Ankara Ticaret Odası (ATO), Merkez Bankası verilerine dayanarak, Türkiye'nin borç haritasını çıkardı. Buna göre, 2007 yılında Türkiye'nin büyüme hızı yavaşlarken, vatandaşın borçları hızla büyümeye devam etti.

Konuya ilişkin ATO'dan yapılan yazılı açıklamada, 2007 yılında, vatandaşların, tüketici kredisi, otomobil kredisi, konut kredisi, kredi kartı ile firmaların bankalardan sağladıkları krediler, bu kredilere ait faiz tahakkuk ve reeskontlarından oluşan toplam borçların bir önceki yıla göre yüzde 28,7 artarak 321,9 milyar YTL'ye yükseldiği kaydedildi.

Alınan kredi miktarı, özellikle son yıllarda büyük bir artış gösterdi. 2000 yılında 35 milyar YTL olan nakdi krediler toplamı, 2003 yılında 85 milyar YTL'ye çıktı. 100 milyar YTL eşiği 2004 yılında geçilirken, 2005 yılında 177 milyar YTL'ye, 2006 yılında da 250,2 milyar YTL'ye ulaştı. 2007 yılında ise 321,9 milyar YTL'ye çıktı.

Böylelikle 2000 yılında yüzde 20,9 olan borçluluk oranı, 2002 yılında yüzde 20,4'e gerilerken, 2004 yılından itibaren artışa geçti. 2006 yılında illerin aldığı toplam nakdi kredilerin milli gelire oranı yüzde 33'e çıktı.

2007 yılında Türkiye'nin 865 milyar YTL'ye yakın bir Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) yarattığı tahmin ediliyor. Bu varsayım altında illerin toplam borcu 2007 yılında, yarattıkları milli gelirin yüzde 37'sine ulaşıyor.

EN BORÇLU İL İSTANBUL

Borç haritasına, iller bazında bakıldığında 2007 yılında kişi başına en çok borçlu il 12 bin 96 YTL ile İstanbul oldu.

En borçlu iller kategorisinde, İstanbul'u kişi başına 9 bin 423 YTL ile Ankara, 5 bin 131 YTL ile Antalya izledi. Kişi başına düşen borç itibariyle ilk 10 içinde yer alan diğer iller sırası ile İzmir, Muğla, Kocaeli, Bursa, Denizli, Adana ve Eskişehir.

İllerin aldığı nakdi krediler toplamı 2006 yılında 250,2 milyar YTL iken, 2007 yılında 71,7 milyar YTL. artışla 321,9 milyar YTL'ye ulaştı. Firmaların aldığı krediler ve bireysel krediler geçen yıla kıyasla artarken, borçların illere göre dağılımı da farklılık gösterdi.

En fazla nüfusa sahip ve sosyo-ekonomik açıdan en gelişmiş üç büyük il toplam borçlulukta da ilk üç sırada yer aldı. İstanbul, Ankara ve İzmir illerinin aldığı krediler, toplam nakdi kredilerin yüzde 66'sını oluşturdu. Üç ilin 2007 yılı itibariyle aldığı kredi toplamı 212,3 milyar YTL'yi buldu.

Kredi tutarından en büyük payı 152,1 milyar YTL ile (yüzde 47,2) İstanbul alırken, Ankara'nın aldığı borç 42,1 milyar YTL (yüzde 13,1), İzmir'in aldığı borç da 18,2 milyar YTL (yüzde 5,6) oldu.

EN AZ BORCU OLAN İL MUŞ

Kişi başına en az borcu olan iller Doğu Anadolu Bölgesi'nden Muş ve Hakkari ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden Şırnak oldu.

İllerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında son sırada yer alan Muş'un borçlanmaya da gücü yetmedi. 2007 yılında Muş borcunu yüzde 34 artırmasına rağmen, kişi başına 263 YTL borç ile tüm iller içinde en az borcu olan il oldu.

Muş'u Hakkari ve Şırnak takip etti. Hakkari'de borç yüzde 26,6 artarak kişi başına 280 YTL'ye, Bitlis'te de yüzde 18,8 artarak kişi başına 436
YTL'ye yükseldi.

BORCU EN ÇOK ARTAN İL BİNGÖL

İllerin aldığı borçlar bir yılda yüzde 28.7 artarken, borcunu an fazla artıran il Bingöl oldu. Bingöl ilinin aldığı borç yüzde 200,4 artarak 55,5 milyon YTL'den 166,8 milyon YTL'ye ulaştı. Böylelikle Bingöl'de 2007 yılında kişi başına borç, 663 YTL'ye yükseldi.

Bir yılda borcu en az artan il de yüzde 5,5 ile Iğdır oldu. Iğdır'da kişi başına borç 773 YTL oldu.

EN ÇOK ARTIŞ KARADENİZ BÖLGESİNDE

2007 yılında borcunu bir yıl önceye göre yüzde 38,3 ile en çok artıran bölge Karadeniz oldu. Karadeniz Bölgesi'nin toplam borcu 10,9 milyar YTL'den 15 milyar YTL'ye çıktı. Kişi başına borç 2 bin 15 YTL'ye ulaştı.

Bölgeler içinde kişi başına borcun en fazla olduğu bölge Marmara bölgesi olurken, kişi başına borç 8 bin 596 YTL olarak gerçekleşti.

En az borcu bulunan bölge de Doğu Anadolu Bölgesi oldu. İllere dağıtılan nakdi kredilerin yüzde 1,5'ini alan bölgede, kişi başına borç 856 YTL oldu. Böylelikle Türkiye'nin en gelişmiş bölgesi olan Marmara Bölgesi'nde yaşayan bir kişi, en az gelişmiş bölgesi olan Doğu Anadolu'da yaşayan bir kişiden on kat fazla borçlandı.

ATO BAŞKANI AYGÜN

ATO Başkanı Sinan Aygün, piyasalarda nakit akışının durmasına borçlanma seviyelerinin yüksekliğinin etkili olduğunu belirterek, “Türkiye'de son yıllarda işini sürdürmek isteyen de geçimini sağlamak isteyen de yatırım yapmak isteyen de borçlanarak yapıyor. Borçlanmak kişilerin de şirketlerin de gelecekteki gelirini bugünden harcaması anlamına geliyor” dedi.

BDDK verilerine göre, 2007 yılında batık tüketici kredilerindeki artışın yüzde 32 olduğunu kaydeden Aygün, aynı durumun firmalar için de geçerli olduğunu söyledi. Aygün, “Firmalar da faaliyet gösterdikleri sektörlere göre farklı oranlarda aldıkları kredileri geri ödeyemediler. Örneğin toptan ticaret sektöründe faaliyet gösteren firmaların batık kredilerindeki artış yüzde 56 olurken, tekstil sektöründe yüzde 31 oldu” dedi. Aygün şöyle devam etti:
“Türkiye'de gerek faiz oranlarının yüksekliği gerekse ödenebilir limitlerin üzerinde borçlanılması nedeniyle, borçlu kesim sıkıntı içindedir. Sektörlerin ve vatandaşların aynı dönemde borçlu olmasının ticari hayatta da durgunluğa yol açmaktadır. Vatandaş, kazancını borç ödemesine ayırdığı için her türlü ihtiyacını ertelemekte, alışveriş yapmamaktadır. Bu da ticari hayata olumsuz yansımaktadır. Eğer bir an önce ekonomik tedbirler alınmaz ve bu durum böyle devam ederse, durgunluk bulaşıcı hastalık gibi, her yöne yayılacaktır.”

http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/alarmnews.aspx?DocID=8517266