İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, marka ve patent işlerine ilişkin olarak aracılık hizmeti verdiğiniz, müşterileriniz adına yaptığınız başvurular için Türk Patent Enstitüsü tarafından müracaat ücret bedeline genel oranda (%18) katma değer vergisi (KDV) uygulanarak, harç bedeline ise KDV uygulamaksızın fatura düzenlendiği belirtilerek, verdiğiniz hizmete ilişkin olarak düzenleyeceğiniz faturalarda harç tutarı için KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı sorulmaktadır.

            HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:

            492 sayılı Harçlar Kanununun,

            - 108 inci maddesinde, imtiyazname, ruhsatname ve diplomalardan bu Kanuna bağlı (8) sayılı tarifede yazılı olanların harca tabi olacağı,

            - 109 uncu maddesinde, imtiyazname, ruhsatname ve diploma harçlarını kendilerine bu belgeler verilen kişilerin ödemekle mükellef oldukları,

            - 112 inci maddesinde, imtiyazname, ruhsatname ve diploma harçlarının makbuz karşılığında ödeneceği,

            - 131 inci maddesinde, harçların, bu Kanunun ilgili kısımlarında yazılı şekillerde ödeneceği, ancak Maliye Bakanlığının konunun özelliğini göz önünde bulundurarak, harçların, makbuz karşılığı, basılı damga vurdurulması veya sair bir şekilde tahsili için ilgili dairelere yetki verebileceği,

            - 132 inci maddesinde, bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde harçların, harca mevzu olan işlemleri yapan daireler tarafından tahsil edileceği, Maliye Bakanlığının lüzum gördüğü takdirde harçları doğrudan doğruya vergi dairelerince tahsil ettirmeye yetkili olduğu,

            - 133 üncü maddesinde, Maliye Bakanlığının izniyle basılı damga kullanan veya makbuzla tahsilatta bulunan memurların bir aya ait tahsilat tutarlarını ertesi ayın beşinci günü akşamına kadar en yakın vergi dairesine yatırmakla mükellef oldukları, 500 Yeni Türk Lirasını geçen tahsilatın bu süre ile bağlı olmaksızın derhal yatırılacağı, Maliye Bakanlığının lüzum gördüğü yerlerde bu miktarı artırmaya yetkili olduğu,

            hükme bağlanmıştır.                                                           

            Konuya ilişkin olarak, Yeni Vergi Dairesi Müdürlüğünün 1/4/2004 tarih ve 2226 sayılı "OLUR" yazısı ile Türk Patent Enstitüsü tarafından görevlendirilecek personele sayman mutemedi yetkisi verilmiştir.

            Diğer taraftan, 5000 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde, "Enstitü nezdinde başvuru sahipleri adına işlem yapma yetkisinde olan kişiler aşağıda nitelikleri belirtilen gerçek veya tüzel kişilerdir.

            Gerçek kişi olan vekillerin aşağıdaki vasıflara sahip olması şarttır:

            ...

            Vekiller, bu Kanun ve diğer sınai haklarla ilgili konularda, ilgili kişileri Enstitü nezdinde temsil eder, danışmanlık yapar ve sınai hakların korunması için Enstitü nezdinde gerekli girişimlerde bulunur ve işlemleri yürütürler.

            Vekiller, Enstitü nezdinde ilgili kişilerin haklarının tesisi, korunması ve bunlarla ilgili olarak idare ile her türlü ilişkilerin temini, tesisi ve yürütülmesi ile yükümlüdür. Vekiller hakkında Borçlar Kanununun vekalet ile ilgili hükümleri uygulanır."  denilmektedir.

            Anılan Kanunun 25 inci maddesinin son fıkrasında ise, marka ve patent başvuruları için 2/7/1964 tarihli ve492 sayılı Harçlar Kanununun (8) sayılı tarifesinde belirtilen harç miktarlarının, Enstitünün yapacağı hizmetler karşılığında alınacak ücretlerle birlikte Enstitü tarafından tahsil edileceği ve bu surette toplanan harçların aylık olarak Maliye Bakanlığına aktarılacağı hükme bağlanmıştır.

            KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:

            Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;

            - 1/1 inci maddesinde, Türkiye' de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

            - 20/1 inci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu,

            - 20/2 nci maddesinde, bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği,

            - 24/b maddesinde, ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıkları ile vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurların matraha dahil olduğu,

            hüküm altına alınmıştır.

            Buna göre, Türk Patent Enstitüsüne marka ve patent işlemleri için müşterileriniz adına yaptığınız harç ödemeleri esas itibariyle KDV ye tabi olmadığından, ödenen bu tutarın müşterilerinize aktarılması amacıyla düzenlenen faturalarda bu tutarın birebir olarak yer alması halinde KDV hesaplanmayacaktır. Ancak, düzenlenen faturalarda ödenen bu tutarı aşan bir bedelin yer alması halinde, bu bedel firmanızın sunduğu hizmetin karşılığını teşkil edeceğinden, bu aşan kısım üzerinden genel oranda (%18) KDV hesaplanması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.