Türkiye'de meslek standartlarını belirleme yetki ve görevi Mesleki Yeterlilik Kurumu'na (MYK) verilmiş durumda. Kurum, ulusal meslek standartlarını hazırlıyor, meslekler için gerekli sınav ve belgelendirme faaliyetlerini yürütüyor ve tüm bu süreçleri standart haline getiriliyor. MYK tarafından kabul edilen bir mesleğe ait ulusal meslek standardı Resmi Gazete' de yayımlanarak yürürlüğe giriyor. Böylece bu mesleği icra edebilmek için yayımlanan standartlara sahip olmak gerekiyor.

624 STANDART YAYIMLANDI

MYK tarafından bugüne kadar toplam 624 meslek için ulusal meslek standardı belirlendi. Fakat bu standartlar arasından bugüne kadar 48 meslek için mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu getirildi. Nitekim bu mesleklere ilişkin tebliğler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayınlandı. Bir meslekle ilgili mesleki yeterlilik belgesi getirilmesinin anlamı şu; herhangi bir kimse bu belge olmaksızın o mesleği icra edemeyeceği gibi bir işveren de belgesi olmayan kişiyi o meslekte çalıştıramamaktadır.

48 MESLEĞE BELGE ŞARTI

Hem ulusal meslek standardı belirlenen hem de mesleki yeterlilik belgesi şartı getirilen 48 meslek var. Bu meslekler ağırlıklı olarak inşaat sektöründe (bacacı, demirci, kalıpçı, kaynakçı vb) istihdam edilen meslekler. Bunlar için mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu 25 Mayıs 2016 tarihinde başlıyor. Yani bu tarihten sonra söz konusu 48 mesleği icra edecek kişilerin mesleki yeterlilik belgesi sahibi olması gerekiyor.

CEZASI 500 LİRA

Mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğuna ilişkin denetimler İş Müfettişleri tarafından yapılıyor. Yeterlilik belgesi olmadan çalışan işçiye herhangi bir ceza öngörülmüyor. Fakat belgesiz çalıştıran işveren için, işçi başına 500 TL idari para cezası uygulanıyor. İşverene verilen idari para cezasının tebligattan itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekiyor.

Özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde çalışanlar için mesleki yeterlilik belgesi aranıyor. Zira yeterlilik belgesi sadece işçinin donanımı açısından değil iş güvenliği bakımından da gerekli görülüyor. Nitekim kaza istatistikleri de işçilerde mesleki yeterlilik arttıkça kazalarda azalmanın olduğunu gösteriyor.

MUAFİYET DE VAR

Öte yandan bazı belge sahibi çalışanlara mesleki yeterlilik belgesi muafiyeti tanınıyor. Buna göre 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında ustalık belgesi almış olanlar ve Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için mesleki yeterlilik belge şartı aranmıyor. Bunların diplomaları aynı zamanda mesleki yeterlilik belgesi olarak kabul ediliyor.

*****

KISMİ SÜRESİ ÇALIŞAN GSS PİRİMİ ÖDER

Soru: İşyerimizde işçiler kimi zaman devamsızlık, puantaj kaydı, hastalık ve ücretsiz izin gibi sebeplerle ay içerisinde 30 günden daha az çalışmış olabiliyor. Bu durumda işçinin genel sağlık sigortasından yararlanma hakkı riske giriyor mu? Sağlık sigortasının kesintiye uğramaması açısından ölçüt nedir? Mahmut D.

Cevap: Bir işverenin yanında işçi konumunda sigortalı olarak çalışan bir kişi, eğer yazılı olarak yapılmış kısmi istihdam (part-time) sözleşmesi ile çalışıyorsa veya çağrı üzerine çalışma sözleşmesi ile çalışıyorsa, bu kapsamdaki sigortalılar ay içinde çalışmadıkları diğer günler için Genel Sağlık Sigortası primi ödemek zorundadır. Eğer ödemezlerse SGK bu durumda olan sigortalılarla ilgili borç tahakkuku yapar ve borçları olduğu için hem kendileri hem de eşleri sağlık hizmetlerinden yararlanamazlar.

Fakat raporlu olanlar, puantaj usulüne göre 30 günden az çalışanlar ve ücretsiz izinli olmaları dolaysıyla 30 günden az çalışanlar, çalışmadıkları günlerle ilgili olarak Genel Sağlık Sigortası primi ödemeleri gerekmemektedir. Bunlar ay içinde 30 günden az çalışıp diğer günler çalışmasalar bile hem kendileri hem de eş ve çocukları sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam ederler. Dolayısıyla 30 günden az bildirim yapılanlarda GSS hakkından yararlanmada kıstas, eksikliğin hangi sebepten kaynaklandığıdır. 

*****

DOĞUŞTAN ENGELLİ RAPORU GEREKMEZ

Soru: Annemin işe giriş tarihi 10.08.2001, doğum tarihi 11.05.1963 ve engel oranı yüzde 56'dır. Engelli raporunu geçtiğimiz ay aldık. Bugüne kadar ödenmiş toplam prim gün sayısı 4.566'dır. Annem yaklaşık bir yıldır çalışmıyor. Annem doğuştan engelli değil. Yine de engelli raporuyla erken emekli olabilir mi? Bu durumda annem ne zaman emekli olabilir? İsmail K.

Cevap: Anneniz engelli statüsüyle erken emekli olabilir. Doğuştan engelli olmaması ya da raporu sonradan alması bu hakkına mani olmaz. Anneniz 4.240 prim günü ve 19 yıllık sigortalılık süresini doldurarak emekli olacak. Prim günü fazlasıyla dolmuş durumda. Bundan sonra hiç prim ödemese bile 15.08.2020 tarihinde sigortalılık süresi dolmuş olacak ve bu tarihte emeklilik dilekçesini verebilecektir. Sadettin Orhan

http://www.ozgurdusunce.com/sadettin-orhan/48-meslek-icin-son-bir-ay-18302/

Bu makalede yer alan açıklamalar, yazarının konu hakkındaki kişisel görüşünü yansıtmaktadır. Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı Özdoğrular smmm ltd. şti /Mehmet Özdoğru ve/veya ozdogrular.com./com.tr' ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.