Hizmet karşılığı olmaksızın vakıf gelirlerinden alınan hisselerin vergilendirilmesi

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ekinde yer alan dilekçenizin incelenmesinden; müvekkiliniz ..’in 1989 yılından bu yana ABD’de ikamet ettiğini ve Türk vatandaşı olduğunu, annesinin 06/12/2008 tarihinde vefat ettiğini, malvarlığını ölmeden önce düzenlediği vasiyetname ile Türk Eğitim Vakfına şartlı olarak bağışladığını, söz konusu vasiyetname uyarınca Vakfın müvekkilinize her ay 1.250 USD ödemekle yükümlü olduğunu, ancak yapılan ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapıldığını belirterek, yapılan kesintinin Türkiye ile ABD arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması ve Gelir Vergisi Kanunu çerçevesinde doğru olup olmadığı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup, konuya ilişkin Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.

            193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinin son fıkrasında, “Vakfın gelirinden hizmet karşılığı olmayarak alınan hisseler ile zirai faaliyete bilfiil iştirak etmeksizin sadece üründen pay alan arazi sahiplerinin gelirleri bu Kanunun uygulanmasında gayrimenkul sermaye iradı addolunur.” hükmü öngörülmektedir.

            Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.”  hükmü yer almaktadır.

            Anılan fıkranın 5/(a) bendinde 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemeler üzerinden (2009/14952 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince) %20 oranında tevkifat yapılacağı belirtilmiştir.

            Diğer taraftan, hükümleri 01/01/1998 tarihinden itibaren uygulanmakta olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının “Gayrimenkul Varlıklardan Elde Edilen Gelir” başlıklı 6′ncı maddesinin ilk üç fıkrasında;

            “1. Bir Akit Devlet mukiminin diğer Akit Devlette bulunan gayrimenkul varlıklardan elde ettiği gelir (tarım veya ormancılıktan elde edilen gelir dahil), bu diğer Devlette vergilendirilebilir.

            2. “Gayrimenkul varlık” terimi, bahse konu varlığın yer aldığı Akit Devletin mevzuatına göre tanımlanacaktır. Terim her halükarda gayrimenkul varlığa müteferri varlıkları, tarım ve ormancılıkta kullanılan araçları ve hayvanları, her çeşit dalyanları, özel hukuk hükümlerinin uygulanacağı gayrimenkul mülkiyetine ilişkin hakları, gayrimenkul intifa haklarını ve maden ocaklarının, kaynakların ve diğer doğal kaynakların işletme hakkından veya işletilmesinden doğan sabit ya da değişken ödemeler üzerindeki hakları kapsayacaktır; gemiler, vapurlar ve uçaklar gayrimenkul varlık olarak kabul edilmeyecektir.

            3. 1 inci fıkra hükümleri, gayrimenkul varlığın doğrudan kullanımından, kiralanmasından veya diğer herhangi bir şekilde kullanımından elde edilen gelire uygulanacaktır.”

            hükümleri yer almaktadır.

            Buna göre, Anlaşmanın 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrasına göre gayrimenkul varlık, bulunduğu Akit Devletin mevzuatı çerçevesinde tanımlanacak olup iç mevzuatımıza göre gayrimenkul olarak değerlendirilen Türkiye’deki varlıklardan elde edilecek gelirlerin, iç mevzuat hükümlerimiz çerçevesinde Türkiye’de vergilendirilmesi gerekmektedir.

            Bu hüküm ve açıklamalara göre, vakıf tarafından hizmet karşılığı olmaksızın müvekkilinize ödenecek tutarlar gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirildiğinden, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının 6 ncı maddesine istinaden de elde edilen gelir Türkiye’de vergilendirildiğinden, Türk Eğitim Vakfı tarafından müvekkelinize nakden veya hesaben ödenen bedeller üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 5/(a) bendine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.