Serbest meslek erbabının ödediği SGK 4-B (Bağ-Kur) primlerinin ne şekilde giderleştirileceği

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … T.C. kimlik numaralı mükellefi olduğunuz belirtilerek, dönem içinde ödediğiniz SGK 4-B (Bağ-Kur) primlerinin ne şekilde giderleştirileceği, beyanname üzerinde indirim konusu yapılması durumunda dönem zararı olarak izleyen dönem beyannamelerinde dönem karından mahsup edilip edilemeyeceği ve bu primlerin gelir geçici vergi beyannamelerinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşlerini talep ettiğiniz anlaşılmış olup konu ile ilgili Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.

            193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Serbest meslek kazancının tarifi” başlıklı 65 inci maddesinde; “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

            Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.” hükmü yer almaktadır.

            Söz konusu Kanunun 67 nci maddesinin birinci fıkrasında ise, “Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.” hükmü yer almaktadır.

            Aynı Kanunun “Mesleki giderler” başlıklı 68 inci maddesinde serbest meslek kazancının tespitinde indirilecek giderler bentler halinde sayılmış olup 8 numaralı bentte serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatların serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan gider olarak indirim konusu yapılabileceği belirtilmiştir.

             Diğer taraftan, aynı Kanunun mükerrer 120 nci maddesinde ticari kazanç sahipleri (basit usulde vergilendirilenler hariç) ile serbest meslek erbabının cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, geçici vergi ödeyecekleri hükme bağlanmıştır.

             Konuya ilişkin açıklamalar 27.12.1998 tarih ve 23566 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 217 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılmış olup Tebliğin “Geçici Vergiye Esas Kazancın Tespiti” başlıklı 3 üncü bölümünde; “Mükellefler, vergilendirme dönemleri itibariyle geçici vergiye tabi kazançlarının belirlenmesinde, ticari veya mesleki kazancın tespitine ilişkin olarak Gelir Vergisi Kanununda yer alan hükümlere uymak zorundadırlar…” denilmiş olup, “Özellik Gösteren Durumlar” başlıklı 4 üncü bölümünde ise; “Mükellefler geçici vergiye tabi kazançlarının tespitinde, söz konusu kazançlarını yıllık beyanname ile beyan etmeleri halinde yararlanabilecekleri tüm indirim ve istisnaları dikkate alabileceklerdir.” açıklamasına yer verilmiştir.

            110 Seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ise, Bağ-Kur Kanunu kapsamına giren serbest meslek erbabının, Gelir Vergisi Kanununun 68/8 inci maddesi hükmü gereğince, ödedikleri Bağ-Kur giriş keseneği ve primlerini gider yazmaları gerekmekte ise de, hasılatlarından emekli aidatı veya sosyal sigorta primi indirmemiş olan mükelleflerin, Bağ-Kur giriş keseneği ve primlerini serbest meslek kazançları ile ilgili olarak verecekleri yıllık beyannamelerinde gösterdikleri gelirden indirmelerinin uygun bulunduğu açıklanmıştır.

            Öte yandan,  1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu (Bağ-Kur) Kanunu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlüğe girmesi ile yürürlükten kaldırılmış olup, 5510 sayılı Kanunun “Primlerin Ödenmesi” başlıklı 88 inci maddesinde; Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarlarının gelir vergisi ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

            Bu açıklamalara göre;

            -Sosyal güvenlik (Bağ-Kur) primlerinin  indirimi , 110 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile gider olarak indirime değil, 89 uncu madde hükmü uyarınca ilgili yıla ait beyan edilen gelir üzerinden indirimine izin verecek şekilde düzenlenmiştir. Dolayısıyla, Bağ-Kur primleri, sadece indirimi kabul edilen gelir unsurlarına ilişkin olarak, beyan edilen gelir üzerinden indirilebilecektir. Kazancın yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen tutarların ne diğer gelir unsurlarından indirimi, ne de ertesi yıllara devri söz konusudur. Nitekim yıllık gelir vergisi beyannamesi ve eklerinin dizaynı da bu çerçevede yapılmıştır.

            -Sosyal güvenlik (Bağ-Kur) primlerinin, önceki üçer aylık dönemlerde ödenenler de dahil edilerek kümülatif olarak geçici vergiye ilişkin kazancın tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. Ancak, geçici verginin tespitinde indirim konusu yapılan prim tutarları toplamının beyanname üzerinden mahsup edilmek üzere serbest meslek kazancı defterinin hasılat bölümüne kaydedileceği tabiidir.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.

.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.