesi şartıyla, ihracatın kanuni süre içinde gerçekleştiği kabul edilecektir.

Turizm işletmesi sahibi 5 yıldızlı otelin otel dışındaki organizasyonlarda verdiği yemek hizmetinin KDV karşısındaki durumu nedir?

(30.05.2012 tarih ve 1761 sayılı özelge)

5 yıldızlı otelin otel dışındaki organizasyonlarda verdiği yeme içme hizmeti 2007/13033 sayılı B.K.K. eki listeler kapsamında yer almadığından genel oranda (%18) KDV’ye tabi olacaktır.

Vakıf üniversitesine yapılacak kira yardımında emsal bedel üzerinden KDV hesaplanmalı mıdır?

(15.02.2012 tarih ve 42 sayılı özelge)

Şirket’e ait gayrimenkulün, vakfa ait bir üniversitenin bedelsiz kullanımına tahsis edilmesi durumunda, söz konusu hizmet ifası KDV Kanunu’nun 17/2-b maddesine göre KDV’den istisna olacaktır.

Örtülü sermaye şartlarının gerçekleşmesi durumunda indirim konusu yapılmış KDV tutarları nasıl düzeltilir?

(12.04.2012 tarih ve 1345 sayılı özelge)

Kurumlarla ilişkili kişiler arasında gerçekleşen ticari faaliyetlerin sonradan Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları’nın uygulanmasında örtülü sermaye olarak değerlendirilerek dağıtılmış kar payı sayılması, KDV açısından işlemin finansman temin hizmeti olmasını etkilememektedir.

Diğer taraftan, örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz ve benzeri giderlerin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması kabul edilmediğinden bu giderler dolayısıyla ödenen KDV’nin de, indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Daha önce indirim konusu yapılan tutarların, indirim hesaplarından çıkarılarak bu tutarların indirim konusu yapılmasının mümkün bulunmadığının anlaşıldığı dönem KDV beyannamesinin “ilave edilecek KDV” satırına eklenmek suretiyle beyan edilmesi gerekmektedir.

Yurt dışından Türkiye’ye ithal edilen alan adı teslimlerinde sorumlu sıfatıyla KDV ödenmeli midir?

(11.05.2012 tarih ve 498 sayılı özelge)

Yurtdışında mukim firmalardan alınan (domain) alan adlarına ilişkin bedeller üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2 no.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

4. Diğer Vergi Kanunları

Antrepodan satın alınacak yatırım teşvik belgesinde yer alan eşyaların ithali sebebiyle KKDF kesintisi yapılır mı?

(12.01.2012 tarih ve 165 sayılı özelge)

Gümrük antreposunda yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek ithalat işlemlerinden kaynak kullanımını destekleme fonu kesintisi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Yurt dışından getirilen malların transit ticaret yoluyla yurt dışına gönderilmesi durumunda KKDF kesintisi yapılır mı?

(19.04.2012 tarih ve 165 sayılı özelge)

Yurt dışından getirilen malların serbest dolaşıma sokulmadan (millileşmeden) satış yoluyla devir işleminin yapılması, daha sonra eşyanın serbest dolaşıma girmeden transit ticaret yoluyla yurt dışına gönderilmesi durumunda, Türkiye’ye herhangi bir mal ithalinin söz konusu olmaması nedeniyle, vadeli ithalat işlemi ile ilgili olarak kaynak kullanımını destekleme fonu kesintisi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Serbest bölgelerde çalışan personelin ücret ödemelerinde gelir vergisi istisnası nasıl uygulanır?

(22.05.2012 tarih ve 126 sayılı özelge)

Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan Şirket’in istihdam ettiği personele ödediği ücretlere gelir vergisi istisnası; muhtasar beyannamede beyan edilen tutarın önce tecil edilip, yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen serbest bölge faaliyet tasdik raporu ile şartların gerçekleştiğinin tespiti üzerine terkin edilmek suretiyle uygulanmaktadır.

Açık kasalı kamyonetin kapalı kasa kamyonete dönüştürülmesinde ÖTV farkı oluşur mu?

(06.02.2012 tarih ve 9 sayılı özelge)

İlk iktisabı sırasında % 4 oranı üzerinden ÖTV ödenen açık kasa kamyonetin 87.04 tarife pozisyonundaki aynı oran üzerinden vergiye tabi kapalı kasa kamyonete tadil edilmesi durumunda ÖTV farkı aranmayacaktır. Ancak, söz konusu kamyonetin, kayıt ve tescil tarihi itibarıyla % 4’ten daha yüksek bir orandan vergilendirilmesi gereken kapalı kasa kamyonete dönüştürülmesi nedeniyle doğacak ÖTV farkının adına kayıt ve tescil işlemi yapılan tarafından beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Firma çalışanının vefatı dolayısıyla varislerine kıdem tazminatı, ölüm yardımı ve ücret alacağı adı altında yapılan ödemeler Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabi midir?

(07.02.2012 tarih ve 39 sayılı özelge)

- Şirket bünyesinde çalışmakta iken vefat eden personelin mirasçılarına, herhangi bir sözleşmeye veya kanuna dayanılarak ölüm yardımı adı altında bir ödemenin yapılabilmesi için, mirasçıların verginin ödendiğine dair vergi dairesinden verilmiş bir belge ibraz etmeleri, böyle bir belge ibraz edilmediği takdirde, ödenecek tutar üzerinden vergi karşılığı olarak % 5 oranında tevkifat yapıldıktan sonra bakiyenin ödenmesi,

- Şirket personelinin vefat etmesi nedeniyle mirasçılarına herhangi bir sözleşmeye veya kanuna dayanmadan yapılacak ödemeler ivazsız intikal kapsamına girdiğinden, söz konusu ödemenin mirasçılar tarafından hukuken iktisap edildiği tarihten itibaren bir ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi

gerekmektedir.

GSM şirketleri aracılığıyla verilen veli bilgilendirme hizmeti ÖİV’ye tabi midir?

(16.08.2012 tarih ve 848 sayılı özelge)

Şirket ile GSM operatörleri arasında yapılacak anlaşma uyarınca veli bilgilendirme sistemi üyelik aidatı olarak aktarılacak tutarların mobil aidat yoluyla tahsil edilmesi işleminde; GSM operatörü tarafından tahsil edilecek söz konusu tutarlar, esas itibariyle GSM operatörü tarafından verilen ve ÖİV’nin konusuna giren bir elektronik haberleşme hizmetinin karşılığını teşkil etmediğinden ÖİV matrahına dahil edilmeyecektir. Ancak, GSM operatörlerince abonelere düzenlenecek faturalarda bu tutarların ayrıca gösterilmesi gerekmektedir.

Diğer yandan, mobil aidat hizmeti dolayısyla GSM operatörü tarafından sunulan elektronik haberleşme hizmetleri karşılığında alınan bedeller üzerinden ÖİV hesaplanması gerektiği tabiidir.

Serbest bölgede istihdam edilen personel ücretlerine ilişkin istisna uygulamasına yönelik olarak % 85 ihracat tutarı nasıl hesaplanır?

(02.05.2012 tarih ve 480 sayılı özelge)

Serbest bölgede istihdam edilen personel ücretlerine ilişkin istisna uygulamasına yönelik olarak % 85 ihracat tutarının hesaplanmasında serbest bölge içinde fason imalat dışında üretilen ve yurt dışına ihraç edilen ürünlerin bedelleri dikkate alınacaktır.

Öte yandan, faaliyette bulunulan serbest bölgede veya başka bir serbest bölgede faaliyette bulunan ihracatçılara yapılan ihraç kayıtlı teslimler istisnanın uygulanması bakımından yurt dışına satış olarak değerlendirilecek olup, serbest bölgede üretilen malların Türkiye’deki bir firmaya ihraç kayıtlı satılması durumunda ise anılan istisnadan faydalanılması mümkün olmayacaktır.

Ayrıca, serbest bölgede üretilen malların Türkiye’deki bir firmaya dahilde işleme rejimi kapsamında satılması ve satışa konu malların Türkiye’deki bu firma tarafından yurt dışına ihraç edilmesi durumunda da, yapılan satışlar ihracat olarak değerlendirilmeyecek ve söz konusu istisna uygulamasında yurt dışına ihraç edilen ürün bedelleri hesaplamasında dikkate alınmayacaktır. pwc

Yukarıda özetlenen özelgeler ile diğer çok sayıda özelgenin tam metnine www.gelirler.gov.tr internet adresinin mevzuat bölümünden ulaşabilirsiniz.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.