Sigortasız çalışanlar Hakkını Nasıl Aramalı? |
16 Aralık 2015 | |
Çalışanlar için SGK'ya bildirimlerinin yapılması yani sigortalı olmaları çok önemli. Ancak ne yazık ki işçiler bazen işverenleri tarafından kayıt dışı çalıştırılıyor. Böyle durumlarda çalışanlar ne yapmalı? Hemen hatırlatalım ki bu oranlar SGK'ya hiç bildirimi yapılmayan işçileri kapsıyor. Bunun yanı sıra almış olduğu ücretin SGK'ya eksik beyan edilmesi nedeniyle kısmen kayıt dışı olan önemli bir kesim var. Nitekim SGK verilerine göre asgari ücret üzerinden bildirimi yapılanların oranı yüzde 50 civarında. Bu sebeple reelde kayıt dışı istihdam ve bunun mali etkisi de daha üst seviyelerde. Durum böyle olunca da işçiler genellikle işten ayrılınca veya yaş kemale erince akılları başlarına geliyor ve sigortasız çalıştıkları dönemler için veryansın ediyorlar. Daha sonra da sigortasız çalıştıkları sürelerin tespiti için SGK'nın ve mahkemelerin kapısını çalmak zorunda kalıyorlar. Denetim elemanlarının işyerinde yaptıkları durum tespiti sırasında, sigortalı, işyerinde çalışan diğer sigortalılar, işyeri mahallinde bulunanlar veya işveren beyanına dayanılarak yaptıkları ve tespit tarihinden önceki bir yıllık süreye ilişkin hizmetler de sigortalılıkta dikkate alınıyor. Bir yıllık süreyi aşan sigortalı çalışmalar ise her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan kanunen geçerli kayıt ve belgeler ile kanıtlanmak zorunda. Eğer bunlardan bir sonuç alınamazsa işçilerin başvuracakları bir yol daha var: Hizmet tespit davası açmak. Şunu da belirtelim ki işçi isterse aynı anda hem şikâyet hem de dava yolunu seçip eşzamanlı yürütebilir. Ancak, ücret bordrosunda sigortalıdan sigorta primi kestiğini açıkça gösterdiği halde sigorta primini SGK'ya yatırmamışsa, işe giriş bildirgesi süresinde verilmiş, fakat bordrosu ve primi SGK'ya intikal ettirilmemişse veya işçilik hakları tazminatlarına (ihbar, kıdem tazminatı, ücret alacağı vs.) ilişkin aynı döneme ait kesin hüküm niteliğini taşıyan yargı kararları varsa Hizmet Tespit Davaları zamanaşımına uğramıyor. Hizmet Tespit davalarında SGK ile beraber işverenin de hasım gösterilmesi gerekiyor. Dava konusu hizmetin geçtiği sürede işyeri el değiştirmişse eski işveren yanında işyerini devralan yeni işverenin de SGK ile birlikte hasım gösterilerek davaya dahil edilmesi önemli bir husus. Aksi halde hizmet tespit edilse dahi Yargıtayca hüküm bozulabiliyor. Mehmet Bulut http://www.meydangazetesi.com.tr/sigortasiz-calisanlar-hakkini-nasil-aramali-makale,2134.html Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz. |