Çalışanların birçoğu yazdıkları elektronik postalarda Ne zaman emekli olurum? Ne kadar emekli maaşı alırım? Eksik günlerimi borçlanma haklarım nedir? Geriye dönük prim ödeme hakkım var mı? Maaş Nedir? Gelir Nedir? Uzayıp giden sorulara muhatap olmaktayız.

Bunun yanında ilk işe giriş, staj sigortası, işlenmeyen günler, hizmet tespitleri, ödenmeyen ücret ve maaş, sigorta primleri, hizmet birleştirme, ihya vs yoğulukta.

Soru soranların her birinin hikâyesi kendine özgü, çözümleri de öyle.

Aslında soru soranlar birçok yerden cevap aldığı için teyit amaçlı da soruyor, sonra size geri dönüyor.

Bence çalışanlar ne zaman sigortalı olursa olsun, ne zaman emekli olacağını ileri de ne kadar emekli maaşı bağlanacağını, iş kazası halinde ödenecek gelirleri, hastalık ,analık halinde iş göremezlik gelirlerini planlamasını, asgari ücret ve gerçek ücret arasındaki farkları öğrenmesi gerekir.

Bu uzun maraton sonrasında altın madalya beklerken, teneke madalya' ya rıza göstererek yaşamının geri kalan kısmını açlık ve tokluk sınırı çizgisinde geçirmemesi gerekir.

O yüzden ölümle ve emeklilikle ilgili zaman planlaması şansa gelmez.

Türkiye'de emeklilik sistemi 4A/SSK, 4B/BAĞ-KUR, 4C/KAMU için farklı farklı uygulamalara tabidir.

Tabi burada işe giriş tarihleri, kademeli emeklilik geçiş süreleri gibi.

Sigortalılık süreleri, prim günleri ve emeklilikte aranan yaş.

Sigorta prim matrahlarının taban yada tavan olması yanında, statülere göre ödenen basamaklandırılımış primler, Devlet memurlarına göre Prime esas kesenekler gibi.

Hizmet birleştirme, ihya önemli.

İşte bu aşamada falcıdan subjektif öneriler alarak rahatlayanlar, işin uzmanı olan Sosyal Güvenlik Müşavirden gerçekleri öğrenme adına bedelini ödeyerek hizmet almaları da gerekiyor.

Sigortalılar daralan her zaman sizin aleyhinize işliyor.

 Örnek soru ve cevabı ile yazımı sonlandırıyorum…….

Okurum Nurhayat Hanım 22/07/1972 yılında doğmuş, ilk defa 04.09.1990 tarihinde SSK olmuş.1994 yılında doğmuş bir oğlu (sağlıklı/engelli değil) var. Oğlu doğduktan sonra 11 yıl çalışma hayatına son vermiş. En son 2009/05 kadar çalışmış 1980 günü var. Ne zaman emekli olurum diyor…..

Yukarıdaki tabloya baktığımızda 04/09/1990 tarihinde işe giren Nurhayat Hanım 20 yıl sigortalılık süresi,47 yaş,5450 günü tamamlayacaktır.

Üç önemli unsur,

a)Sigortalılık süresi=04/09/1990+20 yıl=04/09/2010 tamam

b.)47 Yaş=22/07/1972+47=22/07/2019 zamanı var

c.)5450 Gün=5450-1980=3470 güne ihtiyaç var.

PLANLAMA ZAMANI

A.)NORMAL ŞARTLARLA EMEKLİLİK

B.)KIST ŞARTLARLA EMEKLİLİK

A)NORMAL ŞARTLARDA EMEKLİLİK İÇİN

1.)3470 Gün eksik gün için ödenmesi gereken yıl ay gün şartı

9 yıl 7ay 20 gün olarak yapacağız.

SSK çalışırken 2 yıl doğum borçlanması yapması halinde kalan süre 7yıl+7ay+20 gün kalacaktır.

Şimdi yaşına bakarsak 44 yaşında 47 yaşını tamamlamasına 3 yıl var.

Bu sürede dahi 2 yıl doğum borçlanması emekli olmasına yetmediği gibi 7,5 yıl kadar bir süre kalıyor bu durumda 51,5 yaşında emekli olacaktır.Doğum borçlanması yapmazsa 53,5 yaşında emekli olacaktır.

Şayet sigortalı doğum borçlanması dahil geriye kalan süreyi kabul ederse nasıl emekli olacaktır.

a.)2750 gün kalıyor,1490 gün kadar isteğe bağlı prim ödeyerek yada indirimli oya nakış dikiş olarak vergiden muaf kadın sigortalı olarak her yıl için 1 gün artırımlı prim ödeyebilir,1260 gün bir işe girerek fiilen çalışır yada işe bulamazsa evlere temizliğe giden ,çocuk bakıcılığı yapan bayanlar statüsüne (işe bulursa) çalır EK/9 Eksik prim günlerini tamamlar(4-1(a)/SSK)

b.)2750 gün tamamını kırsal alanda yaşıyorsa EK/5 Prim ödeyebilir.(4-1(a))

c.)2750 günü ehliyeti varsa EK/6 Kadın Taksi şoförü olur yada okul öncesi servislerde yardımcı personel olarak tamamlar.(4-1(a))

d.)1980 gün+720 gün Doğum Borçlanması+1490 gün Bağ-Kur+1260 Gün SSK=5450 günü tamamlar

e.)1980 gün+720 gün Doğum Borçlanması+2750 gün SSK(EK/5,EK/6 ve EK/9)=5450 günü tamamlar.

B) KIST EMEKLİ AYLIĞI

a.)SSK Şartı;

58 yaş 3600 gün ve 15 yıl sigortalılık süresi

Bu durumda 3600-1980=1620 gün kalır.

900 gün Bağ-Kur isteğe bağlı yada vergiden muaf kadın sigortalı ,720 gün Doğum Borçlanması yapar.

1620 günü isterse fillen çalışarak SSK statüsünden öder,EK/5 , EK/6 yada ,EK/9 kapsamına girebilir.

b.)Bağ-Kur Şartı;

56 yaş 5400 gün ile emekli olabilir.

Primlerini isteğe bağlı yada vergiden muaf kadın sigortalı statüsünden ödeyebilir.

(*)İşsizlik yararlanır

GÜNCEL ÖDEYECEĞİ PRİMLER

Kanunun ek 5. maddesine tabi olarak tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar,

1.1.2016-31.12.2016 tarihleri arasında;

Günlük kazanç alt sınırına göre:           54,90 TL x 23 x % 34,5         =          435,63 TL(*),

Günlük kazanç üst sınırına göre:          356,85 TL x 23 x % 34,5        =       2.831,60 TL(*),

ödeyeceklerdir.

***

Kanunun ek 6. maddesine tabi olarak ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında çalışanlar ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılanlar,

1.1.2016-31.12.2016 tarihleri arasında işsizlik sigortası primi ödemek istemeyenler;

Günlük kazanç alt sınırına göre:           54,90 TL x 23 x % 32,5          =          410,38 TL(*),

Günlük kazanç üst sınırına göre:          356,85 TL x 23 x % 32,5        =       2.667,45 TL(*), 

1.1.2016-31.12.2016 tarihleri arasında işsizlik sigortası primi dahil ödemek isteyenler;

Günlük kazanç alt sınırına göre:           54,90 TL x 23 x % 35,5          =          448,26 TL(*),

Günlük kazanç üst sınırına göre:          356,85 TL x 23 x % 35,5        =       2.913,68 TL(*),

ödeyeceklerdir.

***

5510 sayılı Kanunun ek 9. maddesi kapsamında ev hizmetlerinde ayda 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlerin ödeyecekleri aylık kazançların alt ve üst sınırları ile 10 günden az sigortalı çalıştıranların ödeyeceği iş kazası ve meslek hastalığı primleri ve sigortalılarca yapılacak ödemeler

a) 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler

a.1) Ev hizmetlerinde sigortalı çalıştıran işverenin sigortalı ve işveren hissesi ile işsizlik sigortası primi dahil (5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin (ı) bendi, 4447 sayılı Kanunun 50. ve geçici 10. maddeleri teşviklerinden yararlananlar için yapılan indirimler hesaplamaya dahil edilmemiştir.),

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırına göre ödeyecekleri tutar;

Ayda 10 gün sigortalı çalıştıran için 54,90 TL x 10 x % 37,5 = 205,88 TL (*)

Ayda 30 gün sigortalı çalıştıran için 54,90 TL x 30 x % 37,5 = 617,63 TL (*)

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında günlük kazanç üst sınırına göre ödeyecekleri tutar;

Ayda 10 gün sigortalı çalıştıran için 356,85 TL x 10 x % 37,5 = 1.338,19 TL (*)

Ayda 30 gün sigortalı çalıştıran için 356,85 TL x 30 x % 37,5 = 4.014,56 TL (*)

a.2) Ev hizmetlerinde sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalı çalıştıran işverenin sigortalı ve işveren hissesi dahil

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırına göre ödeyecekleri tutar;

Ayda 10 gün sigortalı çalıştıran için 54,90 TL x 10 x % 32 = 175,68 TL

Ayda 30 gün sigortalı çalıştıran için 54,90 TL x 30 x % 32 = 527,04 TL

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında günlük kazanç üst sınırına göre ödeyecekleri tutar;

Ayda 10 gün sigortalı çalıştıran için 356,85 TL x 10 x % 32 = 1.141,92 TL

Ayda 30 gün sigortalı çalıştıran için 356,85 TL x 30 x % 32 = 3.425,76 TL

b) 10 günden az sigortalı çalıştıranlar ile sigortalılar yönünden yapılacak ödemeler

b.1) Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranların ödeyecekleri iş kazası ve meslek hastalığı primi

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırına göre ödeyecekleri tutar;

Ayda 1 gün sigortalı çalıştıranlar için 54,90 TL x % 2 = 1,10 TL (*)

b.2) Ev hizmetlerinde aynı işveren yanında ayda 10 günden az sigortalı çalışanların ödeyecekleri malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası ile genel sağlık sigortası primi

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırına göre ödeyecekleri tutar;

54,90 TL x 30 x % 32,5 = 535,28 TL (*)

olacaktır.

***

5510 sayılı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalılardan;

a) Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası ile genel sağlık sigortası primi ödeyenler;

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında ödenebilecek isteğe bağlı sigorta primi aylık alt sınırı, 54,90 TL x 30 x % 32 = 527,04 TL,

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında ödenebilecek isteğe bağlı sigorta primi aylık üst sınırı, 356,85 TL x 30 x % 32 = 3.425,76 TL,

b) Kanunun geçici 16. maddesine göre sigortalı olan isteğe bağlı kadın sigortalılar;

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında; 54,90 TL x 23 x % 32 = 404,06 TL(*),

prim ödeyeceklerdir.

***

4857 sayılı İş Kanununa göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların 5510 sayılı Kanunun 41. maddesinin (i) bendi kapsamında kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik kalan sürelerinin borçlandırılmasında 1.1.2012 tarihinden itibaren kalan sürelerinde genel sağlık sigortalısı sayıldıklarından bu kişilerin genel sağlık sigortası prim borcu olması halinde % 32 oranı üzerinden, borç bulunmaması halinde % 20 oranı üzerinden hesaplama yapılacaktır.

1.1.2016 ila 31.12.2016 tarihleri arasında,

- Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarının;

Alt sınırı; 54,90 TL x % 20 = 10,98 TL,

Üst sınırı; 356,85 TL x % 20 = 71,37 TL,

esas alınacaktır. 

SONUÇ:

Emeklilik planlaması detay gerektirir,prim ödemeleri,işsizlikten yararlanma,GSS gibi...... Vedat İlki

http://www.alitezel.com/index.php?sid=yazi&id=8265

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.