İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, Hayvan Hastalıkları ile Mücadele Genelgesi gereğince "Brucellanın konjuktival aşı ile kontrol ve eradikasyonu projesi" kapsamında ergin yada genç dişi sığır, koyun ve keçiler ile damızlık olarak erkek koyun ve keçilere uygulanacak aşı kampanyası çerçevesinde, Tarım İl Müdürlüğü ile Odanız arasında yapılan sözleşmeye istinaden adı geçen Müdürlükten temin edilecek aşıların aşı uygulayıcısı odanız üyeleri veteriner hekimlere dağıtılacağı, söz konusu uygulamanın vergi mükellefi olan sözü edilen aşıları teslim ettiğiniz Odanız üyeleri veteriner hekimler tarafından yerine getirileceği belirtilerek, bu faaliyet nedeniyle Odanıza ait bir iktisadi işletme oluşup oluşmayacağı ile aşı uygulayıcısı veteriner hekimlere Bakanlık tarafından verilecek teşviklerin odanıza gelir kaydedilip kaydedilemeyeceği hakkında Başkanlığımız görüşünün bildirilmesinin istenildiği anlaşılmıştır.

            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesine göre dernek ve vakıflar kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmazken, aynı maddenin (ç) bendi ile dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler kurumlar vergisi mükellefiyeti kapsamına alınmışlardır. Aynı Kanunun 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında, dernek ve vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleri ile kooperatifler dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri olduğu, aynı maddenin altıncı fıkrasında da dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal ve hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kar edilmemesi veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi işletme niteliğini değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.

            1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerle ilgili (2.4.) bölümünde; iktisadi işletmenin belirlenmesinde iktisadi işletmenin en belirgin özelliğinin bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi olduğu diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı veya hizmet ifaları gibi faaliyetler olduğu, Kanunun bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek veya vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsamına aldığı, satılan mal veya hizmete ait bedelin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kâr edilmemesinin, kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin iktisadi işletme olma vasfını değiştirmeyeceği açıklanmıştır.

            Anılan Genel Tebliğde açıkladığı üzere, iktisadi işletmenin belirlenmesinde Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında belirlenen koşullar dikkate alınacak olup işletmenin belirgin özelliği bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi ve iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı veya hizmet ifaları gibi faaliyetlerdir.

            Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, vergi uygulamaları bakımından dernek olarak kabul edilen Odanızın tüzel kişiliği itibariyle kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamaktadır. Ancak, Odanızın devamlılık arz eden ticari, sınai veya zirai nitelikte bir faaliyetinin bulunması diğer bir ifadeyle bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satım, imalatı ya da hizmet ifası gibi bir faaliyetinin bulunması halinde kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edilmesi gerekecektir.

            Bu durumda, Odanız tarafından Tarım İl Müdürlüğünden bedelsiz olarak alınan aşıların Odanız üyeleri aşı uygulayıcısı veteriner hekimlere dağıtılması işleminde sadece aracılık edilmesi ve karşılığında herhangi bir bedel alınmaması halinde iktisadi işletme söz konusu olmayacaktır. Ancak, Odanız tarafından söz konusu aşıların, aşı uygulayıcısı veteriner hekimlere teslim edilmesi karşılığında bir bedel alınması veya aşı uygulama işleminin Odanız tarafından yerine getirilmesi işleminde, aşı uygulaması yapılan hayvan sahiplerinden bağış adı altında da olsa bir bedel alınması durumunda bu faaliyet nedeniyle Odanıza ait bir iktisadi işletme oluşacağından, oluşacak bu iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi ve mükellefiyetle ilgili ödevlerin yerine getirilmesi gerekmektedir.

            Odanıza bağlı bir iktisadi işletme oluşması halinde Bakanlık tarafından ödenecek teşvik primlerinin gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.

             Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.