Hazine Müsteşarlığı'nın sosyal güvenlikle ilgili hazırladığı bilgi notu, kayıtdışılığın tümüyle ortadan kaldırılmaması durumunda sosyal güvenlik reformun da istenilen sonucu vermeyeceğini ortaya koydu.

Hazine'nin notuna göre, sosyal güvenlik sistemindeki finansman sorununun nedeni, aktif-pasif sigortalı oranının düşüklüğü. Buna göre sistemin açık vermeden kendi kendini finanse edebilmesi için çalışanların emeklilere oranı olarak tanımlanan aktif-pasif oranının 4 seviyesinde olması gerekiyor. Ancak Türkiye'de bu oranın 2 olduğuna dikkat çekilen notta, "Türkiye'de kayıtdışılık yüzde 50. Ancak tüm çalışanların kayıt altına alınması durumunda gereken 4 sayısına ulaşılacaktır" denildi.

Hazine, sosyal güvenlik reformu sonrasında yasanın getirdikleriyle ilgili bir bilgi notu hazırladı. Nota göre, sosyal güvenlik sisteminin en önemli problemleri, "düşük emeklilik yaşı, yüksek aylık bağlama oranı, ödenen prim miktarı ile bağlanan emekli maaşı arasındaki dengesizlik, aktif-pasif oranının düşüklüğü, kayıtdışı istihdamın yüksekliği, norm ve standart birliğinin olmaması, sağlık sistemindeki verimsizlikler ve nüfus yapısındaki hızlı değişim" olarak sıralanıyor. Tüm bu unsurlar arasındaki en temel sorun ise, aktif-pasif oranının düşüklüğü olarak gösteriliyor. Türkiye'de sosyal güvenlik sistemi "kazandıkça öde" şeklinde uygulanıyor. Sistemin açık vermeden kendini finanse edebilmesi için de, çalışanların emeklilere oranı olarak tanımlanan aktif-pasif oranının 4 seviyesinde olması gerekiyor. Yani sistemin sağlıklı bir şekilde sürdürülebilmesi için, her bir emekli için dört çalışan olması gerekiyor. Ancak Türkiye'de dört olması gereken oran iki düzeyinde bulunuyor. Türkiye'de ekonomik ve sosyal etkenlerden dolayı kayıtdışı istihdamın yüzde 50 seviyelerine ulaştığına dikkat çekilen nota göre, "Mevcut durumda iki olan aktif pasif oranı, tüm çalışanların kayıt altına alınması durumunda olması gereken 4 seviyesine ulaşacaktır" denildi.

Nota göre, en büyük kayıtdışılık 19 yaşından küçüklerde ve 55 yaş sonrası çalışanlarda görülüyor. Buna göre 15-19 yaş arasındaki kayıtdışılık yüzde 80 olurken, 20-24 yaşta bu oran yüzde 50'ye, 25-29 yaşta da yüzde 35 geriliyor. 50-54 yaş arasında yüzde 63 düzeyinde olan kayıtdışılık oranı, 55-59 yaşta yüzde 73'e, 60-64 yaşta yüzde 86'ya, 65 yaş üzerinde de yüzde 90'a ulaşıyor. Nota göre, reform sonrası 2075 yılına yılına kadar olan sosyal güvenlik sisteminin gelir-gider dengesi de incelendi. Buna göre, 2075 yılına kadar olan emeklilik sisteminin toplam açığının gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 257,58'i olması öngörülüyordu. Ancak reform sonrası bu oran yüzde 98.81'le sınırlı olacak.

Hazine Müsteşarlığı'nın sosyal güvenlikle ilgili hazırladığı bilgi notu, kayıtdışılığın tümüyle ortadan kaldırılmaması durumunda sosyal güvenlik refor...

( KB)

http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=96841