1 Temmuz'da yürürlüğe girecek yüzde 21'lik elektrik zammı, tepkiyle karşılandı. TOBB Başkan Yardımcısı Hüseyin Üzülmez, fiyat artışının istihdama ve üretime olumsuz yansıyacağını belirtirken, Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kaya, salı günü İdare Mahkemesi'ne dava açacaklarını vurguladı.

Basit tedbirlerle yüzde 50 tasarruf mümkün

Zam kararı, elektrikten alınan vergileri de yeniden gündeme getirdi. Tüketiciler Birliği, tüketim bedeli üzerinden alınan TRT payı, enerji fonu gibi kalemlerin hepsinin vergi olduğuna dikkat çekerken ilginç bir öneride bulundu: "Bu vergiler matraha ekleniyor ve toplamına KDV uygulanıyor. Yani 24 milyon elektrik abonesinin cebinden ayda 30 milyon YTL haksız yere çıkıyor. Hiç değilse bu vergilerden alınan KDV kaldırılsın."

Tüketiciler Birliği Başkanı Nazım Kaya, uzun zamandan beri elektriğe zam yapılmadığını, reel anlamda elektrik fiyatlarındaki artışın bunu hak ettiğini ancak zam yapılırken günümüz Türkiye'sinin ekonomik şartlarına bakmak gerektiğini söyledi. Kaya, "İşsizliğin arttığı bu dönemde yapılan zam hem üreticinin belini kıracak hem de tüketicinin bütçesini ciddi anlamda zorlayacak." dedi. Zamla birlikte enflasyonda ciddi bir tetikleme yaşanacağını ifade eden Kaya, elektriğe yapılan yüzde 20 zammın bir çok sektörde tüketim maddelerine de yüzde 20 zam olarak yansıyacağını ifade etti.

Kaya, şöyle konuştu: "Hükümet burada zammı ertelemekle tüketici ve üretici sanayicimiz için şunu yaptı: 2002'den beri okşaması gereken ufak tokatları birleştirdi, ciddi bir yumruk olarak vurdu." EPDK zamma onay verirken işletmelerin durumu açısından Sanayi Bakanlığı'ndan, tüketiciyle ilgili kesimlerden görüş, Merkez Bankası'nın uyarılarını dikkate alması gerektiğine işaret eden Kaya, "Bundan sonra Türkiye'yi karanlık günler bekliyor. Mum satışlarında ciddi anlamda artış yaşanacağını düşünüyorum. Biz bu zamla ilgili olarak EPDK'nın kararından dolayı salı günü İstanbul Şirinevler'deki İdare Mahkemesi'nde dava açarak zammın iptalini gerçekleştirme yoluna gideceğiz. Sanırım bu zamla birlikte bir çok kuruluş ve kişi zammın iptaliyle ilgili ciddi çalışmalara girecektir."

Dünya piyasasındaki hareketlilikten dolayı petrole yapılan zamlarla birlikte artık kontrolden çıkan bir zam olayı bulunduğuna işaret eden Kaya, "Ben bu durumda afet günü ilan edilmesini teklif edebilirim." şeklinde konuştu. Tüketiciler Birliği Konya Şube Başkanı Mustafa Dinç de, son dönemlerde yaşanan bazı gelişmeler sebebiyle ekonomide sorunlar yaşanırken yapılan 'elektrik zammının tüketicinin cebindeki deliği onarılmaz şekilde büyüttüğünü' söyledi.

Elektrik zamlarının enflasyonun yükselmesine sebep olacağını ifade eden Dinç, şöyle konuştu: "Pek çok sektörün girdisi olan elektrik fiyatlarının artması ile tüm sektörlerde katlamalı bir zam furyası haline dönüşecektir. 6 ayda toplamda yüzde 45'e ulaşan bir zammın hiçbir ekonomi politikasıyla izahı mümkün değildir. Takip edilen enerji politikalarının iflas ettiği ve enerji sektöründe tamamen dışa bağımlılığın ülkeyi getirdiği nokta açıkça görülmektedir."

Elektrik zamlarıyla tüketiciden alınan vergilerin tekrar gündeme geldiğini vurgulayan Dinç, zamlarla birlikte tüketicinin belini büken faturadaki anlamsız kesintilerin derhal kaldırılmasını istedi. Elektrikte tüketim bedeli üzerinden alınan TRT payı, enerji fonu ve belediye vergilerinin hepsinin vergi olduğunu vurgulayan Dinç şu bilgileri verdi: "Bu vergiler matraha eklenmekte ve toplamına KDV uygulanmaktadır. Tüketicinin faturasını kabartmak adına her yol deneniyor. Elektrikte vergi üzerinden KDV alınması anlamsızdır. 24 milyon elektrik abonesinin cebinden ayda sadece KDV farkı olarak 30 milyon yeni lira para haksız yere çekilmektedir. Yani, KDV vergilere uygulanmamış olsa 30 milyon yeni lira daha az alınacak ama vergiden vergi alınması yöntemiyle haksız kazanç sağlanıyor."

1 Temmuz'dan itibaren geçerli olacak elektrik zamları sanayicileri de enşiye sevk etti. İş dünyasının çatı örgütü Türkiye Odalar ve Bosalar Birliği'nin (TOBB) Başkan Yardımcısı ve Konya Ticaret Odası Başkanı Hüseyin Üzülmez, elektrik fiyatlarının daha makul bir şekilde artırılması gerektiğini söyledi. Üzülmez, "6 ay içinde bu şekildeki elektrik zammı istihdama, üretime olumsuz yansıyacak. Enflasyon yükselecek, faizler de tekrar yükselme trendine girecek. Bu, üretilen malların fiyatlarının da artmasına yol açacak. Bunlar da ekonomiyi olumsuz etkileyecek." dedi. Üzülmez, bir an önce elektrik üretim ve dağıtımının özelleştirilmesini istedi.

[BAKANLAR ZAMMI SAVUNDU]

Enerji Bakanı Hilmi Güler: Yüzde 22 zam fazla değil

Petrol fiyatları her gün rekor kırıyor. Artan fiyatlar nedeniyle Türkiye'nin enerji ithalatı bu yıl 50 milyar doları bulacak. Geçen hafta Cidde'de üretici ve tüketici temsilcileriyle bir araya geldik. Üretici ülke temsilcileri 'Bizim gücümüz yok, petrol fiyatlarında 40 dolar köpük var. Bu da spekülatörlerden kaynaklanıyor' dediler. Ben de 'o zaman toplantıya spekülatörleri de çağıralım' dedim. Geçen yıla göre petrol fiyatları yüzde 100 arttı. Elektrik fiyatlarına sadece yüzde 22 zam yapıldı. Bence fazla değil.

Devlet Bakanı Mehmet Şimşek: Esas konu tasarruf sağlanması

Otomatik fiyat mekanizmasına geçmek maliyet bazlı fiyatlama demek. Diyelim ki petrol, doğalgaz fiyatları indi, o fiyatların da aşağı ineceğini gösterir. Türkiye elektriğin neredeyse yüzde 60'ını ithal girdilerle üretiyor. Biz bu yapıyı değiştirdik ve kaynakları çeşitlendirdik. Elektrikte en önemli şey maliyet. En azından maliyetlerin tamamının karşılanması bu fiyattan. O nedenle tabii ki KİT'lerin de durumunu düzeltir. Ama esas konu o değil, burada esas konu elektrikte tasarrufun sağlanması, elektrikte tabii ki dengelerin korunması, maliyetlerin karşılanması.

Sanayi Bakanı Zafer Çağlayan: Zammı savunduğum için üzgünüm

Ankara Sanayi Odası başkanı olduğum dönemde elektrik zamlarına karşı çıktım. Ancak hiçbirimizin 5 yıl önce 22-23 dolara satılan petrolün fiyatının 140 dolara çıkacağını bilme imkanı yoktu. Enerji piyasasının düzenlenmesi adına otomatik fiyatlandırmaya geçilmesi, piyasanın bu konuda kendi fiyatını kendi belirlemesiydi. Bu konuda 1 Temmuz itibarıyla yeni uygulama başlayacak. Dünyada enerji fiyatlarının bu kadar arttığı bir dönemde maalesef üzüntülüyüm ki elektrik fiyat artışını sizlere savunmak zorunda kaldığım için.

Basit tedbirlerle yüzde 50 tasarruf mümkün

Zamların bütçedeki sarsıntısını azalmak için basit önlemlerle yüzde 50 elektrik tasarrufu sağlanabilir. İşe mikro dalga fırın ve floresan lamba kullanarak başlanabilir. Aynı miktar yiyeceği pişirmek için mikro dalga fırın, klasik fırına göre yüzde 66 daha az enerji tüketir.

    * Fırın kapağı gerekmediği sürece açılmamalı. Kapaksız kapta yemek pişirmek, 3 kat fazla enerji tüketilmesine sebep olur.

    * Radyatörün arkasına yansıtıcı konulması, radyatör başına yılda 6 dolar kazanç sağlar.

    * Ayarlanabilir debili duş başlığı dakikada en fazla 10-15 litre su tüketirken, diğerleri 25-30 litre tüketir.

    * Kirli ve tozlu lambalar yüzde 25 daha fazla enerji tüketir.

    * Çamaşır ve bulaşık makinelerinin çevresinde en az 5 cm boşluk bırakılmalı. Yaz aylarında ısı ve nemi azaltmak için sabah veya akşam saatlerinde yıkama yapılmalı.

    * Bir kase içindeki buz parçası, buzdolabının ortasına konulduğunda, 3-4 gün süre ile yüzde 5 daha az enerji harcanır.

    * Buzdolabının arkasında bulunan bobinler temizlenmediği zaman yüzde 25 daha fazla enerji tüketilecektir.

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=707507