KAYITDIŞI istihdam, halk arasındaki deyimle "kaçak işçi" ya da "sigortasız işçi çalıştırma", Türkiye ekonomisinin önemli sorunlarından biri.
Yetkililerin de açıkladığı gibi, ülkemizde istihdam edilenlerin yüzde 50’si, sigortasız olarak çalıştırılıyor. Bunun çok sayıda nedeni var ama en önemli nedeni, istihdam üzerindeki "vergi" ve "sigorta primi" yüküyle ilgili...
İKİSİ DE İNDİ
İstihdam yükü konusunda, önemli gelişmeler var. Kısaca açıklayalım.
2008 yılı başında, "Asgari Geçim İndirimi"nin yürürlüğe girmesiyle, Gelir Vergisi yükünde azalma oldu. Bekar bir ücretli, brüt asgari ücretin (608.40 YTL’nin), yüzde 50’si kadar (304.20 YTL), asgari geçim indiriminden yararlandı ve (304,20 x %15) 45.63 YTL daha az gelir vergisi ödedi. Bu tutar, asgari ücretin üzerindeki ücretler için de aynı.
Ücretlinin evli olması halinde çalışmayan eşi için; asgari ücretin yüzde 10’u, birinci ve ikinci çocuk için ayrı ayrı yüzde 7.5’i, üçüncü ve sonraki çocuk için yüzde 5’i oranında "asgari geçim indirimi" uygulanıyor.
Sigorta primi işveren payı ise, 1 Ekim 2008’den itibaren 5 puan indirimli uygulanacak.
İlk işe giren sigortalılarda, 19-29 yaş arasındaki erkekler ile yaşı ne olursa olsun kadınların, asgari ücrete isabet eden sigorta primi işveren hissesinin tamamı (% 19,5), bir yıl süre ile Hazine’ce karşılanacak. Bu oran, izleyen yıllarda yüzde 80, 60, 40 ve 20 olarak uygulanacak.
Tabloda da belirtildiği gibi; 1 Ocak 2008’den itibaren asgari geçim indiriminin yürürlüğe girmesiyle, brüt asgari ücretin yüzde 50’sinden 42’sine inen vergi ve prim yükü, 5 puan indirimle 1 Temmuz’da artacak asgari ücrete göre yüzde 38’e, ilk girenlerde de yüzde 23’e inecek.
DİĞER AVANTAJLAR
Özel kesimde, 50 ve daha fazla işçi çalıştıranlarda yüzde 1 olan "eski hükümlü" ve yüzde 2 olan "terör mağduru" çalıştırma oranı Kanunun yayım tarihinden itibaren bütünüyle kaldırılıyor. Engelli çalıştırma oranı değiştirilmedi ancak bunların sigorta primi işveren hissesi Hazine’ce karşılanacak.
- Kreş ve emzirme yükümlülüğünde dışarıdan hizmet alınmasına olanak sağlandı.
- İşyeri sağlık ve güvenlik birimi, işyeri hekimi çalıştırma yükümlülüklerinin, hizmet alımı ile karşılanması mümkün olacak. Bu arada, 500 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde "spor tesisi kurma zorunluluğu" kaldırıldı.
Görüldüğü gibi, istihdam üzerindeki yüklerde ciddi bir indirim söz konusu.
Şimdi sıra, sigortasız işçi çalıştıranlar ile bordroda düşük ücretten gösterilenlerin, gerçeğe uygun olarak gösterilmesinde yani işverenlerde.
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/8985673.asp?yazarid=82 |