İlgide kayıtlı özelge talep formunda; Vakfınıza ait ticari aracın kamu yararına çalışan dernek tarafından kiralanması durumunda katma değer vergisi (KDV) hesaplanıp hesaplanmayacağı, her iki tarafın da KDV mükellefi olmaması nedeniyle, KDV hesaplanacaksa kim tarafından ödeneceği ve kiralama bedelinin  Gelir Vergisi stopajına tabi tutulup tutulmayacağı hususlarında görüş istenilmektedir.

            GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safî kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safî kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.

             Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü, Kurumlar Vergisi Kanununun ise 15 inci maddesinin birinci fıkralarında; kamu idare ve kuruluşları, iktisadi kamu kuruluşları, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin, söz konusu maddelerde bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir ve kurumlar vergilerine mahsuben tevkifat yapmaları gerektiği hüküm altına alınmıştır.

             Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinde motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentilerinin kiraya verilmesinden elde edilen gelirler gayrimenkul sermaye iradı olarak sayılmıştır. Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (5/a) bendi uyarınca, Kanunun 70 inci maddesinde yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığında yapılan ödemelerden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır. Ancak, 70 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca, bu maddede yazılı mal ve hakların ticari veya zirai bir işletmeye dahil bulunması halinde bunların iratları ticari veya zirai kazancın tespitine ilişkin hükümlere göre hesaplanacağı tabiidir.

             Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinde, kurumlar vergisi mükelleflerine ait taşıtların kiralanması karşılığında yapılacak kira ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapılacağına ilişkin herhangi bir hükme yer verilmemiştir.

             Buna göre, anılan vakfa ait taşıtın dernek tarafından kiralanması sonucunda anılan dernek tarafından vakfa ödenen kira bedelleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

             Ancak, kiralamaya konu olan taşıtın vakfın iktisadi işletmesine ait olması halinde ise, elde edilen kira gelirlerinin vakıf iktisadi işletmesi gelirlerine dahil edilerek kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edileceğinden, dernek tarafından vakıf iktisadi işletmesine ödenen kira bedelleri üzerinden tevkifat yapılmaması gerekmektedir.

            KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

            KDV Kanununun 1/3-f maddesinde, Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin KDV nin konusuna girdiği, 8/h maddesinde de bu kapsamdaki kiralama işlemlerinde verginin mükellefinin mal ve hakları kiraya verenler olduğu hüküm altına alınmıştır.

            30 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin "Kiralama İşlemlerinde Sorumluluk Uygulaması" başlıklı (F/1) bölümünde; konuya ilişkin ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.

            Buna göre, araç kiralama bedeli üzerinden hesaplanan KDV, kiracının gerçek usulde KDV mükellefiyetinin bulunması halinde kiracı tarafından sorumlu sıfatıyla (2 No.lu KDV beyannamesiyle); kiracının gerçek usulde KDV mükellefiyetinin bulunmaması halinde ise, kiraya veren tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilerek ödenecektir.

            Dolayısıyla, gerçek usulde KDV mükellefiyeti bulunmayan derneğe yapacağınız araç kiralamalarında kira bedeli üzerinden genel oranda KDV hesaplayarak mükellef sıfatıyla beyan edip ödemeniz gerekmektedir.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.