Bilindiği gibi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından daha önce “iş kazası ve meslek hastalığı olayların soruşturulması” ile ilgili olarak 2011/50 sayılı Genelgeyi, “iş kazası ve meslek hastalığı olaylarında kusur oranlarının tespiti” ile ilgili olarak 2011/57 sayılı Genelgeyi, “Çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı tespit işlemleri” ile ilgili olarak 2011/49 sayı Genelgeyi çıkarmıştı.

Bu defa, değişen mevzuat düzenlemeleri çerçevesinde, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının soruşturulması ile ilgili olarak 2014/16 sayılı Genelge ile bazı yeni düzenlemeler yapılmıştır.

Aşağıda işveren ve sigortalılar açısından önemli konular özetlenmiştir.

1) İş Kazası Olayının Tespiti ve Soruşturulması

Müfettiş incelemesi sadece ölüm veya maluliyetle sonuçlananlar ile en az yüzde 10 meslekte kazanma gücü kaybına neden olan iş kazalarıyla ilgili yapılacaktır.

Bunun dışında, SGK müdürlükleri tarafından iş kazası olup olmadığına karar verilemeyenler ile Kuruma maliyeti prime esas kazanç üst sınırının vaka tarihindeki tutarının üç katından (1 Temmuz 2014’e kadar 20,884 TL) fazla olan iş kazaları da Kurum müfettişleri tarafından da incelenecektir.

İş kazası geçiren kişinin sigortalılık bildirimi yapılmamış, yani sigortasız ise önce Sosyal Güvenlik Denetmeni tarafından kişinin sigortalılık durumuyla ilgili inceleme yapılacak, ardından da genelgede açıklanan işlemler yapılacaktır.

2) Meslekte Kazanma Gücü Kayıp Oranının Tespiti ve İtiraz

Kısa vadeli sigortalar servisleri veya komisyonca yahut iş müfettişleri ya da SGK’nın denetim ile görevlendirilen memurlarınca hazırlanmış bir tetkik ve araştırma sonucu düzenlenen mevcut rapora/tutanağa veya sonuçlanmış mahkeme kararlarına göre olayın iş kazası olduğunun kesin olarak anlaşılması ve sigortalının gelir veya aylık talebinde bulunması ya da söz konusu talep olmaksızın meslekte kazanma gücü kayıp oranının tespit edilmesini istemesi halinde, iş kazası dosyasındaki bilgi ve belgelere göre oran tespiti Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından yapılacaktır.

Meslekte kazanma gücü kayıp oranlarına yönelik itirazlar SGK Yüksek Sağlık Kurulu tarafından karara bağlanacaktır.

3)Meslek Hastalığı Olayının Tespiti ve Soruşturulması

Sigortalı (çalışan), meslek hastalığına yakalanmış veya meslek hastalığı şüphesi var ise; en son çalıştığı işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvuracak ve işlemler söz konusu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezince takip edilecektir.

Sigortalının başvurusu üzerine, meslekte kazanma gücü kaybı oranları tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye yetkili sağlık hizmet sunucularına sevk işlemleri gerçekleştirilecektir.

Sigortalıların sağlık hizmet sunucularından alınmış meslek hastalığı şüphesi bulunduğuna dair bir raporu olup olmadığına bakılmaksızın, meslek hastalığı tespitine yönelik sevk talepleri görevlendirilen sosyal güvenlik merkezlerince kabul edilecektir. Diğer bir deyişle, sigortalının elinde meslek hastalığına yakalandığına dair herhangi bir rapor olmasa dahi, sigortalının sevk talebi kabul edilecektir.

Sigortalıların yetkilendirilmiş sağlık hizmet sunucuları tarafından sevk talep tarihinden en fazla 6 ay öncesine kadar düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarının bulunması halinde, meslekte kazanma gücü kaybı tespitine yönelik talepleri kabul edilecek, tekrar ikinci bir sağlık kurulu raporu alınması için sağlık hizmet sunucusuna sevk işlemi yapılmayacaktır.

4/1-a (SSK) ve 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalıların meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranları tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını;

1) Sağlık Bakanlığına bağlı meslek hastalıkları hastaneleri,

2) Eğitim ve araştırma hastaneleri,

3) Devlet üniversitesi hastaneleri,

düzenleyebilecektir.

Sigortalı yukarıda belirtilenlerden istediğine sevk edilebilecektir.

01/01/2014 tarihinden beri uygulanmakta olan karar doğrultusunda, sigortalının meslekte kazanma gücü kayıp oranının tespiti Ankara’nın yanı sıra İzmir ve İstanbul’da oluşturulan SGK Sağlık Kurulunda da yapılabilecektir.

Meslek hastalığı iddia ve incelemelerinde, ölümle sonuçlananlar hariç SGK sağlık kurulları tarafından meslek hastalığı olduğuna karar verilenlerden sadece meslekte kazanma gücü kayıp oranı %10 ve üzerinde çıkan meslek hastalıkları müfettiş incelemesine tabi tutulacaktır. Bunun dışındaki meslek hastalıklarında, SGK’ ya maliyeti ve işverenin – çalışanın sorumluluk halleri dikkate alınarak, gerekirse müfettiş incelemesi yapılacaktır.

Sigortalı birden fazla iş kazasına uğramış veya meslek hastalığına yakalanmışsa, önceki iş kazası veya meslek hastalığına ait meslekte kazanma gücü kaybı oranı ile sonrakilere ait oranlar SGK sağlık kurullarınca birleştirilecektir.

SGK sağlık kurulunca hastalığın meslek hastalığı olarak kabul edilmesi durumunda, işverene kabul tarihi itibari ile İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu ile meslek hastalığı bildiriminde bulunması hususu yazılı olarak tebliğ edilecektir. Tebligatın işverence tebellüğ edildiği tarih meslek hastalığının işverence öğrenildiği tarih olarak kabul edilecek ve bu tarihten itibaren 3 iş günü içerisinde bildirim yapması istenecektir. İşverenin bildirimi geç yapması halinde bildirim yaptığı tarihe kadar sigortalıya yapılan tüm masraflar ve varsa ödenmiş geçici iş göremezlik ödenekleri hakkında 5510 sayılı Kanun 14 üncü ve 76 ncı maddelerine göre işlem yapılacak, gerekenler işverenden veya 4/1-b (Bağ-Kur) sigortalısından tahsil edilecektir.

4) Kusur Oranlarının Tespiti ve Denetim

Kurum Müfettişleri tarafından yapılan iş kazası veya meslek hastalığı soruşturmaları sonucu düzenlenen raporlarda, işveren, sigortalı ve varsa üçüncü kişi/kişiler hakkında kusur oranları belirtilecektir.

Düzenlenen raporlarda sigortalının ağır kusurlu olduğunun ve kusur derecesinin de belirtilmesi halinde geçici iş göremezlik ödeneği ağır kusur derecesi esas alınarak 1/3 oranında eksiltilerek ödenecektir. Ancak “ağır kusur” ifadesi yer almakla birlikte kusur derecesi yazılmamış ise Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 44 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan hükme göre %5 oranında kesinti yapılmak suretiyle işlem yapılacaktır.

5) İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirimlerinin Yapılma Şekli

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin “İş kazasının bildirimi ve bildirim süresi” başlıklı 35 inci maddesinde, “iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesini vermekle yükümlü olanlar tarafından e-sigorta ile Kuruma bildirilir veya doğrudan ya da posta yoluyla ilgili üniteye gönderilir.” Şeklinde düzenleme yapılmış olmakla birlikte, bundan sonra geçerli bir mazeretin (Kurum elektronik alt yapısına erişilemediği ve benzeri durumlarda) olmadığı durumlarda iş kazası meslek hastalığı bildirim formu Kuruma elektronik ortamda gönderilecektir.

6) İş Kazası ve Meslek Hastalığı Soruşturmalarının Kurum Müfettişlerince Yapılması

İş kazası ve meslek hastalığı ile ilgili tüm soruşturma süreçlerinde; ifade alınması, işyerinde durum tespiti yapılması gerekiyorsa, kayıt ve belge incelenmesi de dâhil olmak üzere araştırma ve incelemeler Kurum Müfettişleri tarafından yapılacaktır.

İlgili sosyal güvenlik il müdürlüğü, sosyal güvenlik merkezi veya ilgili sağlık sosyal güvenlik merkezi bünyesindeki Kurum Sağlık Kurulu ile kısa vadeli sigorta servisleri arasında iş kazası veya meslek hastalığı olayları ile ilgili görüş ayrılığı olması durumunda söz konusu vakalar incelenmek üzere Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına gönderilecektir.

7) Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat

Bu Genelgenin (2014/16) yayımlandığı 10 Haziran 2014 tarih itibariyle, daha önce yayımlanmış olan 2013/31 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmış olup, 2011/50 sayılı Genelgenin bu Genelgeye aykırı hükümleri de uygulanmayacaktır. pwc

İlgili genelgenin metnine aşağıdaki bağlantı aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

• İş Kazası ve Meslek Hastalığı Vakalarının Soruşturulması Hakkında Genelge

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti. / www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.