Amerikan gazetesi, Türkiye'de kredi kartı borçlarının 2007'de, beş yıl öncesi düzeyinin altı katı artarak 18 milyar dolara yaklaştığını yazdı.

Türkiye'de kredi kartı kullanımının önemli ölçüde yayılması ve borçlanan insanların yaşadığı ciddi sorunlar, New York Times gazetesinde geniş bir habere konu oldu.

Türkiye ve Çin gibi ülkelerde, 2003 yılında Güney Kore'de yaşanan 'ulusal krize' benzer bir tehlike olduğu uyarısına yer veren gazete, "Kredi kartı işi, Türk bankaları için kârlıdır. Kart başına kâr, Amerika'dan yüksek. Bu, bankaları, yabancı yatırımcılar için çekici hale getirdi." yorumunu yaptı. Amerikan gazetesi, 'Borç Tuzağı' başlığını kullandığı geniş haberinde eskiden borçlanmanın hiç hoş karşılanmadığı Türkiye'de bir 'kültür değişimi'nin yaşandığını, kredi kartlarının yayıldığını belirtti. Türkiye'de 30 yıl önce 10 binden az olan kredi kartı sayısının 38 milyonu aştığına dikkat çeken gazete, kredi kartlarının kullanımının yayılması ile borç sorununun ağırlaştığını kaydetti.

Türkiye'de kredi kartı borçlarının, geçen yıl, beş yıl öncesi düzeyinin altı katı artarak 18 milyar dolara yaklaştığını, Türk gazetelerinin de ya kendilerini ya başkalarını öldüren umutsuz kredi kartı sahiplerine ilişkin olaylarla dolup taştığını kaydetti. Gazete, pek az ABD'li ihraç ürününün kredi kartı kadar 'popüler' hale geldiğini belirtirken de halen dünyadaki 3,57 milyar kredi kartının üçte ikisinden fazlasının ABD dışında kullanıldığına işaret etti. "Küresel alışveriş çılgınlığı Visa ve MasterCard'ı Wall Street harikaları haline getirdi." ifadesine yer veren gazete, Visa'nın geçen mart ayında ABD tarihinin en büyük hisse arzını tamamladığını, MasterCard hisselerinin de, şirkete halka açıldığı 2006 yılından bu yana yüzde 500'ye yakın değer kazandırdığını vurguladı. Ama asıl yüksek kâr imkânlarının ABD'nin dışında bulunduğu kaydedilen haberde, kredi kartlarının "sofistike olmayan tüketiciler"e verilmesi sonucunda insanların borç batağına saplanabileceği uyarısını da yaptı. Kart kullanıcılarının borç sorunlarına ilişkin olarak Türkiye'den de çeşitli örnekler veren gazete, Güney Kore'de 2003 yılında ödenemeyen kart borçlarının artmasının ulusal bir krizi tetiklediğini hatırlattıktan sonra, "Şimdi sektör uzmanları, Türkiye ve Çin gibi hızla yükselen piyasalarda benzer tehlike görüyor." diye yazdı.

Yabancı bankalar, karttaki yüksek kâr için Türkiye'ye yatırım yapıyor

NYT, Türkiye'deki kredi kartları ile ilgili olarak da "İş, Türk bankaları için kârlıdır: Kart başına kâr, Amerika'dan daha yüksek. Bu, bankaları, yabancı yatırımcılar için çekici hale getirdi." değerlendirmesini yaptı. Bu çerçevede, ABD'li gazetenin "Türkiye'nin en zengin ailelerinden birinin çocuğu" olarak nitelendirdiği Akbank Yönetim Kurulu Başkanı Suzan Sabancı Dinçer'in açıklamalarına da yer verdi. Dinçer "Bu, kendi kendini dönüştüren bir toplumdur." derken 2006 yılında Akbank'ın yüzde 20'sini satın alan Citigroup'u kısmen çekenin, Akbank'ın kredi kartı işleri olduğunu söyledi. NYT, 32 yaşındaki bir Türk'ün yaşadığı borç trajedisini de ayrıntılı bir biçimde aktardığı haberinde Türk bankacılarının da, kredi kartları konusunda aşırılıkların olduğunu kabul ettiğini belirtti. Türk ekonomisinin adeta çöktüğü 2001 krizinden sonra devlete borç verme artık kârlı olmadığı için bankaların tüketici kredilerine odaklandığını kaydeden gazete, "Sadakat programları ve her demografik gruba uygun kartlar ile Türk piyasası, yabancılar için bir modeldir. UniCredit, payı olduğu Yapı Kredi'nin kart tecrübesini başka ülkelerde kullandı. Ve Sayın Sabancı, Akbank ve Citigroup'un ortak bir kartı pazarlamaktan konuştuklarını söylüyor." diye yazdı.

Kart borcundan dolayı 41 kişi öldü

New York Times, Türkiye'de 2003-2006 döneminde kredi kartı borçları sebebiyle 41 insanın ya intihar ya da cinayet sonucunda öldüğüne dikkat çekerken '40 bin dolarlık' borcu olduğu belirtilen 37 yaşındaki polisin İstanbul'da sokak ortasında intihar etmesi olayını da aktardı. Türkiye'de artan trajedilerin, 2006 yılında yasal değişikliklerin yapılmasına sebep olduğunu kaydeden gazete, kart faizlerine getirilen sınırlamalara işaret etti. Bu çerçevede 2006'da yüzde 8 olan vadesi geçmiş kredi kartı borçlarının oranının geçen mart ayında yüzde 6,3'e indiğini aktaran gazeteye konuşan bankacı Ali Ertenü de, "Burası çok oynak bir yer." dedi ve küresel ekonominin aşağıya doğru yönelişiyle kredi kartı müşterileri için sorunların ortaya çıkabileceği uyarısını yaptı.

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=724596&title=new-york-times-turkiyede-kredi-kartlarini-arastirdi-borc-tuzagi