6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ("Kanun") 13 Ağustos 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İşbu Kanun uluslararası işgücüne ilişkin politikaların belirlenmesi, uygulanması, izlenmesi ile yabancılara verilecek çalışma izni ve çalışma izni muafiyetlerine dair iş ve işlemlerde izlenecek usul ve esasları, yetki ve sorumlulukları ve uluslararası işgücü alanındaki hak ve yükümlülükleri düzenlemektedir.

Mezkur Kanun kapsamında tanımlanan Turkuaz Kart uygulamasına ilişkin usul ve esaslara ilişkin olarak 14 Mart 2017 tarihli Resmi Gazete'de Turkuaz Kart Yönetmeliği ("Yönetmelik") yayımlanmıştır.

Söz konusu Yönetmelik ile Turkuaz Kart'a ilişkin başvuru, değerlendirme ve geçiş süresince Turkuaz Kart sahibine ve yakınına sağlanan haklara ve bu hakların kullanımına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. İlgili yönetmelik yayım tarihi olan 14 Mart 2017'de yürürlüğe girmiştir ve Yönetmelik hükümleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından yürütülmektedir.

Yayımlanan Yönetmelik'te yer alan bazı önemli hususlara aşağıda yer verilmiştir.

Turkuaz Kart verilebilecek yabancılar

Turkuaz Kart;

a) Eğitim düzeyi, ücreti, mesleki bilgisi ve deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ve benzeri nitelikleri itibarıyla yüksek nitelikli işgücü olarak değerlendirilen,

b) Yatırım veya ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmeye yaptığı katkı ve benzeri özellikleri itibarıyla yüksek nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,

c) Bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağlayan veya bilim, sanayi ve teknoloji alanlarında uluslararası düzeyde ülke menfaatleri açısından stratejik kabul edilen çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim insanı veya araştırmacı,

ç) Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından uluslararası düzeyde başarılı olan,

d) Türkiye'nin veya Türk kültürünün uluslararası tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan, Türkiye'nin milli menfaatlerine ilişkin hususlarda uluslararası düzeyde faaliyette bulunan,

yabancılara verilebilir.

Turkuaz Kart başvurusu

Turkuaz Kart başvurusu, yurt içinde doğrudan sistem üzerinden gerçekleştirilirken, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliği aracılığıyla yapılır. Yurt dışından yapılan başvuruya ilişkin bilgi ve belgelerin Türk dış temsilciliğince elektronik ortamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na ("Bakanlık") iletilmesi belirtilirken Türkiye'de yasal olarak bulunan bir yabancı, yurt içinden yabancı kimlik numarası ile sistem üzerinden doğrudan kendisi başvuru yapabileceği düzenlenmiştir. Türkiye'de yasal olarak bulunan yabancı, yurt içinden yabancı kimlik numarası ile sistem üzerinden doğrudan kendisi başvuru yapabilir.

Turkuaz Kart sahibi yakını ikamet izni başvurusu

Turkuaz Kart sahibi yakını için ikamet izni başvurusunun, Turkuaz Kart başvuru usulüne uygun olarak söz konusu bu başvuru ile aynı anda Bakanlığa yapılması gerekmektedir. Yurtdışından yapılacak Turkuaz Kart başvuruları sırasında, Turkuaz Kart başvurusu yakınının ikamet izni başvurusu için gerekli bilgilerinin bulunmaması halinde yakınlarının başvuruları Türkiye'ye giriş tarihinden itibaren vize veya vize muafiyeti sürelerini aşmamak koşuluyla en geç doksan gün içinde Bakanlığa yapılabilir.

Turkuaz Kart başvurusunun değerlendirilmesi

Turkuaz Kart başvurusunun değerlendirmesinde uluslararası işgücü politikası doğrultusunda Uluslararası İş Gücü Genel Müdürlüğünce ("Genel Müdürlük") belirlenen kıstaslar kapsamında oluşturulan puanlama sistemi uygulanır. Puanlama sistemi kapsamında yeterli puanı alan başvurular olumlu değerlendirilir. Puanlama sisteminin hazırlanmasında Yönetmelik'in 11.maddesinde belirtilen kıstaslar dikkate alınır. Bu sistemde değişiklik yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir.

Geçiş süresi

Turkuaz Kart ilk üç yılı geçiş süresi olmak kaydıyla verilir. Genel Müdürlükçe geçiş süresi içinde Turkuaz Kart sahibi yabancının faaliyetlerinin ve taahhütlerinin izlenmesi için bir uzman görevlendirilir ve bu uzman tarafından on iki aylık dönemler halinde bir izleme raporu hazırlanır.

Turkuaz Kartın süresiz hale gelmesi

Geçiş süresi içinde iptal edilmeyen ve geçiş süresi kaydının kaldırılmasına ilişkin talebi uygun bulunan yabancının Turkuaz Kart'taki geçiş süresi kaydı kaldırılır ve Turkuaz Kart süresiz hale gelir.

Turkuaz Kart sahibi yabancının hak ve yükümlülükleri

Turkuaz Kart sahibi süresi çalışma izninin sağladığı haklardan yararlanır. Söz konusu yabancılar;

a) Türkiye'de askerlik yapma yükümlülüğünden muaftır.

b) Seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme haklarından yararlanamaz.

c) Sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları olup, bu hakların kullanımında ilgili mevzuattaki hükümlere tabidirler.

d) Bu kişilerin Türkiye'deki ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iktisabı ile ferağı gibi konulara yönelik işlemleri, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuata göre yürütülür.

Bu hak ve yükümlülüklerin kullanılmasında özel kanunlarda Türk vatandaşı olma koşulu aranmışsa, Turkuaz Karta sahip olan kişiler bu haklardan yararlanmayı talep edemezler.

Turkuaz Kart sahibi yakını kartı

Turkuaz Kart sahibi yakını için Turkuaz Kart sahibi yakını kartı düzenlenir ve bu kart Turkuaz Kartın geçerlilik süresi içinde ikamet izni verine geçer.

Sosyal güvenlik yükümlülüğü

Türkiye'nin taraf olduğu sosyal güvenlik sözleşmeleri hükümleri saklı kalmak üzere, Turkuaz Kart sahibi yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler, sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerini kanuni süresi içinde 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Hükümlerine göre yerine getirilir.

Geçiş hükümleri

Bakanlık tarafından gerekli altyapı tamamlanıncaya kadar, bu Yönetmelik kapsamında başvurular e-Devlet kapısı üzerinden erişilebilen Yabancıların Çalışma İzinleri Otomasyonu aracılığıyla yapılır. Genel Müdürlükçe gerek görülmesi halinde sisteme yüklenen belgelerin kağıt ortamında Bakanlığa gönderilmesine devam edileceği düzenlenmiştir. Bakanlık tarafından gerekli altyapı tamamlanıncaya kadar Turkuaz Kart yakınına ikamet izni verilmesi işlemleri il göç idaresi müdürlükleri tarafından gerçekleştirilecektir. E&Y

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.