Geçmişte vergi iadeleri bakımından iyi performans gösteren mükelleflere 'hızlandırılmış iade sistemi' geliyor. Buna göre belirlenecek 100 civarındaki mükellefe inceleme yapmadan ve teminatsız KDV iadesi yapılacak.

Risksiz mükelleflere herhangi bir formalite aranmadan KDV iadesi yapılması gündemde. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nın bir süredir yürüttüğü çalışmalara göre, inceleme ve teminat istenmeden iade yapılacak mükellef sayısının 100 ve altında olması planlanıyor. Bu mükellefler aktif büyüklük, üretim kapasitesi, işçi sayısı ve vergi iadelerindeki geçmiş tarihleri dikkate alınarak belirlenmeye çalışılacak. Sistemin adı ise "hızlandırılmış iade sistemi" olacak.

Gelir İdaresi Başkanlığı IMF'nin de talepleriyle geçen yaz aylarında KDV gelirlerinde yaşanan düşüş ve iadelerdeki yükseliş nedeniyle sistemi incelemeye aldı ve yeni sistemin nasıl olabileceği üzerinde çalışmalar yaptı. Bu çalışmaların amacı, risksiz yani sorunsuz iade alacak başta ihracatçılar ile diğer iade alacaklıları sorunlu olanlardan ayırmak, sorunlu olanların da üzerine daha sıkı gitmekti. Öncelikle ihracatçılar altın, gümüş ve platin olarak belli kriterlere göre ayrılmak istendi. Ancak bu model kabul görmedi. Şimdi "hızlandırılmış iade sistemi" adı altında yeni bir sistem kurulacak. Konuya ilişkin bir tebliğ çıkarılacak ve sorunsuz olan iade alacaklılarının iadelerini daha kolay almaları sağlanacak.

Dört kriter aranacak

Hızlandırılmış iade sistemi içine girecek olanlarda dört kriter aranacak. Şirketler aktif büyüklüklükleri, üretim kapasitesi, çalıştırdığı işçi sayısına göre sınıflandırılacak. Geçmişte vergi iadeleri bakımından nasıl bir performans sergilediği de diğer bir kriter olacak. Yani geçmişte aldığı vergi iadelerinde sorun olup olmadığı en önemli kriter olacak.

Yetkililer zaten aktif büyüklük ve işçi sayısı dikkate alındığında hızlandırılmış iade sistemine girecek olan ihracatçıların sayısının hayli azaldığını belirterek, şu anda kriterleri tam olarak belirlemeye çalıştıklarını buna göre sisteme girecek olan mükellef sayısının da değişebileceğini söylediler. Ancak şu anda sistemin içine girecek mükellef sayısının 100 ve altında olması planlanıyor. Sistemde, sektör ayrımı da yapılmayacak.

Tebliğ çıktıktan sonra öncelikle Maliye'ye hızlandırılmış iade sistemi içinde yer almak istendiği yönünde bir başvuru yapılacak ve Gelir İdaresi bir değerlendirme yapacak. Kriterlere uyanlar sistem içinde yer alacak. Yetkililer sistemin içine girecek olanların iade taleplerinin çok hızlı yapılmasının planlandığını belirterek, iade sırasında yapılan incelemenin de yapılmayacağını söylediler. Ancak bu durumun iadelerin daha sonraki vergi denetimlerden muaf olacağı anlamına gelmeyecek.

İade sistemi nasıl işliyor

KDV iadesi, ihracatçıların ihracat yapacağı malı üretirken ödediği KDV'nin iade edilmesi esasına dayanıyor. KDV bir tüketim vergisi olduğu için, mal ve hizmeti en son tüketenin üzerinde kalması gerekiyor. Eğer ihracatçının ödediği KDV yükü, kendisinin üzerinde kalır ise o mal ve hizmet pahalılaşıyor ve dış piyasada rekabet şansı azalıyor. Bu nedenle ihracatçılar, malını dışarıya sattığını belgelediğinde devlet ona satılan malın içindeki KDV'yi iade ediyor. Yani sistem düzgün işlediğinde, KDV iadesinden dolayı Hazine'ye bir yük gelmiyor. İhracatçı, zaten daha önceden ödediği KDV'yi geri alıyor. Bunun için de iade istediği KDV'ye esas ödemeleri, ihraç ettiği malın üretiminde kullandığını belgelemesi gerekiyor. Bu aşamada haksız KDV iadesi almak için sahte (naylon) fatura kullanımı, ihraç edilmemiş bir malın ihraç edilmiş gibi gösterilmesi gibi yöntemlere başvuranlar olabiliyor. Teminat ise sistemde 6183 sayılı yasa çerçevesinde uygulanıyor. İhracatçılar iadeyi alabilmek için banka teminat mektubu, gayrimenkul, bono veya tahvili teminat olarak gösterebiliyor. Özellikle banka teminat mektubu, bankalara ödenen komisyonlar sebebiyle ek bir maliyet unsuru olarak ortaya çıkıyor.

HIZLANDIRILMIŞ İADE SİSTEMİ

* Mükellef hakkında inceleme yapılmayacak ve teminat istenmeyecek.

* Uygulamadan 100 ve altında mükellefin yararlanması planlanıyor.

* Sistem sektör ayrımı yapılmaksızın uygulanacak.

MÜKELLEFLER NEYE GÖRE BELİRLENECEK

* Aktif büyüklük

* Üretim kapasitesi

* İşçi sayısı

* Vergi iadelerindeki geçmiş performanslar.

MÜKELLEF NASIL YARARLANABİLECEK

* Mükellef Maliye'ye hızlandırılmış iade sistemi içinde yer almak istediğine dair başvuru yapacak.

* Gelir İdaresi değerlendirmede bulunacak.

* Kriterlere uyanlar sistem içinde yer alacak.

İade sistemi nasıl işliyor

* KDV yükü ihracatçının üzerinde kalırsa mal ve hizmet pahalılaşıyor ve dış piyasada rekabet şansı azalıyor.

* Bu nedenle ihracatçılar, malını dışarıya sattığını belgelediğinde devlet ona satılan malın içindeki KDV'yi iade ediyor.

* Bunun için de iade istediği KDV'ye esas ödemeleri, ihraç ettiği malın üretiminde kullandığını belgelemesi gerekiyor.

* İhracatçılar iadeyi alabilmek için banka teminat mektubu, gayrimenkul, bono veya tahvili teminat olarak gösterebiliyor.

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=94146