Ramazan ayının başlamasıyla birlikte işletmeler, çalışanlarına ‘’ramazan paketi’’, ‘’ramazan erzakı’’ adlarıyla gıda yardımı yapıyorlar. Uygulamada bedelsiz olarak verilen bu gibi ayni yardımlar vergilendirme ve muhasebeleştirme noktasında tereddütlere yol açıyor. Bu yazımızda Gelir Vergisi , KDV ve SGK açısından erzak yardımlarını incelemeye çalışacağız.

Gelir Vergisi Yönünden…

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu' nun 61'inci maddesinde ücretin tanımı şöyle yapılmıştır.

“Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.”

Görüldüğü gibi ayın şeklinde yapılan ödemelerin ücret olduğu açıkça belirtilmiştir.

Sosyal Sigorta Primleri Yönünden…

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu' nun "prime esas kazançlar" bölümünde ‘Ayni yardımlar prime esas kazanca tabi tutulmaz' açıklaması yer almaktadır.  Bu nedenle, dağıtılan paketlerin parasal bedeli sigorta prim matrahına dâhil edilmeyecektir. Aynı zamanda işsizlik sigortası hesaplanmayacaktır.

Buna göre sosyal yardım adı altında yapılan ramazan paketleri yardımlarının prime tabi tutulmaması gerekir

Katma Değer Vergisi Yönünden… 

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu' nun "Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler" başlıklı 1'inci maddesinin 1 numaralı bendinde; "ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olacağı" hüküm altına alınmıştır.

Mezkur Kanun’un teslim sayılan halleri düzenleyen 3'üncü maddesinin (a) bendinde, "vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun, vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesinin; vergiye tabi malların işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi namlarla verilmesinin teslim sayılacağı" hükmedilmiştir.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin I/B-5. bölümünde belirtildiği üzere; KDV uygulamasında personele bedelsiz sağlanan menfaatlerden aşağıda sayılanlar vergiye tabi tutulmaz:

• Personele işyerinde veya müştemilatında yemek verilmesi,
• Personele yatacak yer veya konut tahsisi,
• Personelin toplu olarak işyerine gidip gelmesini sağlamak amacıyla yapılan taşıma hizmetleri,
• Personele demirbaş olarak verilen giyim eşyası.

Özetleyelim…

Ayni yardım niteliğinde olan ramazan paketlerinin personele teslim edilmesi dolayısıyla;

• KDV dahil toplam tutar net ücret olarak dikkate alınmalıdır.
• Bu net ücret her bir personelin içinde bulunduğu gelir vergisi dilimine ait gelir vergisi oranı (+) damga vergisi oranı toplamına göre brütleştirilmelidir.
• Brüt tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi hesaplanmalıdır.
• Ramazan paketi alışları sırasında ödenen KDV indirilmemeli veya daha önce indirim konusu yapılmışsa erzakın personele teslim edildiği ve bordronun düzenlendiği ay indirim ile ilgili iptal kaydı yapılmalı; 

ilgili ayın beyannamesinde ilave edilecek KDV satırına eklenmelidir.

Sonuç olarak…

• İşletmelerin çalışanlarına verdiği Ramazan paketleri ayni ücret olarak değerlendirilmektedir.
• Çalışanlara verilen ayni ücretin KDV dâhil tutarı, çalışanlara ödenmiş Net Ücret olarak kabul edilir.
• Net Ücret brütleştirilerek, çalışanların Ramazan paketlerinin verildiği aydaki ücret matrahına eklenir ve ücret geliri olarak Gelir Vergisi ve Damga Vergisi açısından vergilemeye tabi tutulur.
• Sosyal yardım adı altında yapılan ramazan paketleri yardımlarının Sigorta Prime tabi tutulmaması gerekir.

*16.06.2006 tarih ve 26200 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Özgür Başpınar http://www.kpmgvergi.com

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti./Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.