Ölüm Aylığına Hak Kazanma Koşulları ve Hak Sahiplerine Paylaştırılması |
30 Haziran 2014 | |
Ölüm aylıklarında hak sahiplerine hisseleri paylaştırılırken eğer yüzde yüzünün ödenmediği durumlarda alt sınır aylık uygulanması yapılmaktadır. Bu durum aylığın yüksek olması halinde etkilememekte olup ancak asgari ve düşük aylıklarda ortaya çıkmaktadır. Genellikle tek başına hak sahibi olanlarda daha çok görülmektedir. Ölüm aylıklarının hisselerinin paylaştırılması eş, anne ve baba, çocukların durumu dosyada ki durumlarına göre farklılık göstermektedir. Anne ve babanın aylık hisselerinin toplamı %25 hisse oranını geçememekte olup, çocuklarının aylıklarının her biri %25 hisse oranında olup fakat anasız babasız olması durumunda % 50 oranında aylık bağlanacaktır. Eşlerinde kendi çalışması ve aylığı olması durumda %50 tersi durumda ise %75 hisse oranında aylık bağlanacaktır. Hak sahiplerine bağlanacak aylıklarının toplamı sigortalıya ait aylığın tutarını geçemeyeceğinden aylığın %100 aşılması durumunda hak sahiplerinden orantılı olarak indirim yapılacaktır. Mülga kanunlarla 5510 sayılı Kanun’a göre sigortalının hak sahiplerine aylığını paylaştırırken yeni yasayla bazı değişikliklerin aylıkların düşmesi görülmektedir.
Örnekler; 1) Yaşlılık aylığı alan Fatma Hanım eşi Remzi Beyden dolayı ölüm aylığı talebinde bulunduğunu varsayalım. Fatma Hanımın eşinden dolayı ölüm aylığının hisse oranı 2/4 oranında olacaktır. Eğer sigortalının kendi aylığı olmasaydı hissesi 3/4 oranında olacaktı. 2) Hak sahibi Cemile Hanım eşi Mustafa Beyden dolayı ölüm aylığı talebinde bulunmuştur, ancak hak sahibi Nurten hanım herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabii çalışması ve yabancı bir ülke mevzuatında kaydının olmadığını var sayalım. Ayrıca hak sahibi Nurten Hanımın 4/b (Bağ-Kur) kapsamında isteğe bağlı ödediğini varsayalım, bu durumda ölen eşinden dolayı hak sahibi Nurten Hanımın aylık hissesi 3/4 olacaktır. Çünkü isteğe bağlı sigortalılık hissesi değişiklik yapması engellemektedir. 3) Ölen sigortalı Cengiz Beyin hak sahibi eşi Mürşide Hanım ile geride üç öz çocuğu bulunmaktadır. Bu durumda hisselerin paylaştırılmasında hak sahibi Mürşide’nin aylığı 2/5 hisse oranında diğer üç çocuğun aylığı 1/5 hissesi oranında paylaştırılacaktır (Hak sahibi Mürşide Hanımın çalışması, gelir ve aylığı bulunmamaktadır). Eğer hak sahibi mürşide hanım çalışması ya da aylığının bulunması durumda dahi hisse oranı değişmeyecektir. 4) Ölen sigortalı Mehmet Ali Beyin geride hak sahibi olarak üç kız çocuğu bulunmaktadır. Hisselerinin paylaştırılmasında her birine 2/6 hisse oranında aylık bağlanacaktır (Kız çocukları dul olmakla birlikte her hangi çalışması bulunmamakta gelir ve aylık almamaktadır.) 5) Ölen Sigortalı Harun Beyin geride annesi Havva Hanım ile babası Mustafa Bey bulunmaktadır. Ayrıca hak sahibi olarak eşi ve üvey çocuğu, annesi bulunmaktadır. Bu durumda anne Havva Hanım ile eş ve üvey çocuğun eşin: 3/6 üvey çocuğun: 2/6 annenin ise 1/6 olarak dağıtılacaktır. Süleyman UZUNOĞLU* Yaklaşım / Nisan 2014 / Sayı: 256 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.
|