Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda görüşmeleri süren Sosyal Güvenlik Reformu nedeniyle sigorta müdürlüklerinde hareketli günler yaşanıyor. Reformdan etkilenmek istemeyen pek çok kişi, ya kendisi ya da eş ve çocukları için sigorta girişi yaptırıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre 1 Ocak 2008 ile 15 Nisan 2008 tarihleri arasında 350 bin kişi sigortalı işe giriş bildirgesi verdi. 2007 yılı toplamında ise sadece 238 bin kişi ilk kez sigortalı olmuştu. 2006 yılında çıkarılan ve Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen ilk sosyal güvenlik yasası öncesinde de önceki yıllardan farklı olarak 1 milyon 400 bin kişi ilk kez sigortalı olmuştu. SGK yetkilileri, sigorta girişlerinin artmasından memnun. Yetkililer bunun kayıt dışı istihdamı azaltıcı etki yaptığını belirtirken vatandaşa da şu uyarıda bulunuyor: "Gerçekten çalışmadığı halde sigorta yaptırmak suç. İncelemeler sonucu fiili çalışmaya dayanmadığı halde işe giriş bildirgesi veren şirketlere ceza kesilecek." Öte yandan Sosyal Güvenlik Reformu'nun yürürlük tarihi 5. kez ertelendi. Yasa ağustos ayı yerine 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe girecek. Ancak yüksek emeklilik maaşı hakkından yararlanmak isteyenler için kötü bir haber var. Yasa tasarısına eklenen bir maddeyle 30 Nisan 2008'den sonra ilk kez sigortalı işe girecek olan kişilerde emekli aylığı bağlama oranı ilk 10 yıl için yüzde 3 yerine yüzde 2 olarak uygulanacak.

Vatandaşların sigortalı olmak için yoğun çaba göstermesi, SGK il müdürlüklerinde kuyruklara yol açtı. İl müdürlükleri bir yandan vatandaştan gelen sigorta başvuru taleplerini karşılamaya çalışırken diğer yandan çocuk sigortalıları mercek altına alıyor. SGK'ya son günlerde birkaç aylık bebekler için bile işe giriş bildirgesi verilmeye başlandı. 3,5 ayda 76'sı bebek olmak üzere toplam 40 bin çocuk için sigorta girişi yaptırıldı. Sigorta başvurularının çoğunlukla aynı şirketler üzerinden yapıldığını gören SGK, bu kuruluşları denetlemek için müfettiş görevlendiriyor. Müfettişler, işyerlerine giderek sigorta girişi yaptırılan çocukların gerçekten çalışıp çalışmadıklarını denetliyor. Sigorta girişi yaptırdığı halde fiilen çalışmadığı tespit edilen çocuklar için işverenlere ceza kesilecek. Sigortalı olanların sayısında yıl başından beri düzenli artış yaşanıyor. Ocak ayında 76 bin kişi sigortalı girişi yaptırırken rakam şubatta 81 bine, martta da 108 bine yükseldi. Nisan ayı başından beri de her gün ortalama 5 bin kişi sigorta girişi yaptırıyor. Reform yasası yürürlüğe girmeden önce sigorta girişi yaptıran kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olacak. Bu kişilerin emekli aylıkları da daha yüksek hesaplanacak. SGK'dan bir yetkili yoğun şekilde sigorta başvurusu aldıklarını ve bu nedenle kurumda kuyruklar oluştuğunu ifade etti. Kurum, kayıt dışı istihdamı önleme açısından sigorta girişi yaptırılmasını teşvik ediyor. Ancak SGK yetkilileri gerçekten çalışmayan kişilerin sigorta yaptırmasının yasalara aykırı olduğunu belirtiyor. Yetkililer, özellikle 15 yaş altındaki kişiler için verilen sigorta girişlerini mercek altına alacaklarını ve çalışmaların fiili olup olmadığının tespit edileceğini vurguluyor. SGK, çocuklar adına yapılan başvuruların fiili çalışmaya dayanıp dayanmadığının tespit edilmesi için il müdürlüklerine bir genelge gönderdi. Çocuk sigortalılar adına verilen işe giriş bildirgelerinin yerinde incelenmesini isteyen kurum, İş Kanunu'na göre 14 yaşını doldurmamış çocukların belli şartlar çerçevesinde istihdam edilebileceğine dikkat çekti. Buna göre fiili çalışmaya dayanmayan anlaşmalı sigortalılıklar iptal edilecek. İl müdürlükleri kısa bir süre içinde çocuk yaşta yapılan sigorta girişlerinin denetimlerine başlayacak. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı'nın görüşmeleri bu hafta tamamlanacak. TBMM Genel Kurulu, tasarı yasalaşana kadar çalışacak. AK Parti milletvekillerinin önerisiyle Genel Kurul önceki gün saat 24.00'e kadar çalıştı. Ayrıca Genel Kurul, 18 Nisan Cuma günü de çalışarak reformu yasalaştıracak.

Gazilere çift maaş jesti

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası'ndaki değişikliklere vazife malulü gazilerin iki maaş almasına imkân tanıyan bir düzenleme eklendi. Buna göre kamuda işe giren gazi er ve erbaşların malullük maaşları kesilmeyecek. Böylece gaziler, iki maaşı birden alabilecek. Bir başka değişiklikle kısmî aylığa hak kazanmak için gerekli süre, 5 bin 400 günden 4 bin 600 güne indirildi. Yaşını doldurduğu halde 7 bin 200 gün primi tamamlayamadığı için emekli olamayanlar, 4 bin 600 gün prim ödemişlerse kısmî aylığa hak kazanacak. 4 bin 600 gün, reformun yürürlük tarihinden itibaren her yıl 100 gün artırılacak. Ancak 5 bin 400'ü geçemeyecek.

Sosyal güvenlikte 5. erteleme

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası'nın yürürlük tarihi, TMBB Genel Kurulu'ndaki görüşmelerde 5. kez ertelendi. Yeni yürürlük tarihi 1 Ekim 2008 olarak belirlendi. Mevcut tasarıda ağustos olarak yer alan yürürlük maddesi, AK Parti milletvekillerinin verdiği önerge ile ekim ayına alındı. Şu ana kadar tasarının ilk dört bölümünü oluşturan 73 maddesi kabul edildi. Hükümetin 2006 yılında hazırladığı ilk sosyal güvenlik reformunun ilk yürürlük tarihi Anayasa Mahkemesi'nin iptali üzerine 1 Temmuz 2007'ye ertelenmişti. Ancak, araya seçimlerin girmesi sebebiyle ikinci erteleme Aralık 2007 sonu olarak yapıldı. Daha sonra Anayasa Mahkemesi'nin öngördüğü düzenlemelerin yapılabilmesi için de yürürlük tarihi 1 Haziran 2008 olarak düzenlenmişti. Ancak Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı'nın yürürlük tarihi Meclis komisyonunda 1 Ağustos 2008 olarak öngörülmüştü. Ankara, Zaman

Gazi iş bulsa da maaşı kesilmeyecek

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu'nda devam eden Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasa Tasarısı'na vazife malulü gazilerin iki maaş almasına imkân tanıyan bir düzenleme eklendi. Buna göre kamuda işe giren gazi er ve erbaşların malullük maaşları kesilmeyecek. Böylece gaziler, iki maaşı birden alabilecek. Bir başka değişiklikle kısmı aylığa hak kazanmak için gerekli süre, 5 bin 400 günden 4 bin 600 güne indirildi. Buna göre yaşını doldurduğu halde 7 bin 200 gün primi tamamlayamadığı için emekli olamayanlar, 4 bin 600 gün prim ödemişlerse kısmi aylığa hak kazanacak. 4 bin 600 gün, reformun yürürlük tarihinden itibaren her yıl 100 gün artırılacak. Ancak 5 bin 400'ü geçemeyecek. Ankara, Zaman

Yüksek emekli maaşı için son tarih 30 Nisan

Reformdan etkilenmemek için sigorta başvurusu yapanların sayısında patlama yaşanırken hükümet çeşitli önlemler alıyor. Tasarıda, bir an önce sisteme girerek reformdan etkilenmemek isteyenleri üzecek bir düzenlemeye gidildi. Yüksek maaşla emeklilikten yararlanmak isteyenlerin en geç 30 Nisan'a kadar sigorta girişi yaptırması gerekiyor. Sosyal taraflarla yapılan anlaşma çerçevesinde yüzde 2 olan maaş bağlama oranı, mevcut çalışanlarda ilk 10 yıl için yüzde 3'e çıkarıldı. Ancak bu uygulama için 30 Nisan 2008 son tarih olarak belirlendi. Böylece 30 Nisan ile kanunun yürürlüğe gireceği 1 Ekim 2008 arasında sigortalı olanların, eski mevzuattan yararlanmasının önüne geçilmiş oldu. 30 Nisan'dan sonra sisteme giren sigortalılar için aylık bağlama oranı yüzde 2 olacak. Böylece reformdan önce sigorta girişi yaptırmanın en büyük avantajı sınırlandırıldı. Daha yüksek maaşla emekli olmak isteyenler, 13 gün içinde sigorta girişi yaptırmak zorunda. Hemen herkesin hayatını yakından ilgilendiren Sosyal Güvenlik Reformu, ilk olarak 2006'da yasalaşmıştı. Bu sırada yaklaşık 1 milyon kişinin, 2007'de yürürlüğe girmesi beklenen reformdan etkilenmemek için sigorta girişi yaptırdığı ortaya çıktı. 2005'te 603 bin kişi sigorta girişi yaptırırken 2006'da bu rakam bir milyon 413 bine yükseldi. 2007'de sigorta girişi yaptıranların sayısı 238 binde kaldı. SGK Başkan Vekili Tahsin Güney, 2006'daki artışı "1 milyon kişi reformdan etkilenmemek için sigorta girişi yaptırdı." ifadeleriyle açıklıyor. Bu rakamın önemli bir kısmını kayıt dışı çalışırken reformdan önce sisteme girenlerin oluşturduğunu belirten Güney, reformun bu yönüyle kayıt dışını azaltıcı bir rol de oynadığını söylüyor.

Yıllara göre sigorta girişi yaptıranlar

Yıl Kişi

2002 549

2003 285

2004 263

2005 603

2006 1.413**

2007 238

2008 350***

*) Bin **)2006'daki başvuruların 1 milyonu, reformun ilk hali 2007'de yürürlüğe gireceği içindi. ***) 3,5 aylık başvuru

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=677915