T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

(Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)

Sayı   : 66813766-155[6-2015/36]-108000                                                                                                                                                                          

                                                                                                                                                                                  26.12.2016

Konu : Bayilik Sözleşmesinde Birden Fazla Cezai Şarta

 Yer Verilmesi Durumunda Damga Vergisinin

 Nasıl Hesaplanacağı Hk.

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, onaylanması için Noterliğinize ibraz edilen "Bayilik (Franchise) Sözleşmesi"nde, franchising katılım bedeli ve teminat mektubu verilmesine dair taahhüdün yanında birden çok cezai şarta yer verildiği belirtilerek, söz konusu sözleşmeye ait damga vergisinin nasıl hesaplanacağı hakkında Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu; 2 nci maddesinde, vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi tutulacağı; 3 üncü maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 6728 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi ile değişmeden önceki 6 ncı maddesinde, bir kâğıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınacağı, bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınacağı; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükümlerine yer verilmiştir.

Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin, taahhütnamelerin ve temliknamelerin nispi damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

35 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde ise, vergiye tabi kağıdın yabancı para cinsinden düzenlenmesi halinde kağıt üzerinde yer alan dövizin kağıdın düzenlendiği tarihteki T.C. Merkez Bankası'nca tespit ve ilan olunan cari döviz satış kuruna göre bulunacak Türk Lirası karşılığı üzerinden damga vergisi hesaplanması gerektiği belirtilmiştir.

İlgide kayıtlı özelge talep formu eki …/…/2015 tarihli "Franchise Sözleşmesi" başlıklı kağıdın incelenmesinden, konusunun, franchise verenin belirlediği konsept dahilinde kurulmuş işletmenin, fikri ve sınai mülkiyet haklarının sözleşmeye uygun olarak kullanılması suretiyle ve franchise verenin franchise alana aktaracağı know-how dairesinde, işletme yönergesine tam uyumlu olarak işletilmesi; bu kapsamda ürünlerin franchise alan tarafından işletmede müşterilere perakende olarak satılması olduğu, sözleşmenin muhtelif maddelerinde bedel içeren birden fazla birbirinden bağımsız cezai şarta yer verildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, özelge talep formu eki sözleşmenin düzenlendiği tarihteki mevzuat hükümlerine göre, sözleşmede yer verilen cezai şart tutarı (her birinin ayrı ayrı), franchise katılım bedeli ve teminat mektubu verilmesine ilişkin taahhüt tutarının, sözleşmenin düzenlediği tarihteki T.C. Merkez Bankası tarafından tespit ve ilan olunan cari döviz satış kuruna göre Türk Lirasına çevrilmesi ve bulunacak tutarların kıyaslanarak en yüksek vergi alınması gereken tutar üzerinden, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrasına göre damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.