İlgide kayıtlı özelge talep formunda;

            Müvekkiliniz ...'a 10.02.2009 tarihinde katma değer vergisi (KDV) dahil 41.300,00 TL tutarında serbest meslek makbuzu kesildiği,

            Avukatlık ücretinin peşin tahsil edileceği konusunda müvekkiliniz ile anlaşmanıza rağmen ekonomik durumunun iyi olmaması nedeniyle müvekkilden gerekli tahsilatın yapılamadığı ancak, söz konusu makbuz ile KDV ve gelir vergisinin beyan edildiği,

            Diğer taraftan, HDL Sigortadan dava gereği 45.336,00 TL'nin tahsil edildiği

            belirtilerek, tahsil edilememesine rağmen vergi dairesi müdürlüğüne beyan edilmesi sonucunda tahakkuk aşamasına gelen vergilerle ilgili olarak yapılacak işlemlerin bildirilmesi talep edilmektedir.

            GELİR VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI YÖNÜNDEN

            193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 65 inci maddesinde, her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançların serbest meslek kazancı olduğuna hükmedilmiş olup, anılan Kanunun 67 inci maddesinde, serbest meslek kazancının bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısı ile yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark olduğu hüküm altına alınmıştır.

            Gelir Vergisi Kanunu'na göre; serbest meslek kazancında vergiyi doğuran olay tahsilat esasına bağlanmış olduğundan hizmet sonradan tamamlansa bile bedelin tahsil edildiği anda gelir vergisi kanunu açısından vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği kabul edilecektir.

            Bu kapsamda, söz konusu özelge talep formundan, hizmet bedelinin tarafınızdan tahsil edildiği anlaşıldığından, vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği kabul edilecek olup, paranın değişik nedenlerle iade edilmesi vergiyi doğuran olayı ortadan kaldırmayacaktır.

            Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanunu'nun 68 inci maddesinde serbest meslek kazancının tespitinde dikkate alınacak mesleki giderler, 89 uncu maddesinde de Yıllık Gelir Vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirden yapılmasına imkan verilen indirimler sayılmış olup, yapılan veya yapılacak bir hizmetin karşılığı olarak tahsil edilip değişik nedenlerle iade edilen paralar, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak veya yıllık Gelir Vergisi beyannamesinde bildirilen gelirden yapılacak indirimler arasında sayılmamıştır.

            Buna göre; tahsil edildiği halde çeşitli nedenlerle iade edilen paranın, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması veya yıllık gelir vergisi beyannamesinde bildirilen gelirlerden indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

            KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI YÖNÜNDEN

            3065 sayılı KDV Kanununun;

            1/1 inci maddesinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

            4 üncü maddesinde; hizmetin teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu belirtilerek, bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği ve bir hizmetin karşılığının bir mal teslimi veya diğer bir hizmet olması halinde bunların her birinin ayrı işlem olduğu ve hizmet veya teslim hükümlerine göre ayrı ayrı vergilendirileceği,

            10 uncu maddesinde; mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılması, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi, kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması ile vergiyi doğuran olayın meydana geldiği,

            35 inci maddesinde ise; malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vukubulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellefin bunlar için borçlandığı vergiyi; bu işlemlere muhatap olan mükellefin ise indirme hakkı bulunan vergiyi, değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vukubulduğu dönem içinde, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter kayıtlarında gösterilmesi şartı ile düzelteceği

            hükme bağlanmıştır.

            Söz konusu hükümler çerçevesinde; hizmetin yapıldığı tarihte vergiyi doğuran olay meydana gelmektedir. Hizmet ifasının gerçekleşmesinden sonra bu hizmetin iadesi fiilen mümkün olmadığından hizmet bedeline ait KDV tutarında bir değişiklik söz konusu olmayacaktır.

            Bu itibarla; hizmetin yapılmasını müteakip düzenlenen belgelerde yer alan KDV nin vergiyi doğuran olayın meydana geldiği döneme ait KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

            Diğer taraftan, müvekkiliniz ile aranızdaki anlaşmazlığın özel hukuk hükümlerine göre taraflar arasında çözümleneceği tabiidir.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.