... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi ... San. ve Tic. A.Ş. tarafından Başkanlığımıza verilen 05.07.2010 tarihli özelge talep formunun incelenmesinden; adı geçen kurum tarafından bazı firmalara ait seramik yapıştırma harçları ve derz dolguların paketlendiği kraft torbaların üstüne veya torbanın içine kupon şeklinde kupürler konularak piyasaya arz edildiği belirtilerek, bu kuponların talimatta belirtildiği şekliyle tüketici yerine ticari menfaati olmayan üçüncü şahıslar olarak uygulama ustaları tarafından biriktirilmekte olduğunu ve üreticisine teslim edildiğinde nakit para olarak geri ödeme yapıldığını, kupon karşılığı elden nakit ödemelerin hangi esaslara göre yapılacağı, KDV mevzuatı açısından nasıl işlem göreceği gelir vergisi stopaj kesintisine tabi olup, olmadığı ve hangi oran üzerinden kesintinin yapılacağı ve diğer teknik konulardaki hususların tüm vergi kanunları çerçevesinde değerlendirilerek özelge talep edildiği anlaşılmaktadır.

KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Safi Kurum Kazancı" başlıklı 6 ıncı maddesinde; kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içerisinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden tespit edileceği, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.

Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde, safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmış olup, (1) numaralı bendinde ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirileceği hükmü yer almaktadır.

Bir masrafın genel gider olarak kabul edilebilmesi için, gider niteliğindeki bu harcamanın ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılmış olması, masrafla iş arasında açık ve güçlü bir illiyet bağının mevcut olması aynı zamanda masrafın işin önemi ölçüsünde yapılmış bulunması gerekmektedir.

Buna göre, şirketinizin satışlarını artırmak amacıyla kraft torbaların üstüne veya içine konulan, uygulama ustaları tarafından biriktirilerek üreticisine teslim edildiğinde nakit para olarak geri ödeme yapılan ve reklam harcaması niteliğinde olan kuponlar, ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel gider olarak kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilecektir.

Öte yandan, kupon karşılığı ödeme yapılanların gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmaları durumunda düzenleyecekleri fatura karşılığında kendilerine yapılan ödeme tutarlarını yıllık gelire/kurum kazancına dahil ederek beyan etmeleri gerektiği tabiidir.

KATMA DEĞER VERGİSİYÖNÜNDEN         

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesi ile, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi bulunmakta; bir malın tasarruf hakkının malik veya adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devri olarak tanımlanan teslim hükümleri çerçevesinde ticari bir işletmenin yaptığı bedelsiz teslimler de katma değer vergisine konu olmaktadır.

Aynı Kanunun 2 inci maddesinde, teslimin bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce alıcı veya onun adına hareket edenlere devredilmesi olduğu belirtilmiş olup, 3 üncü maddesinde ise, vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesinin teslim sayılan hal kapsamında olduğu hükme bağlanmıştır.

50 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde, bir malın yanında ayrıca bir bedel tahsil edilmeksizin başka bir malın verilmesi veya numune ya da eşantiyon mallar verilmesi şeklinde ortaya çıkan teslimlerin katma değer vergisi karşısındaki durumuna ilişkin açıklamalar yapılmış ve bu teslimler nedeniyle yüklenilen katma değer vergisinin indirimine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.

Buna göre firmanın yarattığı katma değer içerisinde vergilenen promosyon ürünlerinin müşterilere teslimi sırasında katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.   

VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde "Satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır." hükmü yer almaktadır.

Kanunun 234 üncü maddesinde de birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin, vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulasının vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmünde olduğu belirtilmektedir.

Bu hükümlere göre, uygulama ustalarının vergi mükellefiyetlerinin bulunması halinde, torbaların içine konulan kupon şeklindeki kupürlerin üretici firmaya tesliminde teslim eden ustalara ödenen bedel için uygulama ustaları tarafından üretici firma adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak, uygulama ustalarının vergi mükellefiyetlerinin bulunmaması halinde üretici firma tarafından söz konusu kupürler için gider pusulası düzenleneceği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.