Borçlu vatandaş sayımızın giderek arttığı günümüzde “reddi miras” artık sık rastlanan, çokça merak edilen konulardan biri oldu. Aile fertlerinden genellikle de anne-baba vefat ettiğinde onun bir mirası bir de borçları kalmışsa mirasçılarını bir telaş alıyor ister istemez. Mirası eğer borçlarını karşılamaya yetmiyorsa mirasçılar çaresiz “reddi miras” yapıyorlar.

Reddi miras işleminin sosyal güvenlik hakları ile ilgisi bu durumda merak edilen ikinci önemli husus oluyor. Hemen belirtelim reddi miras işlemi yaptırmak muristen dolayı hak sahiplerine dul veya yetim aylığı bağlanmasına engel değil.

Türk Medeni Kanunu’nun 599’uncu maddesinde, “Mirasçıların, miras bırakanın ölümü ile mirası bir bütün olarak kanun gereğince kazanırlar. Kanun’da öngörülen ayrık durumlar saklı kalmak üzere mirasçıların, miras bırakanın ayni haklarını, alacaklarını, diğer malvarlığı haklarını, taşınır ve taşınmazlar üzerindeki zilyetliklerini doğrudan doğruya kazanırlar ve miras bırakanın borçlarından kişisel olarak sorumlu olurlar. Atanmış mirasçılar da mirası, miras bırakanın ölümü ile kazanırlar. Yasal mirasçılar, atanmış mirasçılara düşen mirası onlara zilyetlik hükümleri uyarınca teslim etmekle yükümlüdürler” denilmektedir.

ÜÇ AYDA REDDEDİLEBİLİR
Kanun’un 605’inci maddesinde de “Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. Ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır” ibaresi yer almaktadır.

606’ncı maddede ise “Miras, üç ay içinde ret olunabilir. Bu süre, yasal mirasçılar için mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri ispat edilmedikçe miras bırakanın ölümünü öğrendikleri; vasiyetname ile atanmış mirasçılar için miras bırakanın tasarrufunun kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlar” denilmektedir.

610’uncu maddede de “Yasal süre içinde mirası reddetmeyen mirasçı, mirası kayıtsız şartsız kazanmış olur. Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya miras bırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya mal eden mirasçı, mirası reddedemez” hükümleri yer alıyor.

BAŞVURU NASIL YAPILIR?
Hak sahiplerinin söz konusu reddi mirasa ilişkin haklardan faydalanabilmeleri maksadıyla reddi miras kararı vefat eden sigortalının en son ikamet ettiği yer Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurmak suretiyle çıkartılabilir. Mirasın reddi, mirasçılar tarafından Sulh Mahkemesi’ne sözlü veya yazılı beyanla yapılabilir.

Reddin kayıtsız ve şartsız olması gerekiyor. Sulh hâkimi, sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit eder. Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin Sulh Mahkemesi tarafından özel kütüğüne yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir.

5510 sayılı Kanun’a göre; yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra, Bağ-Kur sigortalısı olacak şekilde bağımsız çalışmaya devam eden veya başlayanlardan, almakta oldukları aylıklarının yüzde 10’u oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesiliyor. SGK emeklilerin bu kapsamdaki çalışmalarını zamanında saptayamazsa bunlardan süresinde ödemedikleri Sosyal Güvenlik Destek Primleri’ni yasal faiziyle birlikte geri alabiliyor.

SGK tahakkuk ettirdiği SGDP borçlarının sigortalı tarafından ödenmemesi halinde sigortalıya ödediği yaşlılık aylığının dörtte biri oranında kesinti yapıyor.

SGDP BORÇLARI SİLİNİR
Keza, bu tutarlar sigortalının ölümü halinde hak sahiplerinden isteniyor. Bahse konu bedellerin hak sahiplerinden tahsil edilemediği durumlarda ise SGK, ölenden dolayı doğan borç tutarlarını bu defa hak sahiplerine bağladığı aylıklardan kesmeye başlıyor.

Oysa hak sahiplerinin reddi miras yapması halinde normalde sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılmakta iken ölen sigortalıların birikmiş sosyal güvenlik destek primi borçları gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle hak sahiplerinin aylıklarından dörtte bir oranında kesilecek iken reddi miras halinde söz konusu borçların hak sahiplerine bağlanan dul ve yetim aylıklarından kesilmemesi gerekiyor.

Vefat eden 4/1-b sigortalısının aylık bağlanmadan önce tahakkuk eden prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının mirasın reddedilmesi yoluyla terkin edilip borçları silindikten sonra kalan günlerle aylık bağlatılması ise mümkün bulunmuyor. Ali Tezel

http://www.millet.com.tr/reddi-miras-dul-ve-yetim-ayligi-almaya-engel-olur-mu-yazisi-1272853

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti./Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.