TBMM Genel Kurulu'nda, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda değişiklik yapan tasarının görüşmelerine başlandı.

Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı Meclis' de Sosyal Güvenlik Reformu, 18 yaşını dolduranlara son bir şans tanıyor. Yasa yürürlüğe girmeden 1 gün bile önce sigortalı olanlar, sisteme sonra girenlerden %10 fazla emekli maaşı alabilecek.

10 YIL YÜKSEK HESAPLANACAK

Yasa yürürlüğe girmeden önce bir işte çalışanlar, ilk 10 yıllık çalışma süresini dolduruncaya kadar çalıştıkları her yıl için yüzde 3 aylık bağlama oranına tabi olacak. 10'uncu yılın ardından ise bu oran yüzde 2'ye düşecek. Yani, 9 yıldır sigortalı olan bir işçi, yasa çıktıktan sonra 1 yıl daha eski sistemden yararlanacak. Yasa yürürlüğe girdikten sonra ilk kez sigortalı olanlar ise doğrudan yüzde 2'lik orana tabi olacaklar. Ancak, yasa çıkmadan 1 gün bile önce sigortalı olanlar 10 yıllık süreç nedeniyle kazançlı çıkacak.

20 YIL ÇALIŞAN 20 YIL MAAŞ BEKLEYECEK

Sosyal Güvenlik Reformu'nda prim gün sayısı düşmesine rağmen emekli yaşı düşmediği için 20 yıl çalışıp emekli olma hakkını kazananlar uzunca bir süre maaş yolu bekleyecek. 25 yaşında işe başlayan bir çalışan prim ödeme gün sayısının 9 binden 7 bin 200'e inmesi ile 20 yıl çalışarak emekli olma hakkı elde edecek. Ancak emekli maaşının bağlanabilmesi için 65 yaşına kadar beklemek zorunda.


GENEL KURUL'DA GÖRÜŞÜLÜYOR

TBMM Başkanvekili Meral Akşener' in başkanlığında toplanan Genel Kurulda, gündem dışı konuşmaların ardından, ''temel kanun'' olarak görüşülen tasarının tümü üzerindeki görüşmelere geçildi. Tasarı üzerinde ilk sözü MHP grubu adına Grup Başkanvekili Mehmet Şandır aldı.

Tasarı, 6 bölüm halinde görüşülecek. Tasarının 1. bölümü, 1 ile 30. maddelerden, 2. bölümü 31 ile 60. maddelerden, 3. bölümü 61 ile 66. maddelerden, 4. bölümü 67 ile 74. maddelerden, 5. bölümü 75 ile 84. maddelerden, 6. bölümü ise 86 ile 96. maddelerden oluşuyor.


SENDİKALARIN 65 YAŞ SIKINTISI

Öte yandan DİSK, emeklilikte 65 yaş sınırının kaldırılmasına ilişkin talebin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca kabul edilmediğini hatırlatarak, prim gün sayısının düşürülmesinin, 65 yaş koşulu kaldırılmadığından somut bir kazanım anlamına gelmeyeceğini kaydetti.

DİSK'ten yapılan açıklamada, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile 24 Mart'ta görüşüldüğü ve Emek Platformu'nun Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS)'na yönelik taleplerinin yeniden değerlendirildiği hatırlatıldı. Görüşme kapsamında kabul edilen ve edilmeyen talepler olduğu belirtilen açıklamada, bu taleplere ilişkin bir değerlendirme yapıldığı kaydedildi. Açıklamada, emeklilik yaşının kadınlar için pozitif ayrımcılık gözetilerek 58, erkekler için de 60 yaş olması talebinin Bakanlık tarafından kabul edilmediği dile getirilerek, "Buna karşın, 9 bin gün olan prim ödeme gün sayısının, 7 bin 200 güne indirilmesi, Bakanlıkla yapılan görüşmede kabul edilmiştir. Prim gün sayısının düşürülmesi, 65 yaş koşulu kaldırılmadığından somut bir kazanım anlamına gelmemektedir" denildi.

Açıklamada, Bakanlıkla yapılan görüşmede emekli aylıkları ve bağlanacak diğer aylıkların hesaplanmasında kazançların güncellenmesinde kullanılacak "güncelleme katsayısı"na refah payının yüzde 30 yerine yüzde 100 olarak yansıtılmasına yönelik talebin kabul edilmediği ifade edildi. Bu talebin reformun gerekçelerini ortadan kaldıracak nitelikte olduğunun öne sürülerek kabul edilmediği söylenen açıklamada, "Bu hesaplamada ulusal gelir artışının neden yüzde 30'unun alındığı sorusunun yanıtı, sosyal devlet ve gelirin adil dağılımını gerçekleştirmeyi amaçlayan bir anlayışı yansıtmaktan uzaktır. Bu durum, Anayasa Mahkemesi'nin, aylıkların güncellenmesinde refah payının gözetilmesi gerektiğine ilişkin iptal gerekçesine açıkça aykırıdır" denildi.


"AYLIKLARIN ALT SINIRI OLARAK ÖNERİLEN ORAN DA KABUL EDİLMEDİ"

İş kazası ve meslek hastalıkları sonucu sakat kalanlara ödenecek gelirin aylık tutarına uygulanması talep edilen alt sınırın kabul edilmediğine dikkat çekilen açıklamada, aylıkların alt sınırı olarak önerilen oranın da kabul edilmediği ifade edildi. Açıklamada, bağlanacak aylık ve gelirlerin alt sınırının sigortalı ve geçindirmekle zorunlu olduğu aile fertlerinin asgari ölçülerde geçimlerini sağlayacak yeterlilikte olması gerektiği belirtilerek, emekli aylıklarının yükseltilmesinde, enflasyon oranı ile birlikte, önceki yıl gerçekleşen refah payının da dikkate alınması talebinin de kabul edilmediği dile getirildi.

Bu arada Emek Platformu kuruluşları arasında 65 yaş çatlağı ortaya çıktı. Emek Platformu sözcüsü Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu 65 yaşla ilgili tabanda sıkıntı olup olmadığı konusunda, bunun teşkilattan teşkilata değiştiğini belirterek, kendi teşkilatında bir sıkıntı olmadığını söylerken, Türkiye Tabipler Birliği Gencay Gürsoy "Bizim teşkilatımızda bir rahatsızlık var. Oradan çıkan açıklama gerçek bizi yansıtan bir mesaj değildir" dedi.

Emek Platformu Bileşenleri Başkanları toplandı. Toplantı öncesinde açıklama yapan Emek Platformu sözcüsü Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası yasa tasarısı ile ilgili üç dört aydır mücadelelerin devam ettiğini söyledi. Kumlu, nihai sonucun pazartesi günü yapılan 5-6 saate yakın görüşme sonucunda paylaşıldığını anımsatarak "Emek Platformunu tespit etmiş olduğu eksikliklerin bir kısmının mutabakatla çözdük. Bazı maddelerde de mutabakat sağlayamadık. Bunlarla ilgili gelişmeleri yasa tasarısının Meclis genel kurulunda görüşülmesi esnasında takip edeceğimizi açıklamıştık" dedi. Bunun üzerine tekrar Emek Platformu bileşenleri ile bir araya geldiklerini ifade eden Kumlu gelişmeleri değerlendireceklerini söyledi.

Kumlu "Ne yapabilirizi değerlendirdikten sonra Emek Platformu başkanları ile birlikte kararımızı verip ona göre yol haritamızı çizip konuyu takip edeceği" dedi.

Açıklamanın ardından basının soruların yanıtlayan Kumlu, emeklilik yaşı eleştirilerine platformda tartışacaklarını kaydetti. Emek Platformu bileşenleri başkanlarının zaman zaman yanlış değerlendirmeleri olduğunun altını çizen Kumlu mutabakat sağlayamadığımız emeklilik yaşı, güncelleme katsayısı ve fiili hizmet zammında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'in genel kurul aşamasında yardımcı olacağına inandıklarını dile getirdi.

Bir gazetecinin "Mutabakat sağlanamayan konularda Bakan Çelik bir işaret verdi mi?" sorusu üzerine Kumlu "Hayır. Öyle bir şey olsaydı zaten bu konuyu çözerdik. Zaten mutabakat sağlanamayanları açıkladık. Mutabakatta sağlanamayan hususlar önerge ile düzeltilecek" dedi.

Diğer bir gazetecinin "Tabanda 65 yaş emeklilik ile ilgili sıkıntılar var mı?" sorusu üzerine Emek Platformu sözcüsü Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu teşkilattan teşkilata bunun değiştiğini belirterek kendi teşkilatında bir sıkıntı olmadığını söyledi.

Bunun üzerine Türkiye Tabipler Birliği Gencay Gürsoy araya girerek "Bizim teşkilatımızda bir rahatsızlık var. Oradan çıkan açıklama gerçek bizi yansıtan bir mesaj değildir" dedi.

ıÜü65 YAŞTA TAVİZ YOK
Bugün, emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60. Tasarı emeklilik yaşını 2036'dan sonra kademeli olarak erkeklerde 2046'da, kadınlarda 2048'de 65'e çıkarıyor. Bu konuda taviz vermedi.

7 BİN 200 GÜNE İNDİRİLDİ

Prim gün sayısı bugün 7 bin gün uygulanıyor. Reformla bu 9 bine yükseltiyordu. Uzlaşma sonrası 7 bin 200'e indi.

BAĞLAMA ORANI 2018'DE DÜŞÜYOR

Aylık bağlama oranı halen ilk 10 yıl için 3, sonraki 15 yıl için yüzde 2, kalan yıllar için de 1.5 uygulanıyor. Tasarı, bu oranı 2'ye indiriyor. Ancak yeni sistem 2018'de devreye girecek. 2018'den önce sigortalı olan kişi, bu tarihe kadar ödediği prim için yüzde 3 bağlama oranından yararlanacak. 2018'den sonra herkes için bağlama oranı yüzde 2 olacak.

ÖLÜM AYLIĞI İÇİN 900 GÜN PRİM ŞARTI

Malüllük ve ölüm aylığı hak etmek için 5 yıldan beri sigortalı olup her yıl için 180 gün (180x5=900 gün) prim ödeme şartı vardı. Reform bunu 1800 güne çıkarıyordu. Uzlaşma sonrası gün tekrar 900 güne indi. Ancak askerlik ve diğer nedenlerle yapılacak borçlanmalar bu süreye sayılamayacak.

GÜNCELLEME KATSAYISI DEĞİŞMEDİ

Emekli aylıklarının hesaplanmasına ilişkin kazançların güncellenmesinde kullanılacak katsayının belirlenmesinde halen gelişme hızının (refah payının) yüzde 100'ü esas alınıyor. Tasarı gelişme hızının yüzde 30'u dikkate alınır diyor ve bu konuda bir değişiklik yapılmayacak.

10+90 GÜN SAGLIK HİZMETİ

Sigortalının hizmet akdi feshedildikten sonra 10 gün sağlık hizmetlerinden yararlanması öngörülüyor. Uzlaşma sonrası prim borcu olup olmadığına bakılmaksızın 10+90 gün sağlık hizmeti alabilecek.

GAZETECİYE FİİLİ HİZMET ZAMMI YOK

Gazeteciler, posta dağıtıcıları, TRT personeli gibi halen fiili hizmet zammından yararlanan çalışanlar reformla bu hakları elinden alınıyordu. Hükümet görüşmelerde bundan da taviz vermedi.

DİŞ PROTEZİNDE KATILIM PAYI DÜŞTÜ

Mevcut durumda diş protezleri sınırsız yaptırılabiliyordu. Tasarı ise 18-45 yaş arasındaki kişilerin protez bedelinin yüzde 50'sini cepten ödemesini öngörüyor. Uzlaşma sonrası hastalar yüzde 10-20 arasında katılım payıyla bu hizmeti alabilecek.

YAŞI DOLDURANA 4500 GÜN ŞARTI

Yaş sınırını dolduran kişiler 4500 gün prim ödediyse kısmi emeklilik hakkından yararlanabiliyordu. Tasarı, kademeli olarak her yıl 100 gün artırılarak bu durumdaki kişiler 5 bin 400 gün prim ödeme şartı aranacak.

DUL EŞE ÖDEME YAPILMAYACAK

Dul eş, yetim kız çocukları için evlenmeleri halinde yetim aylığının 24 katı tutarında çeyiz parası veriliyordu. Tasarı bunu 12 kata düşürdü. Uzlaşma sonrası dul eşe çeyiz parası verilmemesi, kız çocuklara ise 24 kat verilmesi formülü kabul edildi.

EMZİRME YARDIMI DEĞİŞMEDİ

Süt emzirme yardımı mevcut düzenlemede 52 YTL ödeniyor. Tasarı asgari ücretin üçte biri (213 YTL) kadar, ancak bir kere ödensin diyor. Taraflar bu konuda değişiklik yapmadı.

'ÖZEL' İÇİN YÜZDE 20 KATKI PAYI

Sağlıkta katkı payı çalışanlar ile emekli, dul ve yetimler, özel hastanelerden yüzde 20 katkı payı ödeyerek yararlanacak. Bu konuda da değişiklik yapılmadı.

http://www.sabah.com.tr/2008/03/27/haber,24FA32065FDF4426B8AF5C42038BAC30.html