Şükrü Kızılot - Gayrimenkul satışında yeni bir dönem başlıyor (11.06.08)
11 Haziran 2008
GAYRİMENKUL alacak ya da satacak olanları yakından ilgilendiren yeni bir yasa çıktı.
6 Haziran 2008 tarihli Mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 5766 sayılı Yasa ile gayrimenkullerin satışı sırasında, "tapuda beyan edilecek değeri" ile ilgili önemli bir düzenleme yapıldı.
OLAY NEYDİ?
Öteden beri süregelen uygulamada, gayrimenkulün tapu harcına esas olan değerinin, "emlak vergisi asgari değeri" olarak gösterilmesi yeterliydi.
Buna göre, örneğin; satış değeri 500 bin YTL olan bir gayrimenkulün, emlak vergisi asgari değeri 160 bin YTL ise, tapu işlemleri 160 bin YTL üzerinden yapılabiliyordu.
Böyle olunca, alıcı ve satıcı 500 bin YTL yerine, 160 bin YTL üzerinden ayrı ayrı binde 15 "tapu harcı" ödüyorlardı.
Başka bir anlatımla, 500 bin YTL satış bedeli üzerinden 7.500’er YTL tapu harcı ödemek yerine, 160 bin YTL olan emlak vergisi asgari değeri üzerinden 2.400’er YTL tapu harcı ödenebiliyordu. Bu uygulamada, alıcının da satıcının da daha az harç ödeme yönünden avantajları vardı.
Nitekim Maliye Bakanlığı’da 48 No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile yaptığı açıklamada; gayrimenkul alım-satımı sırasında, emlak vergisi asgari değeri üzerinden tapu harcı ödenebileceğini açıklamıştı. Bunun tek istisnası; yapılan işlemler sırasında mükelleflerin, emlak vergisi değerinin üzerinde bir değer beyan etmek istemeleri halinde, beyan edilen değerin tapu harcının hesabında dikkate alınacağıydı (Bkz. 13.9.2005 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 48 No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği).
6 Haziran 2008 tarihli Mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 5766 sayılı yasa ile gayrimenkullerin alım-satımında, tapu işlemine esas değer olarak gösterilecek değer, yeni esaslara bağlandı (Yasanın tam metni için Bkz. www.yaklasim.com).
NE OLDU?
Yeni düzenlemeye göre;
- Tapu işlemleri sırasında gösterilecek değer, emlak vergisi asgari değeri değil, normal alım-satım değeri olacak. Örneğin 500 bin YTL’ye satılan gayrimenkulün, emlak vergisi asgari değeri 160 bin YTL ise, tapu işlemleri, önceki uygulamanın aksine 500 bin YTL değer üzerinden yapılacak. Kuşkusuz tapu harcı vs. 500 bin YTL üzerinden hesaplanacak.
- Gayrimenkul satışında, satış bedelinin emlak vergisi asgari değerinin altında olduğu durumlarda ise, emlak vergisi asgari değeri üzerinden "tapu harcı" ödenecek.
- Alım-satım ya da devir değerinin gerçek tutarı yansıtmadığının saptanması durumunda, aradaki farka isabet eden harç, ikmalen veya re’sen alıcı ve satıcı adına tarh edilecek. Tarh edilecek yani ilave olarak istenecek olan bu harcın yüzde 25’i oranında da "vergi ziyaı" cezası kesilecek.
Vergi dairesi, 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde, gayrimenkulün gerçek satış bedelini araştırıp, cezalı işlem yapabileceği için, bundan böyle alım-satım sırasında, tapu harcı yönünden, gerçek değerin gösterilmesinde yarar var.
Vergi borcu olan gayrimenkul alabilecek
BAZI gazetelerde, vergi borcu olanların gayrimenkul alamayacağı ve tapuda işlem yaptıramayacağı yönünde haberler yayınlandı.
Okurlarımızın ısrarlı soruları üzerine açıklayalım; böyle bir durum söz konusu değil. 5 Haziran 2008 tarihli Mükerrer Resmi Gazete’de yayınlanan 5766 sayılı Yasa’nın ikinci maddesinde, "tapu işlemlerine ilişkin harçlar hariç" denilmek suretiyle, konuya açıklık kazandırılmıştır.