|
Kardeşim 1994 yılında vefat etti ve yeğenime de yetim maaşı veriyorlar. Kız yeğenimin ağustos sonu, eylül başı gibi evliliği söz konusu. Yetim maaşı kesilecek ancak çeyiz parası alacak. Sizin daha önce AKŞAM Gazetesi’nde yaptığınız açıklamanız, Emekli Sandığı yetimleri için verdiğiniz örnekte Ekim 2008’den sonra evlenenler daha fazla çeyiz parası yardımı alacak şeklinde idi. Benim yeğenim SSK’dan yetim maaşı alıyor. Acaba bizim durumumuz nedir? Erdal Erkurt
A- Şimdiki uygulamaya göre
· T.C. Emekli Sandığı Kanunu gereğince dul aylığı alan eşler (Kadın veya erkek fark etmez), yetim aylığı alan kız çocukları ile memurun vefatı sonrasında aylık verilen anası evlenirse, dul-yetim aylıkları kesilir ve kesilen aylığın 12 katı kendilerine çeyiz yardımı olarak verilir.
· SSK’da ise sigortalının ölümünden dolayı aylık ve gelir almakta olan hak sahibi kız çocuklarının evlenmeleri halinde aldıkları aylıkları kesilir ve bir defaya mahsus olmak üzere aylık veya gelirlerinin iki yıllık (24 aylık) tutarı evlenme yardımı olarak verilmektedir.
· Bağ-Kur’da ise bu tür bir uygulama yoktur ne dula ne de yetime evlenmesi halinde aylıkları kesilmekte ama çeyiz parası verilmemektedir.
B-1 Ekim 2008 günü sonrasında
Ekim ayı başında yürürlüğe gireceği ifade edilen 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu sonrasında uygulama değiştirilmektedir.
· Yeni Kanun ise ortak bir uygulama olarak, gelir veya aylık almakta iken evlenen KIZ çocuklara iki yıllık gelir veya aylıkları tutarında evlenme yardımı getirilmektedir.
C- SSK’dan yetim aylığı alanlar için durum değişmiyor
Bu duruma göre Bağ-Kur’luların yetim kızları 1 Ekim’den önce evlenirlerse bir kuruş bile çeyiz parası alamayacaklardır ama 1 Ekim 2008 günü ve sonrasında evlenirlerse aldıkları ve evlenmeleri sebebiyle kesilen yetim aylıklarının 12 katı kadar çeyiz parası alabileceklerdir.
Memurların dul eşleri ile aylık alan anaları 1 Ekim gününden önce evlenirlerse, evlendikleri için kesilen dul aylıklarının 12 katı kadar çeyiz parası alabileceklerdir. 1 Ekim’den sonra evlenirlerse aylıkları yine kesilecek ama çeyiz parası alamayacaklardır.
Öte yandan memurların yetim aylığı alan kızları ise 1 Ekim gününden önce evlenirlerse, evlendikleri için kesilen yetim aylıklarının 12 katı kadar çeyiz parası alabilecekken, 1 Ekim’den sonra evlenirlerse aylıklarının 24 katı çeyiz parası alacaklar.
Sizin SSK’dan yetim aylığı alan yeğeniniz için ise durum değişmiyor ister şimdi evlensin ister sonra evlensin 24 aylık çeyiz parası alacak.
Yeni dönemde primler ne olacak?
Anayasa Mahkemesi 5510 sayılı Kanun’u iptal etmezse 1 Ekim 2008 gününden itibaren değişik bir sistem yürürlüğe giriyor. İşte bu sisteme göre daha fazla mı prim ödeyeceğiz diyenler var.
1-Şimdiki prim oranları
Halen SGK’ya çalıştırdıkları işçileri için prim ödeyen işverenler işçilerine ödedikleri ücretler üzerinden yüzde 33,5 ile yüzde 39 arasında SGK’ya prim ödemektedirler. Bu ödedikleri primlerin yüzde 14 kadarını işçi ücretinden kesmekte geriye kalanları da kendileri ceplerinden ödemektedirler. İsteğe bağlı sigortada aylık 608,40 YTL ile 3952 YTL arasında seçilen bir rakamın yüzde 20’si kadar prim ödenmektedir. Askerlik borçlanmasında ise asgari ücretin yani 608,40 YTL’nin yüzde 20’si kadar prim ödenmektedir.
2- 5510 sayılı Kanun ile prim oranları
Üç ayrı yürürlük maddesi olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile işverenlerin ödeyecekleri prim oranları tek tek değişmektedir ama toplam oranda bir değişiklik meydana gelmemektedir. Ancak, isteğe bağlı sigortada aylık 608,40 YTL ile 3952 YTL arasında seçilen bir rakamın yüzde 32’si kadar prim ödenecektir. Askerlik borçlanmasında ise aylık 608,40 YTL ile 3952 YTL arasında seçilen bir rakamın yüzde 32’si kadar prim ödenecektir. Yani hem isteğe bağlı sigortada hem askerlik borçlanmasında artışlar olacaktır.
İsteğe bağlı SSK’lılar Bağ-Kur’lu sayılacak
Eşim İmrane Hanım, 20.01.1968 doğumlu ve 23.11.1987 günü sigortalı olarak çalışmaya başladı. 01.04.1999 tarihinden itibaren isteğe bağlı olarak SSK primi ödemekteyiz. Toplam gün sayımız 4026 gün oldu. Yeni çıkacak olan yasa kapsamında bizde 4/b’li (eski adıyla Bağ-Kur’lu) kapsamına girecek miyiz? 9000 gün prim bizi kapsar mı ve ne zaman emekli olabiliriz?
Zeki Demircan
Sayın okurum, verdiğiniz bilgilere göre eşiniz 44 yaşında (20.01.2012 günü) en az 5225 gün sayısı ile SSK sigortalısı (4/a’lı) gibi emekli olabilecektir. Öte yandan halen SSK’da, Bağ-Kur’da ve T.C. Emekli Sandığı’ndan isteğe bağlı sigortalılık uygulamaları vardır. Yeni dönemde T.C. Emekli Sandığı’nın isteğe bağlı uygulaması aynen devam ettirilecek ama SSK’nın isteğe bağlısı sona erdirilecektir. İster şimdi isteğe bağlı SSK’lı olsun ister 1 Ekimden sonra isteğe bağlı sigortalı olunsun 1 Ekim 2008 günü ve sonrası ödenen primler sizin de ifade ettiğiniz gibi 4/b’li gibi (eski adıyla Bağ-Kur’lu gibi) değerlendirilecektir. İşte bu nedenle 1 Ekim 2008 günü ve sonrasında isteğe bağlı sigortada 3,5 yılı tamamlamadan çıkın, çıkmaz ve 3,5 yılı yani 1260 günü tamamlarsanız eşiniz hanımefendi 7200 günle ve daha geç yaşlarda emekli olacaktır.
Kısa...kısa...
· Yüksel Karaağaç-İsteğe bağlı olarak Bağ-Kur’lu olan ev hanımı eşiniz 1 Ekim 2008 günü ve sonrasında GSS yani genel sağlık sigortası primi de ödemek zorunda olacak ve sizin (memur) üzerinizden sağlık yardımı alamayacak.
· Gül Caylan-SSK’dan yetim aylığı alırken 29.06.2008 günü nikahınız olunca SSK’dan aldığınız yetim aylığının 24 katı kadar çeyiz parası alabileceksiniz.
· Tülin Karbeyaz-Hanımefendi vefat eden etmeyen herkesin vatandaşlık numarası var merak etmeyin açıklasınlar vefat etmiş eşinizin KEY ödemesi varsa size
verirler.
· Kamil Karaman-SSK’dan dul aylığı alan ablanız vefat eden T.C. Emekli Sandığı
iştirakçisi olan babanız üzerinden de yetim aylığı alabilir. SGK’ya (T.C. Emekli Sandığı’na) dilekçe verip yetim aylığı talebinde
bulunun.
· Fevzi Berker- SSK’dan babanız üzerinden yetim aylığı alan anneniz vefat eden T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi olan dedeniz üzerinden de dul aylığı alabilir. SGK’ya (T.C. Emekli Sandığı’na) dilekçe verip yetim aylığı talebinde bulunun.
http://www.aksam.com.tr/yazar.asp?a=121923,10,185
|
