105 milyar dolarlık döviz borcu olan Türkiye'nin devlerini bu kez düşük kur kurtardı. İSO 500'de yer alan sanayici kur düşük kalınca 5 milyar YTL fazla kâr yazdı. Kârın % 35.6'sı kurdan geldi..

İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) 'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2007 Yılı Raporu'nda ilk üç sıra değişmedi. Geçmiş yıllarda olduğu gibi yine Türkiye Petrol Rafinerileri (Tüpraş) ilk sırada ipi göğüsledi, ikinci Ford, üçüncü ise Elektrik Üretim AŞ oldu. Ancak 2007 bilançosu sanayinin 500 devinin ayakta kalma nedeninin düşük kurdan kaynaklandığını ortaya koydu. Özel sektör 2007'de yüzde 48.8 artarak 105 milyar dolara çıkan (şu anda 172 milyar dolar) özel sektör döviz borçları nedeniyle 500 dev kuruluş, dolar düşük seyredince 4.8 milyar YTL kambiyo kârı yazdı, 253 milyon dolar da daha az faiz ödedi.

YÜZDE 4.5 BÜYÜDÜLER
Böylece yaklaşık 5 milyar YTL daha fazla kâr yazarak bilançosunda kârını şişirdi. İSO 500 büyüğün faiz ve kambiyon karı 6.1 milyar YTL'ye çıkarak 17.2 milyar YTL olan toplam kârının yüzde 35.6'sına ulaştı. Oysa 2006 yılında firmaların faaliyet dışı elde ettiği karın toplama oranı tarihin en düşük düzeyi olan yüzde 26.3'e inmişti. 2006'da faaliyet dışı kâr 3.3 milyar, toplam kâr ise 12.1 milyar YTL olmuştu. Yani kâr yüzde 34 artarken faaliyet dışı gelirlerin artışı yüzde 81.2 oldu. Şirketlerin elde ettiği faaliyet dışı kârın satışlara oranı 2006'da yüzde 1.6 iken bu oran 2007'de yüzde 2.6'ya çıktı. İSO 500 sanayi devinin toplam satışları yüzde 3.6, üretimden satışları ise yüzde 4.4 büyüdü ve 203.5 milyar YTL'ye çıktı. 500'deki özel kuruluşlarda ise bu rakamlar yüzde 3.7 ve 4.5 olarak gerçekleşti. Vergi öncesi kâr cari fiyatlarla yüzde 35.1, sabit fiyatlarla yüzde 27.5 arttı. 2007 yılında Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşunda yer alan 450 kuruluş kâr bildirdi. 450 kuruluşun dönem kârı, 19.2 milyar YTL oldu.

İLK 50 YARISINI ÜRETTİ
Türkiye'nin ilk 50 büyük sanayi kuruluşu, 500 büyük kuruluş içinde üretimden satışlarda yüzde 49.8 oldu. İlk 50 kuruluşun brüt katma değerdeki payı 2006'da yüzde 56,4 iken, geçen yıl bu oran yüzde 58.1'e yükseldi. Dönem karının payı ise 2006'daki yüzde 46,8 değerinden yüzde 43,9'a geriledi. Bu kuruluşların toplam ihracat içindeki payı ise 2006'da yüzde 56.1 iken, 2007'de yüzde 54.9'a düştü.

Sanayinin payı 1998'in gerisinde

Milli gelir hesaplama tekniğinde yapılan değişim dolayısıyla İSO 500'ün yarattığı brüt katma değerin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla(GSYİH) içinde payı 1998'de 26.8'ken 2007'de yüzde 9.3'e geriledi. 1998'de tarım sektörünün yüzde 12.4 olan payı 2007 yılında yüzde 7.7'ye inerken, sanayi sektörünün payında da hızlı bir düşüş gerçekleşti ve bu oran yüzde 26.8'den yüzde 19.5'e gerildi. İmalat sanayinin oranı aynı dönemde yüzde 23.9'dan yüzde 16.5'e inerek önemli bir düşüş kaydetti. Hizmet sektörünün payı ise % 60.8'den % 72.8'e yükseldi.

Borçlanma oranı aynı kaldı

2001'de dış kaynağın varlık finansmanındaki payı yüzde 66.5 ile son dönemin en yüksek oranına çıkarken 2006 yılında bu oran yüzde 47.7 olarak gerçekleşti. 2007 yılında dış kaynakların varlık finansmanı içindeki oranı ise küçük bir iyileşme kaydederek yüzde 46'ya geriledi. Bu gerilemede kambiyo kârlarındaki artışın etkisi olduğu belirtildi. İSO 500 kapsamındaki özel kuruluşlarda varlık finansmanı içinde 2006 yılında yüzde 42.8 olan öz kaynak payı 2007'de yüzde 43.4'e yükseldi.

İlk 10'da 5 Koç şirketi var

İSO 500'de Koç Topluluğu, ilk 10 şirket içerisinde Tüpraş, Ford Otomotiv, Arçelik, TOFAŞ ve Aygaz şirketleri ile yer aldı. Koç'tan yapılan açıklamada Koç Topluluğunun, 13 şirketi ile ciro, kâr, ihracat ve çalışan sayısı olarak Türkiye'nin "en büyük sanayi grubu" olma başarısını sürdürdüğü belirtildi. Açıklamada, Koç Topluluğu şirketlerinin 38.4 milyar YTL ile özel sektörün yüzde 20'sini temsil ettiği belirtilerek, sıralamaya giren Koç Topluluğu şirketlerinin ihracatının 2007 yılında 11.2 milyar dolar ile özel sektör ihracatının yüzde 21'ini oluşturduğu kaydedildi.

SABANCI ŞİRKETLERİ
Kârlılıkta da yaklaşık 2.6 milyar YTL ile Koç Topluluğu şirketlerinin toplam özel sektörün yüzde 15'ini, teşkil ettiği belirtilen açıklamada, "Koç Topluluğu, kurucusu Vehbi Koç'un 'Ülkem varsa ben de varım' ilkesi doğrultusunda, yaklaşık 90 bin kişilik çalışan ordusu ile her geçen gün daha güçlü bir dünya şirketi olma yolunda ilerlerken, ülkemiz için yarattığı değerleri artırmaya devam ediyor" denildi. Sabancı Topluluğu ise ilk 100'de 7 şirketle temsil edildi. Philsa 26, Brisa 49, Akçansa 51, Çimsa 81, Kordsa 92, Gıdasa 96, Advansa 100, Enerjisa 127, Bossa 139'uncu sırada yer aldı.

500 sanayi devini düşük döviz kuru ayakta tuttu

http://www.sabah.com.tr/haber,B0D1801EE3B9486F8F635F4A1C4F4CAF.html