7 Eylül 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6745 sayılı “Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” un vergi mevzuatında değişiklikler içeren hükümleriyle ilgili açıklamalarımız aşağıda dikkatinize sunulmaktadır:

- Gelir Vergisi Kanunu’nun 20. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinde yer alan eğitim ve öğretim işletmelerine ilişkin 5 yıllık kazanç istisnası, özel kreş ve gündüz bakım evleri için de geçerli hale getirilmiştir. Ancak söz konusu istisna 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren faaliyete başlayan özel kreş ve gündüz bakım evleri için geçerlidir.

- Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu’nda yapılan değişiklikle; şehit eş veya çocuklarından birinin, şehidin eş ve çocuğunun bulunmaması durumunda ise anne veya babasından birinin, bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisi ödemeden araç alabilmelerine imkân sağlanmıştır.

Ayrıca şehit eş veya çocuklarından biri, şehidin eş ve çocuğunun bulunmaması durumunda ise anne veya babasından biri tarafından ÖTV ödenmeksizin alınan söz konusu aracın 5 yıllık süreden sonra elden çıkarılması halinde vergi ödenmeden işlem yapılabilmesi olanağı da sağlanmıştır.

- Cep telefonları için geçerli olan maktu asgari özel tüketim vergisi tutarı 40 TL’den 160 TL’ye çıkarılmıştır. Bu değişiklik bugün için bir vergi artışı anlamına gelmemektedir. Çünkü bu tutar 2015/8353 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren 160 TL’ye çıkarılmıştı ve söz konusu tarihten itibaren 160 TL olarak uygulanmaktaydı.

- ÖTV Kanunu’nda yapılan değişiklikle, şehir içi taşımacılığında kullanılan taksi, dolmuş, minibüs, midibüs, servis ve otobüsler ile ticari yük taşımacılığında kullanılan kamyon, kamyonet, TIR gibi taşıtların ÖTV ödenmeden yenilenmesi imkânı sağlanmaktadır. Söz konusu istisnadan 7 Eylül 2016 ile 30 Haziran 2019 tarihleri arasında (30.06.2019 dâhil) yenilenen araçlar için yararlanabilecektir.

- KDV Kanunu’nda yapılan değişiklikle, yatırım teşvik belgesi kapsamında bulunan yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin izleyen yıl talep edilmesi halinde iade edilmesini öngören geçici 30. maddesindeki “stratejik yatırım” olma şartı kaldırılmıştır.

Özel kreş ve gündüz bakım evlerine ilişkin istisna hükmü hariç yukarıdaki düzenlemeler Kanun’un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

I. Gelir Vergisi Kanunu ve Vergi Usul Kanunu

A. Özel kreş ve gündüz bakım evlerine gelir vergisi istisnası

6745 sayılı Kanun'un 5. maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu'nun "Eğitim ve öğretim işletmelerinde kazanç istisnası" başlıklı 20. maddesinde değişiklik yapılmıştır.

Buna göre özel kreş ve gündüz bakım evleri de Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul öncesi eğitim kurumları için geçerli olan gelir vergisi istisnasından yararlanabilecektir. Bu istisna faaliyete geçilen vergilendirme döneminden başlamak üzere beş vergilendirme dönemi uygulanmaktadır.

Ancak yasanın yürürlük maddesi uyarınca, 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren faaliyete başlayan özel kreş ve gündüz bakım evleri bu istisnadan yararlanabileceklerdir.

B. Isı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar

Gelir Vergisi Kanunu'nun 74. maddesinde, gerçek gider usulünü seçen mükellefler tarafından gayrimenkul sermaye iradından (kira gelirleri) indirilebilecek giderler sayılmaktadır. 6745 sayılı Kanun'un 6. maddesi ile söz konusu maddeye mevcut binalarda ısı yalıtımı yapılmasını teşvik etmek amacıyla yeni bir gider kalemi eklenmiştir. Buna göre kiraya veren tarafından yapılan ve gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar da, gerçek gider yöntemini seçmiş olan mükellefler tarafından kira gelirinden düşülebilecektir. Bu harcamalar için herhangi bir tutar sınırlaması bulunmamaktadır.

Ancak bir takvim yılı içinde yapılan söz konusu harcamaların Vergi Usul Kanunu'nun 313. maddesinde belirlenen tutarı aşması halinde, bu masraf, o yıl elde edilen kira gelirinden düşülmek yerine maliyet olarak da dikkate alınabilecektir. Belirtilen tutar 2016 yılında 900 TL olarak uygulanmaktadır.

Yukarıda belirtilen değişiklik Kanun'un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

C. Tevkifat yapma yetkisi

6745 sayılı Kanun'un 9. maddesi ile Vergi Usul Kanunu'nun "Vergi kesenlerin sorumluluğu" başlıklı 11. maddesine 7 numaralı fıkra eklenmiştir. Bu fıkra ile Bakanlar Kurulu'na; vergiye tabi işlemlere taraf veya aracı olanlara vergi kesintisi yaptırma, belirli şartlar altında farklı kesinti oranları tespit etme konusunda yetki verilmektedir. Bu yetki düzenlemesi ile başta internet üzerinden gerçekleştirilen ticari işlemler olmak üzere tüm ticari işlemlerin kayıt altına alınması amaçlanmaktadır.

Diğer taraftan 6745 sayılı Kanun'un 7. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesine de yeni bir bent (18 numaralı) eklenmektedir. Bu değişiklikle, yukarıda belirtilen yetkinin kullanılarak tevkifat yapma sorumluluğu getirilenler tarafından yapılan her türlü ödemeler üzerinden tevkifat yapılmasına imkan sağlanmaktadır.

Söz konusu düzenlemeler Kanun'un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

D. GVK'nın geçici 67. maddesi kapsamında stopaj yapılmayacak kurumlar

Gelir Vergisi Kanunu'nun menkul kıymet gelirlerindeki stopaj uygulamasını içeren geçici 67. maddenin 5. fıkrasında; gelir sahibinin gerçek veya tüzel kişi ya da dar veya tam mükellef olmasının, vergi mükellefiyeti bulunup bulunmamasının, vergiden muaf olup olmamasının ve elde edilen kazancın vergiden istisna olup olmamasının bu madde kapsamında yapılacak tevkifatı etkilemediğine ilişkin hüküm yer almaktadır. Fıkranın devamında ise bu kuralın istisnası olarak SPK'ya göre kurulan borsa yatırım fonları ve emeklilik yatırım fonlarının elde ettikleri kazançlar üzerinden (1) ve (4) numaralı fıkralar uyarınca tevkifat yapılmayacağına hükmedilmiştir.

6475 sayılı Kanun'un 8. maddesiyle (1) ve (4) numaralı fıkralar uyarınca tevkifat yapılmayacak kurumlara, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi* kapsamına giren kurumlar da dahil edilmiştir.

*l) Yabancı ülkeler veya uluslararası finans kuruluşları ile yapılan mali ve teknik işbirliği anlaşmaları çerçevesinde yalnızca kredi teminatı sağlamak üzere kurulmuş olup bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları teminat sorumluluk fonlarına ekleyen ve sahip oldukları fonları ortaklarına dağıtmaksızın, kredi sağlayan banka ve kuruluşlara yatıran kurumlar.

II. Kurumlar Vergisi Kanunu

A. Özel kreş ve gündüz bakım evlerine kurumlar vergisi istisnası

6745 sayılı Kanun'un 5. maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu'nun "Eğitim ve öğretim işletmelerinde kazanç istisnası" başlıklı 20. maddesinde yapılan değişikliğin aynısı, Kanun'un 64. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5. maddesinde yer alan istisna hükmünde de yapılmıştır.

Buna göre özel kreş ve gündüz bakım evleri de Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okul öncesi eğitim kurumları için geçerli olan kurumlar vergisi istisnasından yararlanabilecektir. Bu istisna faaliyete geçilen vergilendirme döneminden başlamak üzere beş vergilendirme dönemi süresince geçerlidir.

Ancak yasanın yürürlük maddesi uyarınca, 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren faaliyete başlayan özel kreş ve gündüz bakım evleri bu istisnadan yararlanabilecektir.

B. Tevkifat yapma yetkisi

Sirkülerimizin I/C bölümünde Vergi Usul Kanunu'na eklenen yetki maddesinden bahsetmiştik. 6745 sayılı Kanun'un 65. maddesiyle Kurumlar Vergisi Kanunu'nun, 15. ve 30. maddelerine eklenen bentler uyarınca Bakanlar Kurulunca söz konusu yetki çerçevesinde tevkifat yapma sorumluluğu getirilenler tarafından yapılan her türlü ödemeler üzerinden tevkifat yapılmasına imkan sağlanmaktadır.

Söz konusu düzenlemeler Kanun'un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

C. İndirimli kurumlar vergisi uygulaması

6745 sayılı Kanun'un 66. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32/A maddesinde düzenlenen "İndirimli Kurumlar Vergisi" uygulamasında bazı değişikliklere gidilmiştir.

Buna göre, yatırım tamamlandıktan sonra kalan yatırıma katkı tutarı yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacaktır. Değişiklik öncesi yatırıma katkı tutarlarının endekslenmesi söz konusu değildi.

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32/A maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinde yer alan oran belirleme konusundaki yetki sadece her bir il grubu için kullanılabiliyordu. 6745 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle "bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlar" için de ayrı oran belirlenebilecektir.

Ayrıca bu maddede Bakanlar Kuruluna verilen % 80'e kadar artırım yetkisi anılan Kanun değişikliği ile %100'e çıkarılmıştır. Bu madde, hatırlanacak olursa, yatırım teşvik belgesine bağlı yatırımlarda henüz işletme dönemine geçmemiş ve yatırım dönemi devam eden mükelleflere, indirimli kurumlar vergisini yatırımdan elde edilen haricindeki diğer kazançlarına da uygulatarak daha hızlı bir geri finansman sağlamaktaydı. Kanun'a 6322 sayılı Kanun'un 39. maddesiyle eklenen bu bent; 01.01.2013 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere % 0 - % 80 oranında uygulanmaktayken, 2015/7496 sayılı BKK ile yine bu aralıkta oranlar 01.01.2015-31.12.2016 arasındaki harcamalar ve bölgeler itibariyle artırılmıştı.

İşte bu oran yapılan mezkur Kanun değişikliği ile artık Bakanlar Kurulu tarafından üst sınırı %100 olarak ve yalnızca bölgeler itibariyle değil aynı zamanda bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlar itibariyle de belirlenebilecek hale getirilmiştir. Dolayısıyla, Bakanlar Kurulunun yetkisini kullanmasını müteakip yukarıdaki tabloda yer verilen gerek oranların aralığı gerek de belirlenme grupları değişiklik arz edebilecektir.

Yukarıdaki değişiklikler Kanun'un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

III. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu

A. Şehit yakınlarına ÖTV'siz araç alma imkânı

6745 sayılı Kanun'un 51. maddesi ile ÖTV Kanunu'nun "Diğer istisnalar" başlıklı 7. maddesine (8) numaralı bent eklenmiştir. Bu bent uyarınca şehit eş veya çocuklarından birinin, şehidin eş ve çocuğunun bulunmaması durumunda ise anne veya babasından birinin, bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisi ödemeden araç alabilmelerine imkan sağlanmaktadır.

Maddede bu kapsamda ÖTV'siz olarak alınabilecek olan araçlar; (II) sayılı Listede yer alan kayıt ve tescile tabi mallardan; 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanlar şeklinde sıralanmıştır.

Bu düzenleme de Kanun'un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

B. Şehit yakınlarınca alınan bu araçların ÖTV'siz satışı

Özel Tüketim Vergisi Kanunu'nun 7. maddesinin birinci fıkrasının 2 numaralı bendinde engelliler tarafından ÖTV ödenmeden alınabilecek araçlara ilişkin düzenleme bulunmaktadır. Aynı Kanun'un 15. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde ise engelliler tarafından 7. maddenin 2 numaralı bendi kapsamında ÖTV ödenmeden alınan araçların 5 yıldan fazla kullanıldıktan sonra elden çıkarılması durumunda ÖTV ödenmeden işlem yapılabileceğine ilişkin düzenleme bulunmaktadır.

6745 sayılı Kanun'un 52. maddesi ile ÖTV Kanunu'nun 15. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde yer alan "(2) numaralı bendi" ibaresi "(2) ve (8) numaralı bentleri" şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklikle şehit eş veya çocuklarından biri, şehidin eş ve çocuğunun bulunmaması durumunda ise anne veya babasından biri tarafından ÖTV ödenmeksizin alınan aracın 5 yıllık süreden sonra elden çıkarılması halinde vergi ödenmeden işlem yapılabilmesi olanağı sağlanmıştır.

Bu düzenleme de Kanun'un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

C. Cep telefonları asgari maktu özel tüketim vergisi

ÖTV Kanunu'nun geçici 6. maddesinde; 31.12.2023 tarihine kadar, ÖTV Kanunu'na ekli (IV) sayılı listede yer alan 8517.12.00.00.11 G.T.İ.P. numaralı malların (cep telefonları) karşısında gösterilen orana (% 25) göre hesaplanan verginin, bu malların her bir adedi için 40 TL'den az olması halinde, orana göre hesaplanan vergi yerine her bir adet için 40 TL vergi alınacağına ilişkin hüküm yer almaktadır. Bakanlar Kurulunun bu tutarı sıfıra kadar indirme, üç katına kadar artırma yetkisi bulunmaktadır.

8517.12.00.00.11 G.T.İ.P. numaralı mal (cep telefonları) (IV) sayılı listede; "Alıcısı bulunan verici portatif (cellular) telsiz telefon cihazları" açıklamasıyla yer almaktadır.

6745 sayılı Kanun'un 53. maddesi ile yukarıda 40 TL olarak yer alan cep telefonu asgari maktu ÖTV tutarı 160 TL olarak değiştirilmiştir.

Bu değişiklik en azından bugün için bir vergi artışı anlamına gelmemektedir. Çünkü bu tutar 1 Ocak 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2015/8353 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile zaten 160 TL olarak belirlenmiş ve 2016 yılının başından itibaren 160 TL olarak uygulanmaktaydı. Yapılan değişiklik Bakanlar Kurulunun belirlemiş olduğu 160 TL'lik verginin yasal dayanağını oluşturmaktadır. Bunun yanında söz konusu değişikliğin aynı zamanda, Bakanlar Kuruluna ilgili tutarı gerektiği durumda 480 TL'ye kadar yükseltme imkânı verdiğini de hatırlatmak isteriz.

Yukarıdaki hüküm Kanun'un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

D. Ticari yük taşımacılığı ve şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan araçların yenilenmesinde ÖTV istisnası

6745 sayılı Kanun'un 54. maddesi ile ÖTV Kanunu'na geçici 7. madde eklenmiştir. Bu hüküm ile şehir içi taşımacılığında kullanılan taksi, dolmuş, minibüs, midibüs, servis ve otobüsler ile ticari yük taşımacılığında kullanılan kamyon, kamyonet, TIR gibi taşıtların yenilenmesi amaçlanmaktadır.

Buna göre ÖTV Kanunu'na ekli (II) sayılı Listenin;

- 87.02 ve 87.03 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla yapılan şehir içi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüs taşımacılığı faaliyeti (araç kiralama, özel yolcu transferi ve benzeri hizmet ifası faaliyetleri hariç) ile

- 8701.20 ve 87.04 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla yapılan ticari yük taşımacılığı faaliyeti,

dolayısıyla 7 Eylül 2016 tarihi itibarıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan ve bu faaliyetini ilgili mevzuatta öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek ve yetkilendirilmek suretiyle maliki olduğu taşıtlar vasıtasıyla icra eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından, söz konusu faaliyetler kapsamında kullanılan taşıtların yenilenmesi amacıyla, aynı tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtların (87.03 tarife pozisyon sırası kapsamındaki; yarış arabaları, arazi taşıtları, ATV olarak adlandırılan üç veya dört tekerlekli taşıtlar, motorlu karavanlar ile motor silindir hacmi 1600 cm3'ü geçen binek otomobilleri hariç) 7 Eylül 2016 ile 30 Haziran 2019 tarihleri arasında (30.06.2019 dahil) ilk iktisabı ÖTV'den müstesnadır.

Bu düzenlemeden, 7 Eylül 2016 tarihi itibarıyla maliki olunan, trafik tescil kuruluşlarınca ticari yolcu veya yük taşımacılığında kullanılmak üzere kayıt ve tescil edilmiş her bir taşıt bakımından, aynı cins bir taşıtın ilk iktisabında yararlanılır.

Yenilemeye konu edilen taşıtın, istisnadan yararlanılan tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde satılması, devredilmesi veya sair suretle işletme kayıtlarından çıkarılması şarttır. Şu kadar ki, bu şartın ihlali hâlinde, yeni alınan taşıta ilişkin zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, alıcıdan vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

Bu madde hükmüne göre iktisap edilen taşıtın, ilk iktisap tarihinden itibaren üç tam yıl geçmeden, veraset yoluyla intikaller hariç, devri hâlinde adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, ticari yolcu veya yük taşımacılığı faaliyetinden çekilmesi (hurdaya çıkarılması hariç) hâlinde ise bu madde hükmünden yararlanandan, taşıtın ilk iktisabındaki matrah esas alınarak, devir veya ticari taşımacılık faaliyetinden çekilme tarihindeki oran üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisi alınır.

Bu düzenleme de Kanun'un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

IV. Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu

6745 sayılı Kanun'un 36. maddesi ile Katma Değer Vergisi Kanunu'nun geçici 30. maddesinin madde başlığında ve maddenin içeriğinde yer alan "stratejik" ibareleri madde metninden çıkarılmıştır.

Bu değişiklikle; yatırım teşvik belgesi kapsamında bulunan yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV'nin izleyen yıl talep edilmesi halinde iade edilmesini öngören geçici 30. maddesindeki "stratejik yatırım" olma şartı kaldırılmaktadır.

Ayrıca maddenin devamında; 500 milyon TL tutarındaki asgari yatırım şartının 50 milyon TL'ye kadar indirilmesi veya Kanun'da belirtilen haddin 2 katına kadar artırılması konusunda Bakanlar Kurulu'na yetki verilmektedir.

Söz konusu düzenlemeler de Kanun'un yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir. E&Y

• 6745 sayılı Kanun'un ilgili maddelerine ulaşmak için tıklayınız...

Yukarıda yer verilen açıklamalar, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. Özdoğrular smmm ltd. şti./ www.ozdogrular.com, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.