5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı olmak üzere üç büyük sosyal güvenlik kurumu yanında sosyal güvenlik kurumu statüsünde olan 18 banka sandığı bulunmakta idi. Dolayısıyla bu 21 farklı sosyal güvenlik kurumu, Tarım SSK ve Tarım Bağ-Kur kanunlarıyla birlikte 23 farklı sosyal güvenlik mevzuatı doğrultusunda ölen sigortalıların geride kalan dul eş ve yetim kız çocuklarına ölüm aylığı bağlamakta idi. Her bir sosyal güvenlik kanunu, diğerinden bağımsız hükümler içerdiğinden, eşi ve anne-babası öldüğü için dul ve yetim duruma düşen kız çocukları istisnalar hariç bu kanunlar kapsamında ayrı ayrı dul ve yetim aylığına hak kazanabilir, birden çok aylık alabilirdi.

SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’nın Sosyal Güvenlik Kurumu’nun çatısı altında birleşmesi sonrası tek yasa olan 5510 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesi sonrası eş ve anne/babanın ölüm tarihlerinin 30 Eylül 2008 sonrası olması halinde kız çocuklarının aynı anda hem dul hem yetim aylığı alma imkânı ortadan kalktı. Eş ya da anne-babanın her ikisi ya da en az birisinin ölümü 1 Ekim 2008 tarihinden önce gerçekleşmiş ise sigortalılık statüsüne ve ölüm tarihine göre istisnalar hariç her iki aylığı birden almak mümkün olabiliyor. Aşağıdaki tabloda aynı anda hem eş hem de anne/babanın ölümü sonrası hangi şartlarla dul ve yetim aylığının alınabileceği belirtilmiştir.

1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu’nun ölüm aylığını düzenleyen 45. maddesinde farklı tarihlerde yapılan değişiklikler nedeniyle kız çocuklarına anne-babalarının ölümüne bağlı olarak yetim aylığı bağlanması ölüm tarihine göre değişkenlik göstermektedir. 1479 sayılı Kanun’un 45. maddesinde düzenlenen ve 01.10.1972 ila 03.10.2000 ve 08.08.2001 ila 01.08.2003 tarihinde ölen sigortalıların kız çocuklarına aylık bağlanması “kız çocuğunun geçimini sağlayacak başka bir geliri olmaması” koşuluna bağlanmıştır. Bu nedenle bu tarihler arasında ölen sigortalının kız çocuklarının gelirleri toplamı (aylık, kira vb. kazanç) brüt asgari ücretin altında ise kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmektedir.

Örneğin; eşinden dolayı SSK’dan ölüm aylığı almakta olan yetim kız çocuğu, Bağ-Kur kapsamındaki babasından dolayı ölüm aylığı talebinde bulunmuşsa; eşinden almakta olduğu aylığının asgari ücret tutarından fazla olması halinde babasından dolayı Bağ-Kur yetim aylığı bağlanmayacak, eşinden almakta olduğu aylığının asgari ücret tutarından az olması halinde bu defa tapu kayıtları da araştırılarak varsa gayrimenkullerinden ve diğer gelirleri de dikkate alınarak tespit edilebilecek aylık gelirinin asgari ücretten fazla olması halinde babasından dolayı Bağ-Kur yetim aylığı bağlanmayacak, eşinden dolayı SSK’dan almakta olduğu ölüm aylığının veya yine diğer gelirleri de dikkate alınmak suretiyle aylık gelirinin asgari ücret tutarından az olması halinde kız çocuğuna hem eşinden dolayı SSK dul aylığı alacak yetim kız çocuğuna ayrıca babası üzerinden Bağ-Kur yetim aylığı bağlanacaktır(14). Murat Göktaş/ Murat ÖZDAMAR Yaklaşım / Mayıs 2014 / Sayı: 257

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.