Piyasaların durumundan dolayı Üzülerek yazıyoruz

İFLAS NEDİR?

Kanunlarımızda iflas, “tacir ya da tacir statüsündeki bir borçlunun artık borcunu ödeyememesi halidir” şeklinde tanımlanmıştır.

Türk Ticaret kanunumuzun 377. maddesinde iflas erteleme şu şekilde tanımlanmıştır:

Yönetim kurulu veya herhangi bir alacaklı yeni nakit sermaye konulması dâhil nesnel ve gerçek kaynakları ve önlemleri gösteren bir iyileştirme projesini mahkemeye sunarak iflasın ertelenmesini isteyebilir.

Bu halde İcra ve İflas Kanununun 179 ilâ 179/b maddeleri uygulanır.

İflas ertelemeye geçmeden önce bilinmesi gereken önemli bir bilgi;

Bir şirketin borçları alacaklarından fazla ve şirketin finansal verileri bozulmuş ise iflasını istemekle yükümlüdür. Şirketin kendi iflasını istememiş olması, İcra ve İflas Yasası’na göre suçtur ve bundan sorumlu olanlar, hapis cezası ile cezalandırılırlar.

İflas Erteleme Nedir;

Pek çok şirketin finansal yönden zora düştüğünde kurtulma ümidi İflas erteleme müessesesidir.

Türk Ticaret Yasası ile İcra İflas Yasası’nda yer alır.

Aslında iflas ertelemede bir gerçek vardır ki o da, şirketin o noktada resmen olmasa da iflas durumuna gelmiş olmasıdır.

Çok Basitçe : “Ben iflas ettim, ama bana bir şans tanınır ise, şirket yüzdürülebilir” demektir.

İflas sadece tacirler için uygulanır.

Bir borç mükellefiyetinin, borçlu tarafından rıza ile ödenmemesi halinde, devletin zor kullanma yollarından biri olan  iflas, cebri icranın bir çeşididir.

İflas halinde borçlunun bütün mal varlığına el konulur.

Mal varlığının hepsinin, borçların tamamına karşılık gösterilmesi söz konusudur.

kısmi icradan farklı olarak iflas ancak tacirler için uygulanır.

Bir başka ifadeyle ancak tacirler, müflis duruma düşebilir.

İflas kararını, müflisin veya alacaklıların talebi üzerine ticaret mahkemesi verir.

Müflisin haczedilebilen bütün mal ve haklarından bir “iflas masası” teşkil edilir.

İflas masasına giren bütün mallar iflas idaresince tasfiye edilir ve alacaklıların alacakları ödenir. Alacaklarda tahsil bakımından bir öncelik yoktur.

İflas Erteleme Nedir?

Ülkemizde yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle şirketlerin, “iflasının ilan edilmesi” öncesinde başvurabilecekleri hukuksal bir yoldur.

İflas erteleme, mali durumu bozulan şirket ve kooperatiflerin sermayesinin korunması için gerekli tedbirlerden birisi olarak Türk Ticaret Kanunu tarafından düzenlenmiştir.

Mahkeme, şirketin mali durumunun düzeltilmesini mümkün gördüğü takdirde yönetim kurulu veya bir alacaklının talebi sonucunda iflas erteleme kararı verebiliyor.

İflas erteleme sonucunda borçlu firma normal faaliyetlerine devam edebiliyor.

Kamu alacağı ve SSK primleri dâhil hiçbir yasal takip yapılamıyor.

Mahkeme, kayyumun verdiği raporlara göre iflas erteleme süresini sona erdire bildiği gibi, 4 yıla kadar da uzatabiliyor veya firmanın iflasına karar verebiliyor.

Kimler İflas Ertelemeden Yararlanabilir?

1-Sermaye şirketleri (anonim ve limited şirketler)

2-Kooperatifler

Gerçek kişi tacirler ve şahıs şirketleri (kolektif ve komandit şirketler) ise iflas erteleme talep edemezler.

İflas Ertelemenin Şartları Nedir?

Şekli Şartları

• Sermaye Şirketi ya da Kooperatifin olması (Kanun, iflasın ertelenmesi imkânını sadece tüzel kişilere tanıdığından gerçek kişi tacirlerin iflasın ertelenmesi yoluna başvurmaları mümkün değildir.)
• İflasın Ertelenmesi Talebi ( şirketi idare ve temsille görevli olanlar, alacaklılar ve ya tasfiye memurları tarafından iflas erteleme kararı verilebilmesi için mahkemeden talep edilmesi gereklidir. Talep olmadan mahkeme kendiliğinden iflasın ertelenmesine karar veremez. )
• Borca Bataklık Bildirimi(Borca bataklık bildirimi alacaklıların korunması amacına hizmet eder. Ticaret mahkemesine borca bataklığın bildirilmiş olması ve bu sebeple iflasın ertelenmesinin talep edilmiş olması gereklidir.)
• Bilançonun Mahkemeye Verilmesi(Bilanço, işletmenin belli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynaklarını gösteren mali bir tablodur. Söz konusu tablonun mahkemeye verilmesi esastır zira mahkeme diğer belgelerle birlikte şirketin mevcut durumu itibariyle borca batık durumda olup olmadığını ve mali durumun düzeltilebilmesi hakkında bir karar verebilecektir.)
• İyileştirme Projesinin Sunulması(iflas ertelemeye başvuracak şirket ya da kooperatifin içinde bulunduğu borca batıklık halini hangi yöntemlerle aşmayı düşündüğü açıklayan şirketin yol haritasıdır. İyileştirme projesi mahkemeye sunulurken bu hususlarla ilgili belgelerinde sunulması gerekir. Hangi tedbirlerin alınacağını ve bu tedbirlerin erteleme süresi sonunda şirketi nasıl etkileyeceğini objektif verilere dayanarak açıklaması gerekir.)
• Masrafların Peşin Ödenmesi( Masrafların en geç erteleme kararı verilmesine anına kadar yatırılmış olması gerekir.)
• Fevkalade Mühletten Yararlanılmamış Olması(Bir sermaye şirketi veya kooperatif fevkalade mühlet elde ettiği taktirde, mühletin bitiminden itibaren bir yıllık süre içinde 179 ve devamı maddeleri uyarınca iflasın ertelenmesi müessesinden yararlanamaz.)

Maddi Şartları

• Borca Batıklık
• İyileştirmenin Mümkün Olması
• Alacaklıların Haklarının Korunması

İFLAS ERTELEME İÇİN GEREKLİ EVRAKLARIN LİSTELERİ;

BATIKLIK BİLANÇOSU İÇİN GEREKEN EVRAKLAR;

• Batıklık bilançosu tarihindeki şirketin borç ve alacaklarına ait listeler (cari hesap modülünden alınmış muhasebe ile eşit olan tablolar)
• Aynı döneme ait şirket adına verilmiş veya alınmış taahhütler (ipotek veya kefalet imzaları)
• Demirbaş ve Amortisman defteri (eğer varsa demirbaş sayım tutanakları)
• Araç ruhsat fotokopileri,
• Varsa gayrimenkul tapuları ve takyidat kayıtları, (sadece şirket üzerine değil ortaklar üzerine olan tapularda eklenmelidir.)
• Tüm sigorta poliçeleri (araç kasko sigortaları dâhil),
• Son 3 seneye ait KDV1, KDV2, Muhtasar, Geçici Vergi Beyannameleri ve SSK bildirgeleri,
• Stok tabloları (stok modülünden alınmış muhasebe ile eşit olan miktarları da gösteren tablolar)
• Şirketin çalıştığı bankalar, şube hesap no, kredi limit ve kullanımları ile teminatları gösteren tablolar,
• Leasing sözleşmeleri

İYİLEŞTİRME PROJESİ İÇİN GEREKEN EVRAKLAR;

• Kuruluştan bu yana firmayı tanıtıcı kısa bilgi (kuruluş ve yapılan işler),
• Firma ortaklarına ait resimli bilgiler (Doğum yeri, tarihi, bitirilen okullar, iş tecrübesi)
• Firma ortakları tarafından şirket lehine veya üçüncü kişiler lehine verilen taahhütler (ipotek veya kefalet imzaları)
• Marka tescil belgeleri,
• İSO ve sanayi sicil belgeleri,
• Kira kontratları,
• Eğer varsa şirketle alakalı takdir ve beratlar, İş Bitirme belgeleri, Broşürler
• Şirketin üretim şeması hakkında bilgiler.
• Fason atölyelerin sayısı yerleri ve çalıştırdıkları personel sayısı,
• Şirketin Pazar payına ait bilgiler,
• Firmanın yarın planları (yapılması planlanan işler, alınan veya alınması muhtemel siparişler, sözleşmeler, diğer evrak ve belgeler)
• Alış ve satışta (temel mamuller için) vadeler ve satış koşulları.
• Borç ödeme konusunda imalat dışı kaynakların olup olmadığı (gayrimenkul satışı, ortak bulma, yeni kredi gibi)
• Piyasa itibarınızın durumu, Borçlu olduğunuz firmalardan mal alabiliyormusunuz,

MÜRACAAT DOSYASI İÇİN GEREKEN EVRAKLAR;

• Vergi Levhası,
• İçinde bulunulan yıla ait defter tasdik bilgileri, (Defter cins, sayfa sayısı, noter, tasdik tarihi ve tasdik numarası)
• Şirket iletişim araçları (telefon, cep telefonu, faks, e mail, web sitesi bilgileri,
• Kuruluştan bugüne kadar tüm ticaret sicil gazeteleri,
• İflas Ertelemesi için Avukata verilmiş VEKÂLETNAME,
• (EK:1) İflasın Ertelemesi için bir mali müşavir atanmasına dair ilişkin yönetim kurulu veya ortaklar kurulu kararı, (Bu kararın tarihi 15 gün öncesine ait olacaktır.)
• (EK:2) İflasın Ertelemesi için bir mali müşavir raporunun incelenerek karar verilmesine dair ilişkin yönetim kurulu veya ortaklar kurulu kararı.
• Son 3 yıla ait kurumlar vergisi beyannameleri ve detaylı mizanlar (Şirket mali müşaviri tarafından veya vergi dairesi tarafından onaylı)
• Borca batıklık bilanço ve gelir tabloları ile detaylı mizan,
• İyileştirme projesi, nakit akım tablosu, diğer projeksiyonlar,
• Mahkeme tarafından yaptırılacak olan bilirkişi tespit raporu,

NOT:

• Müracaat tarihinde batıklık bilançosu tarihine kadar TÜM ticari defterler (Geçmiş yıllar dahil) basılmış ve hazır halde olmalıdır.
• Batıklık bilançosu tarihindeki yevmiye kümülatif toplamı ile mizanın toplamı birbiriyle eşit olmalıdır.

Görevli mahkeme

İflas erteleme davalarında görevli mahkeme asliye Ticaret mahkemeleridir.

Yetkili mahkeme

İflas erteleme davalarında yetkili mahkeme davacının muamele merkezinin bulunduğu yerdir.  Muamele merkezi şirketin işlerinin yoğunlaştığı yerdir.  Karine olarak şirketin muamele merkezi ticaret sicilinde tescil edildiği adrestir.

İflas Ertelemeye Baş Vurmanın Maliyetleri

• İflas ve Gider avansları 25.000TL
• Bilirkişi Ücretleri 10.000TL ila 15.000TL arasında.

Sermaye Şirketleri ile Kooperatiflerin İflâsı;

Sermaye şirketleri ile kooperatiflerin borçlarının aktifinden fazla olduğu idare ve temsil ile vazifelendirilmiş kimseler veya şirket ya da kooperatif tasfiye halinde ise tasfiye memurları veya bir alacaklı tarafından beyan ve mahkemece tespit edilirse, önceden takibe gerek olmadan bunların iflasına karar verilir.

Şu kadar ki, idare ve temsil ile vazifelendirilmiş kimseler ya da alacaklılardan biri, şirket veya kooperatifin mali durumunun iyileştirilmesinin mümkün olduğuna dair bir iyileştirme projesini mahkemeye sunarak iflasın ertelenmesini isteyebilir.

Mahkeme projeyi ciddi ve inandırıcı bulursa, iflâsın ertelenmesine karar verir. İyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olduğunu gösteren bilgi ve belgelerin de mahkemeye sunulması zorunludur.

Mahkeme, gerekli görürse idare ve temsille vazifelendirilmiş kimseleri ve alacaklıları dinleyebilir.

İflasın ertelenmesi talepleri öncelikle ve ivedilikle sonuçlandırılır.

İFLAS ERTELEMENİN SÜREÇLERİ;

1. Mahkeme, iflasın ertelenmesi sisteminde bulunulması üzerine, envanter düzenlenmesi ve yönetim kurulunun yerine geçmesi ya da yönetim kurulu kararlarını onaylanması için derhal bir kayyım atar; ayrıca şirketin ve/veya kooperatifin mal varlığının korunması için gerekli diğer önlemleri alır.
2. Kayyımın atanmasına ilişkin karar, kayyımın mahkemece belirlenmiş görevleri ve temsil yetkisi ile bunların sınırları ve iflasın ertelenmesine ilişkin talep mahkeme tarafından ilan ve ticaret siciline tescil ettirilir. Mahkeme bu arada erteleme talebini karara bağlar.
3. İflas ertelenmişse kayyım her üç ayda bir şirketin projeye uygun olarak iyileştirme gösterip göstermediğini mahkemeye rapor eder, mahkeme bu rapor üzerine veya gerek gördüğünde alacağı bilirkişi raporuna göre, erteleme istemini değerlendirir ve iyileştirmenin mümkün olamayacağı kanaatine varırsa erteleme kararını kaldırır.

İFLAS ERTELEME KARARININ ŞİRKETE FAYDALARI NELERDİR?

1. Erteleme kararı üzerine borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takipler de dâhil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur.
2. Bir takip muamelesi ile kesilebilen zaman aşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.
3. Erteleme sırasında taşınır, taşınmaz veya ticari işletme rehiniyle temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir. Ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez. Bu durumda erteleme süresince işleyecek olup mevcut rehinle karşılanamayacak faizler teminat altına alınmak zorundadır.
4. Erteleme süresi en az bir yıldır. Bu süre kayyımın verdiği raporlar dikkate alınarak mahkemece uygun görülecek süreler ile uzatılabilir. Ancak uzatma süreleri toplamı 4 yılı geçemez.
5. Kayyım, mahkemenin belirleyeceği sürelerde iflâsı ertelenenin faaliyetleri ve işletmenin durumu konusunda düzenli olarak mahkemeye rapor verir.
6. İflasın ertelenmesi talebinin reddi ya da erteleme süresi sonunda iyileşmenin mümkün olmadığının tespiti üzerine mahkeme, şirketin veya kooperatifin iflasına karar verir. Erteleme süresi dolmamakla birlikte, mahkeme kayyımın verdiği raporlardan şirketin veya kooperatifin mali durumunun iyileştirilmesinin mümkün olmadığı kanaatine varırsa, erteleme kararını kaldırarak şirketin veya kooperatifin iflasına karar verebilir.

İFLAS ERTELEMEDE ALACAKLILARIN DURUMU

Madde 179/b- (Ek: 17/7/2003-4949/50 md)

Erteleme kararı üzerine borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur; bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşüren müddetler işlemez.

Erteleme sırasında taşınır, taşınmaz veya ticarî işletme rehniyle temin edilmiş alacaklar nedeniyle rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiplere devam edilebilir; ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez. Bu durumda erteleme süresince işleyecek olup mevcut rehinle karşılanamayacak faizler teminatlandırılmak zorundadır.

206 ncı maddenin birinci sırasında yazılı alacaklar için haciz yoluyla takip yapılabilir.

İİK’nun 179/b maddesi gereği karar ile birlikte önceden başlamış takipler durur ve 6183 sayılı amme alacakları da dahil olmak üzere hiçbir takip iflas erteleme süresince yapılamaz. Fakat bu duruma karşılık bir takım istisnalar da söz konusudur. İİK’nun 179/b-II fıkrasına göre iflasın ertelenmesi süresi içerisinde taşınır-taşınmaz ve ticari işletme rehin ile temin edilmiş alacaklar için, borçluya karşı rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapılabilir veya başlamış takipler devam edebilir. Ancak bu takipler nedeniyle rehin konusu mallar hakkında muhafaza tedbirleri alınamaz ve bu malların satışı gerçekleşemez.

Diğer bir  istisna  ise işçi alacaklarına ilişkindir. İİK’nun 179/b-III fıkrası uyarınca İİK’nun 206. maddesinde düzenlenen birinci sıradaki alacaklılar için haciz yoluyla takip yapılabilir. Bu alacaklar için iflas erteleme süresi içerisinde takip yapılabileceği gibi başlamış takiplere de devam edilebilir. Söz konusu birinci sıradaki alacaklar şu şekildedir.

Birinci sıra:

A) İşçilerin, iş ilişkisine dayanan ve iflâsın açılmasından önceki bir yıl içinde tahakkuk etmiş ihbar ve kıdem tazminatları dahil alacakları ile iflâs nedeniyle iş ilişkisinin sona ermesi üzerine hak etmiş oldukları ihbar ve kıdem tazminatları,

B) İşverenlerin, işçiler için yardım sandıkları veya sair yardım teşkilatı kurulması veya bunların yaşatılması maksadıyla meydana gelmiş ve tüzel kişilik kazanmış bulunan tesislere veya derneklere olan borçları,

C) İflâsın açılmasından önceki son bir yıl içinde tahakkuk etmiş olan ve nakden ifası gereken aile hukukundan doğan her türlü nafaka alacakları.

İflasın ertelenmesi kararı ile birlikte kural olarak, bir takip işlemi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin işlemesi durur.(m.179/b-I). Karar doğrultusunda, önceden başlamış olan takipler bulunduğu yerde kalır, söz konusu takipler iptal olmaz. Takip yasağı sadece yeni başlayacaklar için geçerlidir. Yani önceden başlamış takiplere dayalı hacizlerin kaldırılacağı düşünülmemelidir.

İFLASA KARAR VERİLERSE;

İflasa karar verilirse, iki farklı iflas şekli bulunmaktadır;

TAKSİRLİ İFLAS

MADDE 162. – (1) Tacir olmanın gerekli kıldığı dikkat ve özenin gösterilmemesi dolayısıyla iflâsa sebebiyet veren kişi, iflasa karar verilmiş olması hâlinde, iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

HİLELİ İFLAS

MADDE 161. – (1) Malvarlığını eksiltmeye yönelik hileli tasarruflarda bulunan kişi, bu hileli tasarruflardan önce veya sonra iflasa karar verilmiş olması hâlinde, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

HİLELİ İFLASIN VARLIĞI İÇİN;

a) Alacaklıların alacaklarının teminatı mahiyetinde olan malların kaçırılması, gizlenmesi veya değerinin azalmasına neden olunması,

b) Malvarlığını kaçırmaya yönelik tasarruflarının ortaya çıkmasını önlemek için ticari defter, kayıt veya belgelerin gizlenmesi veya yok edilmesi,

c) Gerçekte bir alacak ve borç ilişkisi olmadığı hâlde, sanki böyle bir ilişki mevcutmuş gibi, borçların artmasına neden olacak şekilde belge düzenlenmesi,

d) Gerçeğe aykırı muhasebe kayıtlarıyla veya sahte bilanço tanzimiyle aktifin olduğundan az gösterilmesi. iflaserteleme

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.