4857 sayılı İş Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu, 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ve diğer bazı kanun ve KHK’lerde değişiklik öngören “6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun” 11 Eylül 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6552 Sayılı Torba Kanun ile yapılan ve iş mevzuatını ilgilendiren bazı önemli değişiklikler aşağıda özetlenmiştir. Madde 1 : İş Müfettişlerinin gerekçeli muvazaa raporuna itirazda süre arttırılıyor 4857 Sayılı İş Yasasının 3.maddesi 2.fıkrasındaki “altı iş günü” ibareleri “otuz iş günü” şeklinde değiştirilmiştir. Böylece gerekçeli muvazaa raporunun düzenlenerek işverene tebliğ edildiği tarihi izleyen 30 işgünü içinde yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilecektir. Muvazaa raporlarına Yargıtay yolu açılıyor Yine 4857 Sayılı İş Yasasının 3.maddesi beşinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “İtiraz üzerine görülecek olan dava basit yargılama usulüne göre dört ay içinde sonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi halinde Yargıtay altı ay içinde kesin olarak karar verir. Kamu idarelerince bu raporlara karşı yetkili iş mahkemelerine itiraz edilmesi ve mahkeme kararlarına karşı diğer kanun yollarına başvurulması zorunludur.” Kamu idarelerinin muvazaa raporuna karşı itirazı zorunlu hale getirilmiştir. Madde 2: İşe iade davası açılabilmesi için 6 aylık kıdem şartı yer altı işlerinde çalışanlar için kaldırılıyor 4857 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir. “Yer altı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmaz.” Bu düzenleme ile bir gün bile çalışmış olsa belirsiz süreli iş sözleşmesi ile en az 30 işçinin çalıştığı yer altı işlerinde çalışan ve iş sözleşmesi feshedilen işçi işe iade davası açabilecektir. Madde 3 : Kamu idarelerine getirilen kontrol yükümlülüğü 4857 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlüdür.” Bu düzenleme ile kamu idarelerine alt işveren işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek ve ödenmeyen ücretlerinin hak edişlerden kesilerek işçilerin banka hesabına yatırılması yükümlülüğü getirilmektedir. Madde 4 : Yer altında maden işlerinde çalışan işçilere fazla çalışma yasağı 4857 sayılı Kanunun 41 inci maddesinin sekizinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. “Bu Kanunun 42 nci ve 43 üncü maddelerinde sayılan haller dışında yer altında maden işlerinde çalışan işçilere fazla çalışma yaptırılamaz. Yer altında maden işlerinde çalışan işçilere, bu Kanunun 42 nci ve 43 üncü maddelerinde sayılan hallerde haftalık otuz altı saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yüzden az olmamak üzere arttırılması suretiyle ödenir.” (Yürürlük tarihi 01.01.2015 olarak düzenlenmiştir.) Zorunlu ve olağanüstü haller dışında yer altında çalışan işçilere fazla çalışma yaptırılamayacağı, zorunlu ve olağanüstü hallerde yaptırılan fazla çalışma karşılığı ücretlerin ise en az %100 zamlı olarak ödeneceği düzenlenmektedir. Madde 5 : Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık izin süreleri 4857 sayılı Kanunun 53 üncü maddesinin dördüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir. “Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.” Bu suretle yer altı işlerinde çalışan işçiler için yıllık ücretli izin süreleri; Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) onsekiz günden Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmidört günden, Onbeşyıl (dahil) ve daha fazla olanlara otuz günden az olamaz. Madde 6 : Alt işveren işçilerinin yıllık izin süreleri 4857 sayılı Kanunun 56 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “Alt işveren işçilerinden, alt işvereni değiştiği halde aynı işyerinde çalışmaya devam edenlerin yıllık ücretli izin süresi, aynı işyerinde çalıştıkları süreler dikkate alınarak hesaplanır. Asıl işveren, alt işveren tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerinin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içerisinde kullanılmasını sağlamakla, alt işveren ise altıncı fıkraya göre tutmak zorunda olduğu izin kayıt belgesinin bir örneğini asıl işverene vermekle yükümlüdür.” Bu suretle alt işverenler değişse bile aynı işyerinde sürekli olarak çalışan işçilerin yıllık izin hakları korunmakta ve asıl işverene alt işveren üzerinde bir kontrol yetkisi tanınmaktadır. Madde 7 : Yer altı maden işçilerinin çalışma süreleri 4857 Sayılı Kanunun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir. “Yer altı maden işlerinde çalışan işçiler için yer altındaki çalışma süresi; haftada en çok otuz altı saat olup günlük altı saatten fazla olamaz. ” (Yürürlük tarihi 01.01.2015 olarak düzenlenmiştir.) Yer altında maden işlerinde çalışan işçilerin günlük çalışma süreleri 6 saat, haftalık çalışma süreleri ise en fazla 36 saat olarak belirlenmektedir. Madde 8 : Alt işverenler tarafından Kamu işyerlerinde çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları 4857 sayılı İş Kanununun 112.maddesine eklenen fıkralar ile asıl işverenin kamu işyeri olması halinde alt işverenler yanında çalışan işçilerin kıdem tazminatları şu şekilde düzenlenmiştir. Aralıksız olarak aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde çalışmış olanların bu şekilde çalışmış oldukları sürelere ilişkin kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı kamu kurum veya kuruluşuna ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit olunur. Bunlardan son alt işverenleri ile yapılmış olan iş sözleşmeleri mülga 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanların kıdem tazminatları ilgili kamu kurum veya kuruluşları tarafından, Aynı alt işveren tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri mülga 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında farklı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından, Alt işveren ile yapmış olduğu iş sözleşmesi sona ermediği gibi, alt işveren tarafından 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı işçinin yazılı talebi halinde, kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son işyerindeki ücretinin yılları itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden hesaplanmak suretiyle son kamu kurum veya kuruluşu tarafından işçinin banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenir. Madde 9 : Linyit ve Taşkömürü çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı 3213 Sayılı Maden Kanununda yapılan değişiklikle Linyit ve Taşkömürü çıkarılan işyerlerinde, yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi uyarınca belirlenen asgari ücretin iki katından az olamaz. Madde 13 : Alt işveren toplu iş sözleşmelerinde taraf sendika 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 8 inci maddesine eklenen fıkra ile “Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu iş sözleşmeleri; alt işverenin yetkilendirmesi kaydıyla merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır. Toplu iş sözleşmesinin kamu işveren sendikası tarafından bu fıkraya göre sonuçlandırılması halinde, belirlenen ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenir. Kamu işveren sendikası tarafından yürütülmeyen ve sonuçlandırılmayan toplu iş sözleşmeleri için fiyat farkı ödenemez” hükmü getirilmekte ve asıl işverenin kamu idaresi olması halinde alt işveren toplu iş sözleşmelerinde taraf olması teşvik edilmektedir. Madde 14 : Kamu idaresi hizmet alımlarında süre 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 28.maddesinde yapılan değişiklik ile kamu hizmet alımlarında yüklenme süresi 3 yıl olarak belirlenmiş, işin niteliği ya da işin süresinden kaynaklanan zorunlu hallerde sürenin gerekçe gösterilerek üst yönetim tarafından kısıtlanabileceği düzenlenmiştir. Madde 15 : Uluslar arası taşımacılığa iş sağlığı ve güvenliği istisnası getiriliyor 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 2.maddesinde yapılan değişiklikle uluslar arası denizyolu ve havayolu taşımacılığı yapan araçların seyrisefer halleri kanun hükümleri kapsamı dışına çıkarılmaktadır. Madde 16 : Diğer sağlık personeli çalıştırma yükümlülüğünün sınırlandırılması 6331 sayılı Yasa’nın 6.maddesinde yapılan değişiklikle diğer sağlık personeli çalıştırma yükümlülüğü sınırlandırılmak istenmiştir. Belirlenen nitelik ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak 10’dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işveren veya işveren vekili tarafından eğitimleri tamamlanma şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri yürütülür. Madde 17 : 10’dan az çalışanı bulunan az tehlikeli işyerlerinde sağlık raporları 6331 Sayılı Yasa’nın 15.maddesinde yapılan değişiklik ile 10 kişiden az çalışanı bulunan az tehlikeli işyerlerinde sağlık raporları kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden alınabilir. Madde 19 : İşveren sendikalarında yardımlaşma fonu 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasasının 26.maddesinde yapılan değişiklikle işveren sendikaları tüzüklerinde hüküm bulunması ve şartları genel kurul kararı ile belirlenmek şartıyla işçilerin sigorta primlerinin işveren payının ödemelerinde kullanılmak üzere ve nakit mevcudunun %25’ini aşmamak üzere karşılıksız yardıma dayalı dayanışma ve yardım fonu oluşturabilirler. Madde 20 : Toplu sözleşme için ülke barajı 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasasının 41. ve 43.maddelerinde yer “yüzde üç” ibareleri “yüzde bir” olarak değiştirilmiş ve toplu sözleşme yetkisi için ülke barajı %3’ten %1’e indirilmiştir. Madde 145 : Yürürlük 4 ve 7.maddeler 01.01.2015 tarihinde, İş Hukuku ile ilgili diğer maddeler Kanun’un yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir. pwc İlgili Kanun Metnine aşağıdaki link aracılığı ile ulaşabilirsiniz. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. |
