Devleti mahkeme kapılarında en fazla kaçakçılar uğraştırıyor. Hazinenin taraf olduğu ceza davalarının yüzde 36,3'ünü kaçakçılık, yüzde 23,9'unu vergi kaçakçılığı, yüzde 4,4'ünü de eski eser kaçakçılığı davaları oluşturuyor.

Maliye Bakanlığı Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğünden alınan bilgiye göre, 2008 yılı başı itibariyle mahkemelerde vatandaş ile devleti karşı karşıya getiren 494 bin 856 adet dava bulunuyor.

Bu davaların 340 bin 890'ında davacı koltuğunda Hazine, 153 bin 966'sında ise vatandaş oturuyor. 494 bin 856 davanın 266 bin 806'sı hukuk, 124 bin 147'si ceza, 4 bin 46'sı idare mahkemelerinde görülüyor. Mahkemelerdeki icra davası sayısı 7 bin 502, icra takibi sayısı da 84 bin 847 olarak belirleniyor.

Böylece devlet ile vatandaş arasındaki davaların yüzde 53,9'unu hukuk davaları, yüzde 25,1'ini ceza davaları, yüzde 17,1'ini ise icra takipleri meydana getiriyor.

KAÇAKÇILIK VE KADASTRO İHTİLAFLARI BAŞ AĞRITIYOR

Devletin taraf olduğu ceza davalarının yüzde 36,3'ünü 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun ile 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'na muhalefet suçları oluşturuyor. Kaçakçılık suçlarıyla ilgili 45 bin 105 dava, mahkemelerde devam ediyor.

Bunu yüzde 23,9'luk oran ile vergi kaçakçıları izliyor. Halen devletin Vergi Usul Kanununa muhalefet suçu işlendiği gerekçesiyle açtığı 29 bin 704 dava, mahkemelerde sonuçlandırılması bekliyor.

Eski eser kaçakçılığı nedeniyle mahkemelerde görülen dava sayısı 5 bin 407, Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanununa muhalefet suçuna ilişkin dava sayısı 3 bin 498, zimmet, rüşvet ve irtikap davası 1148, gümrük para cezalarına itiraz davası 336, Bankalar Kanununa muhalefet 173, diğer suçlarla ilgili dava adedi de 38 bin 776 olarak belirleniyor.

Devam eden davaların parasal hacmi ise 1 milyar 233 milyon 86 bin YTL'yi aşıyor.

Bu yıl devam eden hukuk davalarının yarısına yakın bölümünü ise kadastro tespitleri ile tapu iptalleri oluşturuyor. Yüzde 45,5'luk bir orana sahip kadastro ve tapu ihtilaflarını, yüzde 10'luk oran ile tescil davaları takip ediyor.

Buna göre 266 bin 806 hukuk davasının 73 bin 327'sini kadastro, 48 bin 59'unu tapu iptali, 27 bin 749'unu tescil davası, 21 bin 446'sını haksız fiilden doğan tazminat ve alacak davaları, 8 bin 910'u da men-i müdahale ve yıkım davaları oluşturuyor.

İş davaları 8 bin 814, öğrenim giderleri 1112 davaya konu olurken, devletle vatandaşı karşı karşıya getiren diğer hukuk davaları ise iş davaları, kamulaştırma bedelinin artırılması, ihale bedeli, kira tespiti ve tahliye, ortaklığın giderilmesi, miras reddi ve tapuda kayıt düzeltme davaları olarak sıralanıyor.

GEÇEN YILIN GALİBİ VATANDAŞ

Öte yandan 2002-2006 döneminde mahkemeler, karara bağladıkları her 3 devadan 2'sinde devleti haklı buldu.

Bu süreçte, 2002 yılında kesinleşen davaların yüzde 55,44'ü, 2003'de yüzde 61,78'i, 2004'de yüzde 644,48'i, 2005'de yüzde 74,51'i, 2006'da ise yüzde 84,72'si devletin lehine, vatandaşın aleyhine sonuçlandı.

Tablo geçen yıl tersine döndü ve 2007'de biten 117 bin 216 davadan 55 bin 197'si Hazine lehine, vatandaş aleyhine, 62 bin 19'u ise Hazine aleyhine, vatandaş lehine sonuçlandı.

2002-2007 döneminde devlet ile vatandaş ihtilaflarına konu davalarda şu gelişme sağlandı:

Yıllar Toplam Dava Hazine Lehine Vatandaş Lehine

------ ----------- ------------- ---------------

2002 121.789 67.520 54.269

2003 142.721 88.180 54.541

2004 78.453 50.587 27.866

2005 118.582 88.357 30.225

2006 264.786 224.334 40.452

2007 117.216 55.197 62.019