İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, söz konusu form ekinde ibraz edilen ve  ... Hastanesi tarafından düzenlenmiş olan ... Sağlık Kurulu Raporunda "opere radial ve medisa sinir lezyonu-her iki sinirde tama yakın dejenerasyon, sol el fonksiyonu %90 kayıptır." teşhisi konulduğundan bahisle, bu rapora istinaden 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunundaki malul ve engellilere ilişkin istisna hükümlerinden yararlanıp yararlanamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

            4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının 6518 sayılı Kanunla değişik (2) numaralı bendiyle, Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan;

            a) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (G.T.İ.P.) numaralarında yer alanların, engellilik derecesi %90 veya daha fazla olan malul ve engelliler tarafından,

            b) 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan (motor silindir hacmi 2.800 cm3'ü aşanlar, bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilenler, sürücü dâhil 8 kişiye kadar oturma yeri olan binek otomobilleri, yarış arabaları, arazi taşıtları hariç), yük taşımasında kullanılıp azami ağırlığı 3,5 tonu aşmayan ve yolcu taşıma kapasitesi istiap haddinin %50'sinin altında olanlar ile sürücü dâhil 9 kişilik oturma yeri olanların, engellilik durumlarının araçları bizzat kullanamayacak ve sürekli olarak tekerlekli sandalye veya sedye kullanmalarını gerektirecek nitelikte olduğunu ilgili mevzuat çerçevesinde alınan engelli sağlık kurulu raporuyla tevsik eden ve engellilik derecesi %90 veya daha fazla olup tekerlekli sandalye veya sedye ile binilmesine ve seyahat edilmesine uygun tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından,

            c) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malul ve engelliler tarafından,

beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV'den istisna edilmiş olup, söz konusu istisna düzenlemesi ile ilgili olarak, 1 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğinin (7.2.1) bölümü ile 5 ve 12 Sıra No.lu Özel Tüketim Vergisi Sirkülerlerinde gerekli açıklamalar yapılmıştır.

Bu bağlamda, mezkûr Kanunun (7/2-c) maddesi uygulamasında, uygulama kapsamındaki araçların engellilik derecesi (tüm vücut fonksiyon kaybı oranı) %90'ın altında olan malul ve engelliler tarafından ilk iktisabında ÖTV istisnasından faydalanılabilmesi için;

- Maluliyeti veya sakatlığı ile özel tertibat yaptırılan araçları kullanabileceğine dair "Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik"  (veya raporun alındığı tarihte yürürlükte bulunan engellilere sağlık kurulu raporu verilmesine dair ilgili Yönetmelik/mevzuat) hükümleri uyarınca yetkili sağlık kuruluşundan alınan özürlü sağlık kurulu raporuna sahip olma,

            - Bizzat kullanım amacıyla, araçta engelliliğe uygun hareket ettirici tadilat yapılması,

            - "H" sınıfı sürücü belgesine sahip olma,

            şartları aranılmaktadır.

            Ayrıca, 12 Sıra No.lu Özel Tüketim Vergisi Sirkülerinin "Hareket Ettirici Tertibatın Kapsamı" başlıklı (3/b) bölümüne göre, Kanunun (7/2-c) maddesi  uygulamasında, hareket ettirici aksam olarak debriyaj, fren ve gaz pedalları ile vites kolunda sabitlenmiş bir şekilde özel tertibat yapılması gerekmekte olup, yapılan özel tertibatın kişinin engelliliği ile uyumlu olması da yasal bir zorunluluktur. Hareket ettirici özel tertibat yapılmasına gerek olmaksızın kullanılabilecek olan araçlar ile aracı hareket ettirici özel tertibat sayılmayan (direksiyona topuz takılması, engelin bulunduğu taraftaki silecek kolu, sinyal, cam silecek kumandası, dörtlü flaşör, ön-arka cam su fıskiyesi, korna ve kontak gibi düzeneklerin diğer tarafa alınması veya direksiyon simidine monte edilmesi vb.) tadilat yapılmak suretiyle kullanılabilecek araçlar için söz konusu istisnanın uygulanması mümkün değildir.

           Bunun yanı sıra aynı Sirkülerin (3/c) bölümüne göre, bu istisna uygulamasında "otomatik vites", esas itibariyle, hareket ettirici aksamda engelliliğe uygun özel tertibat kapsamında değerlendirilmemektedir. Ancak, münhasıran sol alt ekstremitede (sol ayak ve/veya bacakta) engeli bulunan ve engellilik derecesi %90'ın altında olan malul ve engelliler bakımından  otomatik vites, bahse konu istisna uygulamasında hareket ettirici özel tertibat olarak sayılmakta olup, yukarıda belirtilen mevzuat çerçevesinde alınmış engelli sağlık kurulu raporuna göre sadece sol alt ekstremitede engelliliği bulunan malul ve engellilerin, "H" sınıfı sürücü belgesine sahip olunması halinde, araçta başkaca özel tertibat yapılmasına gerek olmaksızın otomatik vitesli araçları ilk iktisabında bu istisnadan yararlanılabilmektedir.

Dolayısıyla, bahse konu uygulamada, "H" sınıfı sürücü belgesine sahip olup engellilik derecesi %90'ın altında olanların istisna kapsamında araç satın alabilmeleri için, malul ve engellilik durumlarının aracın hareket ettirici aksamında (debriyaj, fren ve gaz pedalları ile vites kolu) sabitlenmiş hareket ettirici tertibat yaptırılmasını gerektirecek nitelikte olması ve engellilikleri münhasıran sol alt ekstremiteden (sol ayak ve/veya bacaktan) kaynaklananlar hariç, ilk iktisabı yapılacak aracın söz konusu aksamında malul ve engellilik durumlarına uygun tadilat yaptırmaları zorunludur.

Diğer taraftan, bu uygulamadan esas itibariyle yukarıda belirtilen kapsamdaki ortopedik engelliler yararlanabilmektedir. Buna göre engellilik durumunun tevsikinde ibrazı zorunlu olan sağlık kurulu raporunun, sadece maluliyeti veya engelliliği ile özel tertibat yaptırılan araçların (münhasıran sol alt ekstremitede engellilikleri bulunanlarda otomatik vitesli araçların) kullanabileceğine dair değerlendirmeyi ya da bu hususun anlaşılabilmesini sağlayacak değerlendirmeleri/açıklamaları içerecek şekilde düzenlenmiş olması gerekmektedir.

Ayrıca, söz konusu istisna uygulamasında engellilik oranından kasıt, mezkur Yönetmelik hükümleri çerçevesinde alınmış özürlü sağlık kurulu raporunda yer alması gereken "tüm vücut fonksiyon kaybı oranı"nı ifade etmekte olup, sadece bir organa veya uzva ilişkin engellilik oranını ifade etmemektedir.

            Başvurunuza konu olayla ilgili olarak, yukarıda belirtilen mevzuat dahilinde alınacak engelli sağlık kurulu raporundaki engellilik durumu itibariyle, bizzat kullanım için aracın hareket ettirici aksamında sabitlenmiş özel tertibat yaptırılmadan aracın engelli tarafından kullanılabilecek durumda olması halinde, Özel Tüketim Vergisi Kanununun (7/2-c) maddesinde düzenlenen istisna uygulamasından yararlanılması mümkün değildir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.