İş dünyasından yüzde 7,5'luk enflasyon hedefine destek (05.06.08)
05 Haziran 2008
Merkez Bankası'nın yüzde 4 olarak belirlediği 2009 enflasyon hedefini yükseltmesi iş dünyası tarafından olumlu karşılandı.
İşadamları ve uzmanlar bir süredir, dünyadaki gelişmeler izlendiğinde yüzde 4 hedefinin gerçekçi olmadığına dikkat çekiyordu. Patronlara göre petrol fiyatları ve kuraklık yüzünden önümüzdeki sene için belirlenen yüzde 7,5 hedefini tutturmak da hiç kolay olmayacak. Enerji ve gıda fiyatlarındaki yükselişin enflasyonla mücadeleyi olumsuz etkilediğine işaret eden Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkan Yardımcısı Nejat Koçer, yeni bir yol haritası çizilmesini doğru buluyor. Koçer, "Dünyadaki bu gelişmelerin karşısında Merkez Bankası'nın tutumuna negatif bakmak mümkün değil. Doğru hedefleri koymak açısından genel ekonomik programı değerlendirmemiz gerekiyor. Piyasaya yeni bir hava getirecek yeni bir vizyon ortaya konulması gerekiyor." değerlendirmesinde bulunuyor.
İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Süleyman Orakçıoğlu da "Merkez Bankası'nın bu konuda elini rahatlatmak lazım." diyor. Enflasyon hedefinin tutturulamayacak olmasının, Merkez'in politikaları ile ilgili olmadığını, kuraklık ve enerji fiyatlarındaki artıştan kaynaklandığını ifade ederken, bütün dünyanın büyüme ve enflasyon arasına sıkıştığı tespitini yapıyor. Orakçıoğlu, "Burada hükümete de büyük iş düşüyor. Birçok ülke enflasyon yerine büyümeyi tercih etti. Türkiye'nin de büyümenin önündeki engellerin kaldırılması için hareket etmesi gerekiyor. 2008 yılı büyüme için kayıp bir yıl olmasın." teklifinde bulunuyor. İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İTKİB) Başkanı İsmail Gülle ise revizyona rağmen 2009'da da hedefin tutmayacağı görüşünde. Önceki hedefler gerçekçi olmadığı için 2007 ve 2008'in kaybedildiğini vurgulayan Gülle, "Önümüzdeki yıl enerjideki darboğaz ve gıda fiyatlarındaki artış devam edecek. Gelecek yıl da çift haneli rakamları görebiliriz." ifadelerini kullanıyor.
Merkez'in açıklamasında verilen enflasyonla mücadeleye devam edileceği sinyalini çok önemli bulan İstanbul Sanayi Odası Başkanı Tanıl Küçük, "Küresel piyasalarda da fiyatlar arttı, bizim kategorimizdeki ülkelerde de enflasyon artışı var. Küresel koşullar daha da zorlaştığı için enflasyonla mücadelede kararlılığın daha da artması gerekli." diye konuşuyor.
Hazine faizleri yükselecek
Prof. Dr. Emre Alkin, Merkez Bankası'nın revizyon kararını 'beklenen' bir gelişme olarak yorumluyor. Banka yönetiminin bugüne kadar beklemesinin, "Belki bir ihtimal düzelir" yaklaşımından kaynaklandığını belirten Alkin, bu kararın Hazine'nin borçlanma faizlerini yükselteceğini kaydediyor. Alkin'e göre gecelik faizler 17,50 seviyesine yükselecek.
Öte yandan 'Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri' ile ilgili bir açıklama yapan TCMB, İstatistik Kurumu'nun 3 Haziran'da açıkladığı enflasyon rakamlarını değerlendirdi. Banka, yıllık enflasyonun önümüzdeki aylarda da yüksek seyrini koruyacağını tahmin ediyor. Banka, yılın son çeyreğinden itibaren enflasyonun kademeli olarak düşüş eğilimine girmesini bekliyor.
Merkez Bankası: Enflasyonla mücadelede havlu atmadık
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, yaz aylarında yükselmesi beklenen enflasyonu yıl sonunda tekrar tek haneye düşürmek için çaba sarf edeceklerini söyledi. Bankanın fiyat istikrarını sağlamak için elinden gelen gayreti göstermeye devam edeceğini de vurguladı. Reuters'a açıklamalarda bulunan Yılmaz, revizyonun gerekliliğini anlattı: "30 Nisan'daki Enflasyon Raporu'nda bu yıl için yüzde 9,3'ü çıpa alın diye piyasa oyuncularına söyledik. Revizyon sonra da olabilirdi ve orta vadeli programda önceki tahminler kullanılabilirdi ve üçüncü çeyreğe doğru Merkez Bankası kesin enflasyon hedeflerini belirtebilirdi. Ancak kamuoyu iki kez değişiklik görecekti. Mesajın net ve doğru gitmesi için revizyonu öne çektik. "Kesinlikle söylüyorum ki enflasyonla mücadelede havlu atmadık."
Piyasa uzmanları, haziranda 50 baz puan faiz artışı bekliyor
Deutsche Bank'ın Avrupa, Ortadoğu ve Afrika'dan sorumlu Başekonomisti Arend Kapteyn, Merkez'in birkaç hafta önceki öngörüsünde belirttiğinin aksine, revizyonu 3-4 ay önce yapmasına şaşırıyor. Bankanın, enflasyon patikasında yeni sapmalar olması durumunda tahmin edilenden daha önce parasal sıkılaşmaya gidebileceğini de gösterdiğini ifade ediyor. Goldman Sachs Ekonomisti Ahmet Akarlı, hedeflerdeki revizyonun Merkez Bankası'na bir kredibilite maliyeti olacağını aktarıyor. Akarlı'ya göre bu durum gelecekte de hedef revizyonu olasılığını artırdı ve TCMB'nin enflasyonla mücadelede inandırıcılığını kanıtlamasını daha zor hale getirdi. Dolayısıyla Merkez, yeni hedeflerini tutturabilmek için ekstra temkinli olmak zorunda. Ayrıca haziranda 50 puan ile başlayıp ekime kadar toplam 150 baz puanlık faiz artırımı yapacak. HSBC Bank Stratejisti Fatih Keresteci, TCMB'nin bu adımını, 'sıkı para politikası uygulamaya devam edeceği ve gerekli gördüğü durumda agresif oranda bir faiz artırımına gideceği' izlenimi verdiğini düşünüyor. Ayrıca güncellenen hedeflerle birlikte ölçülü ve kademeli faiz artırımlarını uzun süre uygulamasını beklemiyor. Oyakbank ise güncellenen enflasyon hedeflerinin, beklentileri şekillendirmede daha etkin bir referans özelliği taşıyacağına inanıyor. Banka, Para Politikası Kurulu'nun 16 Haziran'da yapacağı toplantıda da gecelik borçlanma oranının 50 baz puan artırmasını bekliyor.
Gıda ve petrol fiyatları daha fazla artmaz
Devlet Bakanı Mehmet Şimşek de enflasyonun yükselmesinde gıda ve enerji fiyatlarındaki artışın önemli payı olduğuna katılıyor. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Japonya'ya gerçekleştirdiği resmi ziyarete eşlik eden Şimşek, uçakta gazetecilere konuyla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: "Enflasyon sadece Türkiye'nin değil, tüm dünyanın sorunu. Bu yıl gelişmiş ülkelerde enflasyon oranı ortalama yüzde 2'den yüzde 4'e çıktı. Gelişmekte olan ülkelerde de yüzde 10'u aştı. Enflasyonda gıdanın yüzde 40, enerjinin yüzde 25 payı var. Her iki kalemin payı yüzde 70'e gidiyor. Ancak ben, gıda ve petrol fiyatlarının böyle katlanarak artmaya devam edeceğine inanmıyorum." Şimşek, enflasyon oranının memur ve işçi sözleşmelerine etkileriyle ilgili olarak ise memurlara enflasyon farkının ödendiğini, işçi sözleşmelerinde de şirket verimlilikleri nedeniyle sorun yaşanmayacağına inandığını ifade etti.
Enflasyon kaygısına düşen Borsa yüzde 1,6 geriledi
Merkez Bankası'nın 2009-2011 dönemine ilişkin enflasyon hedeflerinde yaptığı yukarı yönlü revizyon piyasaları hareketlendirdi. Karar, enflasyonla mücadele konusunda kaygıların artmasına yol açarken, yurtdışı piyasalardaki havanın da olumsuz olması nedeniyle, İMKB Ulusal 100 Endeksi 619,63 puan (yüzde 1,53) düşüşle günü 39.83,10 seviyesinde tamamladı. İşlem hacmi önceki güne göre yüzde 16,5 düşerek 1,11 milyar YTL'ye geriledi. Dolar yüzde 1,6 artışla 1,2415 YTL'yi, bileşik faiz de işlem bazında yüzde 20,28 ile 16 Mart 2007'den bu yana en yüksek seviyesini gördü. Dolar, Kapalıçarşı'da günü 1,2350 YTL'den kapattı.