İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, firmanız tarafından ithal edilen malların bir kısmının kalite yönünden değer kaybına uğradığı, ancak satıcı firmanın değer kaybına uğramış malları iade almadığı ve değer kaybına uğrayan çelik tutarı kadar kredi uyguladığı belirtilerek malın hasarlı bölümü için katma değer vergisi yönünden yapılacak işlemler hakkında görüş talep edilmektedir.

            VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:

            213 sayılı Vergi Usul   Kanununun  "Kıymeti Düşen Mallar" başlıklı 278 inci maddesinde "Yangın, deprem ve subasması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia ile maliyetlerinin hesaplanması mutat olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, deşe ve ıskartalar emsal bedeli ile değerlenir." hükmüne yer verilmiştir.

             Mezkur Kanunun 267 nci maddesinde ise, "Emsal bedeli, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değerdir.

             Emsal bedeli sıra ile aşağıdaki esaslara göre tayin olunur:

             Birinci sıra: (Ortalama fiyat esası) aynı cins ve nevideki mallardan sıra ile değerlemenin yapılacağı ayda veya bir evvelki veya bir daha evvelki aylarda satış yapılmışsa, emsal bedeli bu satışların miktar ve tutarına göre mükellef tarafından çıkarılacak olan "Ortalama satış fiyatı" ile hesaplanır. Bu esasın uygulanması için, aylık satış miktarının, emsal bedeli tayin olunacak her bir malın miktarına nazaran % 25 ten az olmaması şarttır.

             İkinci sıra: (Maliyet bedeli esası) Emsal bedeli belli edilecek malın, maliyet bedeli bilinir veya çıkarılması mümkün olursa, bu takdirde mükellef bu maliyet bedeline, toptan satışlar için % 5, perakende satışlar için % 10 ilave etmek suretiyle emsal bedelini bizzat belli eder.

             Üçüncü sıra: (Takdir esası) Yukarıda yazılı esaslara göre belli edilemeyen emsal bedelleri ilgililerin müracaatı üzerine takdir komisyonunca takdir yolu ile belli edilir. Takdirler, maliyet bedeli ve piyasa kıymetleri araştırılmak ve kullanılmış eşya için ayrıca yıpranma dereceleri nazara alınmak suretiyle yapılır. Takdir edilen bedellere mükelleflerin vergi mahkemesinde dava açma hakkı mahfuzdur. Ancak, dava açılması verginin tahakkuk ve tahsilini durdurmaz." hükmü mevcuttur.

             Buna göre, vergi sistemimizde sermayenin herhangi bir unsurunda meydana gelen değer kayıplarının emsal bedelle değerlendirilerek, gerçekleşen zararların karşılık ayırma yöntemi ile muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmesi gerekmekte olup, değeri düşen malın kıymet takdirinin Takdir Komisyonları vasıtasıyla yapılacağı tabiidir.

            KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRME:

            3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29/1 inci maddesinde; mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV den, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV ile ithal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen KDV yi indirim konusu yapabilecekleri hüküm altına alınmıştır.

            Buna göre, ithalat sırasında ödenen KDV nin gümrük makbuzuna istinaden genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilmesi mümkündür.

            Aynı Kanunun 30 uncu maddesinde ise; indirilemeyecek KDV ye ilişkin belirlemelerde bulunulmuş ve ilgili maddenin (c) bendinde; deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilan ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait KDV nin indiriminin mümkün olmadığı hükme bağlanmıştır.

            Buna göre, almış olduğunuz çeliklerin değer kaybına uğradığının Takdir Komisyonunca tespit edilmesi ve kayıtlara "kıymeti düşen mal" olarak intikal ettirilebilmesi kaydıyla, bu mallar için yüklenilen KDV tutarlarına yönelik olarak bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamakta olup, aksi takdirde Kanunun 30/c maddesi hükmü gereğince gerekli düzeltmelerin yapılması gerekeceği tabiidir.

             Bilgi edinilmesini rica ederim.