EK 1

HASTALIK LİSTESİ

A.        NÖROLOJİ

1. Epilepsi – konvülsif epilepsi: (grand mal veya psikomotor) Tipik bir nöbetin detaylı bir şekilde tarif edilerek belgelendirildiği, ilişkili olan tüm olayları içeren; en az 3 aylık tedaviye rağmen ayda üç ve üçten fazla yaşanan ve beraberinde;
1. Gündüz yaşanan ataklar (bilinç kaybı ve konvülsif nöbetler)

veya

2. Gün boyunca aktiviteyi belirgin olarak kötüleştiren artçıları bulunan gece atakları.
1. Epilepsi – nonkonvülsif epilepsi: (petit mal, psikomotor, fokal) İlişkili olan tüm olayları içeren tipik bir nöbet şeklinin detaylı bir şekilde tarif edilerek belgelendirildiği, en az 3 aylık tedaviye rağmen haftada birden daha sık ortaya çıkan ve beraberinde

A. Bilinç değişiklikleri veya bilinç kaybı ve atipik davranış gibi geçici postiktal bulguların olması

veya

B. Gün boyunca aktiviteyi belirgin olarak kötüleştirmesi.

3. Santral sinir sistemi vasküler hastalıkları: Aşağıdakilerden biri ile beraber en az 1 yıldır olan post-vasküler hastalık:
1. Sekel halini almış, başarısız konuşma veya iletişime neden olan duyusal veya motor afazi;

veya

2. Kaba ve beceri gerektiren hareketlerde veya yürüme ve duruşta devamlı bozukluğa neden olan, etkilenen vücut yarısında veya tek ekstremitede motor fonksiyonun belirgin ve kalıcı olarak bozulması ve efektif ambulasyonun[1] ve kendine bakım aktivitelerinin sağlanamaması. (Bozukluğun değerlendirilmesi parmak, el ve kol kullanım engeli ve/veya hareket engeli derecesine bağlıdır.)
3. Benign beyin tümörleri: 1, 2, 3. başlıkları altında veya etkilenen vücut sistemi kriterleri içinde değerlendirilir.
4. Parkinson Sendromu: Tek başına veya diğer bulgular ile beraber kaba ve beceri gerektiren hareketlerde veya yürüme ve duruşta devamlı bozukluğa neden olan, iki ekstremitede belirgin rijidite, bradikinezi veya tremor ile giden ve tedaviye yanıt vermeyen olgular.
5. Serebral Palsi: 
1. IQ düzeyi 50 veya altında

veya

2. Zarar vericilik veya duygusal instabilite gibi anormal davranış şekilleri

veya

3. Konuşma, işitme veya görsel kusur nedeniyle olan belirgin iletişim bozukluğu

veya

4. 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu
6. Spinal kord, sinir kökü lezyonları, dejeneratif nörolojik hastalıklar veya herhangi bir nedene bağlı olan:
1. 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu

veya

2. Anal inkontinans

veya

3. Daimi sonda kullanmayı gerektiren

veya

4. Günde 3 kez ve üzeri TAK yapmak zorunda olan idrar inkontinansı.
7. Multiple Skleroz:
1. 3B’de tarif edildiği şekilde olan kalıcı motor fonksiyon bozukluğu

veya

2. Görme veya mental bozukluğun bulunması.(Bu durumlarda değerlendirme ilgili vücut sistemine göre yapılır)

veya

3. Multiple skleroz sürecinde patolojik olarak etkilendiği bilinen santral sinir sistemi alanlarındaki nörolojik işlev bozukluğundan kaynaklanan, fizik muayene ile gösterilen, motor fonksiyonda belirgin yorgunluk ile tekrarlayıcı aktivitedeki anlamlı kas zayıflığı

veya

4. EDSS 5,5 ve üzeri olması.
8. Amyotrofik lateral skleroz
9. Anterior poliomyelit ile birlikte:
1. Konuşma, yutma veya nefes almada belirgin güçlük olması

veya

2. 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu
10. Myastenia gravis ile birlikte:
1. Tedavi altında olmasına rağmen konuşma, yutma veya nefes almada belirgin güçlük olması

veya

2. Tedavi altında olmasına rağmen, dirence karşı olan tekrarlayıcı eylemde yer alan ekstremite kaslarında belirgin motor zayıflık olması.
11. Müsküler distrofi ile birlikte: 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu
12. Periferal nöropatiler ile birlikte:
1. Tedaviye rağmen sekel halini almış 3B’de tarif edildiği şekilde  motor fonksiyon bozukluğu

veya

2. Tek veya çift taraflı sekel halini almış total brachial plexus lezyonu(EMG ile kanıtlanmış)
13. Tedaviye rağmen anlamlı düzelme göstermeyen subakut kombine kord dejenerasyonu (pernisiyöz anemi v.b) ile birlikte 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu.
14. Huntington Koresi, Friedrich ataksisi gibi  dejeneratif hastalıklar, spino-serebellar dejenerasyon veya serebellar hastalıklar: Beraberinde;
1. Başkasının yardımını gerektirecek düzeyde denge bozukluğu, 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu,

veya

2. Kronik beyin sendromu (Bulgular Psikiyatri bölümünde yer alan maddelere göre  değerlendirilir)
15. Serebral travma:

Bu bölümde yer alan 1, 2, 3 maddelerine ve Psikiyatri bölümünde ki kriterlere göre  değerlendirilir.

17. Syringomyeli:
1. Ciddi bulbar belirtiler

veya

2. 3B’de tarif edildiği şekilde olan motor fonksiyon bozukluğu
17. Demans:

Günlük yaşam aktivitelerini yapabilmesi için yönlendirme ve destek gerektirecek düzeyde kognitif bozulma (ileri derecede demans)

B.        PSİKİYATRİ

1. (IQ 50 ve altı) Zeka gerilikleri  
2. Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen şizofreni ve alt tipleri
3. Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen şizoafektif bozukluk
4. Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen sanrısal bozukluklar
5. Tedaviye rağmen çalışma olanağı vermeyen atipik veya başka türlü sınıflandırılamayan psikozlar
6. Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen progresyon gösteren ve çalışma olanağı vermeyen bipolar bozukluk
7. Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen beyin hasarı, beyin işlev bozukluğuna bağlı davranış bozuklukları (organik kişilik ve davranış bozukluğu, frontal lob sendromu, v.b.)
8. Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen psikotik özellikli kronik obsesif kompulsif bozukluk, kronik travma sonrası stres bozukluğu ve komorbiditesi[2]
9. Tedavi ile işlevselliği düzelmeyen ve çalışma olanağı vermeyen beyin hasarı, beyin işlev bozukluğu ve bedensel hastalıklara bağlı ruhsal bozukluklar (organik bipolar tiplerini içerir, organik sanrılı bozukluk, demansiyel ve amnestik v.b. tablolar)
10. Yaygın gelişimsel bozukluklar (otistik bozukluk, asperger v.b.)

C.        GÖZ HASTALIKLARI

1. Görme azlığı

1. Bariz bir patolojinin varlığını ileri tetkiklerin de desteklediği en iyi düzeltmeyle bile artmayan, her bir gözün görme keskinliğini ileri derecede bozan görme azlığı (Bilateral 0,1 [20/200] ve bu seviyenin altında görme keskinliği olması)
2. Bu madde kapsamında yer alan katarakt, üveit, glokom, retina hastalıkları tedavi sonrası değerlendirilir.

2. Pterjium ve semblafaron

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan korneada ileri derecede bulanıklığa neden olan, tekrarlayan, tedaviden fayda görmeyen iki taraflı pterjium veya semblafaron

3. Keratitler ve grefon hastalığı

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan keratitler veya grefon hastalığı

4. Keratokonus

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, kontakt lensten yararlanmayan iki taraflı keratokonus

5. Üveitler

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, tekrarlayan, tedaviden fayda görmeyen üveitler

6. Retina Kanamaları

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, sık  tekrarlayan, sekel bırakmış, tedavisi güç retina kanamaları

7. Orbita Patolojileri

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, her iki göz yuvarlağını hareketsiz kılan, sekel bırakmış orbita travmaları, iltihapları veya tümörleri

8. Retinopatiler

Bilateral 0,1 (20/200) ve bu seviyenin altında görme keskinliğini bozan, tedaviden fayda görmeyen retinopatiler, retina dejeneresansları, makülopatiler

9. Görme alanı patolojileri

Her iki gözde periferik görme alanının 10°’ye kadar daralarak sekel oluşturması ve tübüler görme seviyesine düşmesi

10. Ptozis

Cerrahi tedaviden yarar görmeyen, görüş alanına engel olan, sekel halindeki bilateral göz kapağı düşüklüğü

11. Diplopi

Primer pozisyonda çift görmeye neden olan, sekel halindeki her iki göz kaslarının paralizisi

D.        KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI

1. Komplikasyonlu sağırlık

Yardımsız ayakta durmayı engelleyen denge bozuklukları ile birlikte olan, ameliyat ve işitme cihazlarıyla düzeltilemeyen kalıcı iki taraflı çok ileri düzeyde işitme kaybı

2. Dil

Etiyolojisine bakılmaksızın dilin en az 2/3 ünün alınması 

3. Larenks

Etiyolojisine bakılmaksızın sürekli kanül kullanmayı gerektiren total yada kısmi larenks  yokluğu

4. Ses organları

Düzeltilemeyen ağır dispne ve afoni ile birlikte olan iki taraflı hastalık, travma ve tümörleri

E.        ONKOLOJİ[3]

1. Baş ve boyunun yumuşak doku ve diğer malign tümörleri : Tüm kulak (iç,orta,dış), burun, paranasal sinüs, nazofarenks, dudak, yanak, dil, ağız tabanı, çene (tükrük bezleri ve tiroid bezi hariç)

A.   Antineoplastik tedaviyi takiben ilerleyen hastalık

veya  

B.   Antineoplastik tedavi sonrasında rekurrens gösteren (gerçek vokal kordlarda olan rekürrens hariç) hastalık

veya

C.    Bölgesel lenf nodları dışındaki uzak organ veya uzak lenf nodları metastazı varlığı

2. Cilt

A.   Sarkom veya karsinom: Anrezektabl lokal veya anrezektabl metastatik hastalık

B.   Melanoma: 1 veya 2’de tanımlandığı şekilde;

1.    Geniş eksizyon sonrası metastaz yapmış (rekürren hastalık olarak kabul edilmeyen, başka bir bölgede ortaya çıkan primer melanoma hariç)

2.    a  veya b’de tanımlanan metastazları bulunan;

a.        Anrezektabl 2 veya daha fazla değişik anatomik bölgede lenf bezi metastaz varlığı (Görüntüleme yöntemleri veya fizik muayene ile saptanabilmelidir)

b.       Anrezektabl komşu cilde veya daha uzak bölgelere olan metastazlar

3. Yumuşak Doku Sarkomu

A.   Anrezektabl bölgesel veya uzak metastazlar ile beraber olan

veya

B.   Antineoplastik tedavi sonrasında ilerleyen veya tekrarlayan anrezektabl hastalık

4. Lenfoma (T-hücreli Lenfoblastik Lenfoma hariç)

A.   Non-Hodgkin lenfoma: 1 veya 2’de tanımlanan şekliyle;

1.    Agresif lenfoma (diffüz büyük B-hücreli lenfoma dahil), başlangıç antineoplastik tedavi sonrasında ilerleyen hastalık

2.    12 aylık periyot süresince birden fazla antineoplastik tedavi başlanması gereksinimi olan, yavaş ilerleyen lenfomalar (mikozis fungoides ve foliküler küçük çentikli hücreli dahil)

B.   Hodgkin hastalığı:  Antineoplastik tedaviden  sonra ilerleyen hastalık   

C.    Kemik iliği veya kök hücre nakli ile beraber olan lenfomalar: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.  Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

5. Lösemiler

A.   Akut lösemi (T-hücreli lenfoblastik lenfoma dahil): tanı veya relaps tarihinden itibaren en az 24 ay süreyle; kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında, var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriteleri altında değerlendirilir.

B.   Kronik myelojenöz lösemi: 1 veya 2’de tanımlanan şekliyle;

1.    Hızlanmış (akselere) veya blast fazı; tanı veya relaps tarihinden itibaren en az 24 ay süreyle, kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

2.    Kronik faz; a veya b’de tanımlanan şekliyle:

a.        Kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren 12 ay süreyle malul  olarak kabul edilir. Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

b.       Antineoplastik tedaviye rağmen progresif  seyreden hastalık

C.    Kronik lenfositer lösemi:

1.    Akut lösemiye dönüşüm gösteren

veya

2.    12 aylık periyod süresince birden fazla antineoplastik tedavi başlanması gereksinimi olan

6. Multipl Myelom

A.   Antineoplastik tedavi sonrasında tedaviye yanıtın alınamadığı veya progresif seyrettiği

veya

B.   Kemik iliği veya kök hücre nakli ile beraber olan durumlar; kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir. Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriterleri altında değerlendirilir.

7. Tükrük bezleri

Anrezektabl uzak metastazları bulunan karsinom veya sarkom

8. Tiroid bezi

A.   Anaplastik (andiferansiye) karsinom

veya

B.   Anrezektabl ve bölgesel lenf nodlarını aşan metastazları bulunan ve radyoaktif iyot tedavisine cevap vermeyen progresif seyreden karsinom

veya

C.    Anrezektabl uzak metastazı bulunan medüller karsinom

9. Meme (sarkoma hariç)

A.   Anrezektabl lokal olarak ilerlemiş karsinom (inflamatuar karsinom, göğüs duvarı veya cilde doğrudan uzanımı bulunan herhangi bir boyuttaki tümör, aynı taraftaki internal mamarian lenf nodlarına metastazı bulunan herhangi bir boyuttaki tümör)

veya

B.   Lokal ileri evre veya metastatik hastalıkta verilen antineoplastik tedaviye rağmen ilerleyen hastalık

10. İskelet sistemi  sarkomu

A.   İnoperabl veya anrezektabl hastalık

veya

B.   Antineoplastik tedavi sonrası tekrarlayan ve anrezektabl olan hastalık

veya

C.    Anrezektabl uzak metastazı bulunanlar

11. Maxilla, orbita veya temporal fossa

A.   Anrezektabl bölgesel veya uzak metastazı bulunan, herhangi bir tip sarkom veya karsinom

veya

B.   Orbitaya veya etmoid veya sfenoid sinuslere uzanımı bulunan antrum  karsinomu (nazofarinks tümörü hariç)

veya

C.    Kafa tabanına, orbitaya, meninkslere veya sinuslere uzanımı bulunan tümörler

12. Sinir sistemi

A.   1 veya 2’de tanımlanan şekliyle, santral sinir sisteminin (beyin ve spinal kordun) malign tümörleri:

1.    Medulloblastom veya diğer primitif  nöroektodermal tümörler (PNET) gibi oldukça malign olan, belgelenmiş metastazı olan tümörler, glioblastome multiforme, ependimoblastom, diffüz intrinsik beyin sapı gliomları veya primer sarkomlar

2.    Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren anrezektabl hastalık

veya

B.   1 veya 2’de tanımlanan şekliyle, periferal sinir veya sinir kökü malign tümörleri:

1.    Metastazı bulunan

2.    Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

13. Akciğerler

A.   Akciğerin küçük hücreli olmayan karsinomları

İnoperabl, anrezektabl, rekürens gösteren veya hiler nodlara veya daha uzağa metastazı bulunan

veya

B.   Küçük hücreli karsinom: Toraksa sınırlı hastalıkta uygulanan tedavilere rağmen ilerleyen veya yaygın hastalık olması

veya

C.    Anrezektabl superior sulcus karsinomu (pancoast tümörleri dahil)

14. Plevra veya mediasten

A.   Antineoplastik tedaviye rağmen ilerleyen plevranın malign mezotelyoması

B.   1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle, mediastenin malign tümörleri:

1.    Bölgesel lenf nodlarına veya daha uzağa metastazı bulunan (germ hücre tümörleri hariç)

2.    Başlangıç antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

15. Ösefagus veya mide

A.   Ösefagusun karsinomu veya sarkomu (gastrointestinal stromal tümör hariç)

B.   1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle, mide karsinomu veya sarkomu;

1.    İnoperabl, anrezektabl, komşu yapılara uzanımı bulunan veya rekürrens gösteren

2.    Uzak organ ve uzak lenf nodlarına metastazı bulunan

C.    Antineoplastik tedavilere dirençli veya ilerleyen gastrointestinal stromal tümör

16. İnce barsağın karsinomu, sarkomu veya karsinoid tümörleri

A.   İnoperabl, anrezektabl veya rekürrens gösteren (gastrointestinal stromal tümör hariç)

veya

B.   Bölgesel lenf nodlarından daha uzağa metastazı bulunan (gastrointestinal stromal tümör hariç)

veya

C.    Antineoplastik tedavilere dirençli veya sistemik tedaviye cevap vermeyen ilerleyen gastrointestinal stromal tümör

17. Kalın barsak (ileoçekal valvden itibaren, anal kanal dahil)

A.   İnoperabl, anrezektabl veya rekürrens gösteren  adenokarsinom

veya

B.   Cerrahi sonrası rekürrens gösteren anüsün skuamoz hücreli karsinomu

veya

C.    Bölgesel lenf nodlarından daha uzağa metastazı bulunan

18. Karaciğer, safra kesesi, safra yolları

A.   Anrezektabl karaciğerin malign tümörleri

B.   Anrezektabl safra kesesinin malign tümörleri

C.    Anrezektabl safra yollarının malign  tümörleri

19. Pankreas

A.   Anrezektabl karsinom (adacık hücreli karsinomlar hariç) veya relaps hastalık

veya

B.   Fizyolojik olarak aktif, inoperabl veya anrezektabl olan adacık hücreli tümörler

20. Böbrekler, adrenal bez veya üreterlerin karsinomu

A.   İnoperabl, anrezektabl hastalık

veya

B.   Cerrahi olarak çıkarılamayan nüks veya uzak metastazı olan karsinomlar

21. Mesanenin karsinomu

A.   Mesane dışına taşan hastalık

veya

B.   Total sistektomi sonrası rekürrens gösteren

veya

C.    İnoperabl veya anrezektabl olan

22. Kadın genital yollarının karsinomu veya sarkomu

A.   1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle uterin korpus:

1.    Antineoplastik tedavilere cevap vermeyen ilerleyen lokal ileri hastalık veya antineoplastik tedaviye cevap vermeyen uzak organ metastazları

2.    Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

B.   1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle uterin serviks:

1.    Pelvik duvara, vajinanın alt bölümüne veya komşu veya uzak organlara metastazı bulunan

2.    Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

C.    1 veya 2 veya 3’de tanımlandığı şekliyle vulva veya vajina:

1.    Komşu organlara invazyon gösteren

2.    Bölgesel lenf nodlarına veya daha uzağa metastazı bulunan

3.    Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

D.   Fallop tüpleri: Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya rekürrens gösteren

E.    1 veya 2’de tanımlandığı şekliyle, overler:

1.    Aşagıdakilerden en az bir tanesinin bulunduğu germ hücreli tümörler dışındaki tüm malign tümörlerde:

a.        Pelvis dışına uzanım gösteren tümör(örneğin; periton, omentum veya barsak yüzeylerinde tümör implantlarının bulunması)

b.       Antineoplastik tedaviyi takiben rekürrens gösteren

2.    Germ hücreli tümörler; antineoplastik tedaviyi takiben progresif /nüks gelişen ve anrezektabl olanlar 

23. Prostat bezinin karsinomu

A.   Hormon tedavisine rağmen progresyon gösteren ileri evre hastalık

veya

B.   Kemik dışı visseral metastazı bulunan (iç organlara olan metastazlar)

24. Testis: Antineoplastik tedaviyi takiben progresif  olan veya cerrahi olarak çıkartılamayan  rekürrens veya  metastatik tümör
25. Penis: Anrezektabl bölgesel lenf nodlarına veya daha uzağa metastazı bulunan karsinom
26. Uygun incelemeye rağmen primer kaynağın bilinmediği durumlar

Cerrahi, radyoterapi, antineoplastik tedaviye yanıt vermeyen, ilerleyici hastalık gösteren boyun lenf nodlarına yayılmış, metastatik karsinom veya sarkom

27. Kemik iliği veya kök hücre nakli ile tedavi edilmiş malign neoplastik hastalıklar

A.   Allojenik transplantasyon: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.  Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriteleri altında değerlendirilir.

veya

B.   Otolog transplantasyon: Nakil de dahil olmak üzere, tedavi planı altında tedavinin başladığı ilk tarihten itibaren en az 12 ay süreyle malul  olarak kabul edilir.  Sonrasında,  var olan herhangi bir rezidü hasar(lar)ı etkilenen vücut sistemi kriteleri altında değerlendirilir.

28. Diğer maddelerde maluliyet süresi belirtilmeyen ve “İyi diferansiye tiroid kanserleri ve derinin bazal hücreli kanseri” dışındaki tüm malign hastalıklar teşhis tarihinden itibaren 18 ay süresince malul kabul edilir ve bu süre sonunda hastalık durumuna göre maluliyet yönünden tekrar değerlendirilir

F.         HEMATOLOJİ

1. Anemiler

A.   Ağır aplastik anemi (nötrofil 200-500, trombosit 20000’in altı); sık transfüzyon gereksinimi[4]                                         

B.   Fankoni aplastik anemisi ve diğer konjenital aplastik anemiler; sık transfüzyon gereksinimi olan

C.    Diamond Blackfan anemisi (konjenital hipoplastik anemi); tedavilere yanıt vermeyen

D.   Eritrosit enzim ve membran defektleri ile seyreden, Hb <8 g/dl olan ağır anemiler

E.    Ağır ve terminal dönem Paroksismal Nokturnal Hemoglobinüri    

F.    Oto-immün hemolitik anemiler(İdiyopatik ve sekonder otoimmün hemolitik anemiler) Tedaviye yanıt vermeyen ve Hb <8 g/dl ile seyreden

G.   Orak hücre hastalığı veya varyantları: Aşağıdakilerden biri ile beraber

1.    5 ay boyunca en az 3 kez olduğu tespit edilen ağrılı trombotik     krizler

2.    12 ay boyunca en az 3 kez uzamış hospitalizasyona (acil bakımın dışında) ihtiyaç duyulması

3.    Htc seviyesinin %26 veya altında seyrettiği kronik ciddi anemi

4.    Kalıcı bozuklukların değerlendirilmesi; etkilenen vücut sistemi kriterleri altında yapılır.

H.   Thalassemi majör ve/veya intermedia

1.    Sık transfüzyon gereksinimi olan homozigot talasemi majör

veya

2.    Hipersplenizm bulguları olan, Fe şelasyon tedavisi gerektirecek düzeyde serum Fe ve Ferritin değerlerinde yükselme olması

İ.    Myelodisplastik sendrom; IPSS’e göre orta risk olarak değerlendirilen beraberinde kompleks sitogenetik bozukluk veya standart tedaviye yanıt vermeyen ağır sitopenisi olan

J.    Primer Myelofibrozis; COLOGNE kriterlerine göre evre 3-4 olan

2. Ağır ve remisyona girmeyen Malign Monoklonal Gammapatiler
3. Primer Hemofagositik Sendrom
4. Kronik granülositopeni : A ve B’ deki maddelerle beraber

A.   Kesin nötrofil sayısının tekrarlayan sayımlarda mm3 de 1000’in altında olması

B.   5 ay boyunca en az 3 kez oluştuğu tesbit edilen rekürren sistemik bakteriel enfeksiyonlar

5. Esansiyel trombositemi, esansiyel polistemi, polistemia vera v.b. myeloproliferatif hastalıklar; (KML ve KLL dışında) Hayatı tehdit eden tromboz ve/veya kanamaya neden olan veya lösemik dönüşüm gösteren
6. Hemostaz bozuklukları (İTP, trombosit fonksiyon bozuklukları, vasküler nedenler); Ağır ve hayati kanamalar ile seyreden primer hemostaz bozuklukları (tedavinin bitiminden bir yıl sonra kontrol)
7. Koagülasyon defektleri (hemofili veya benzer hastalıklar)

A.   5 ay içinde en az 3 kez transfüzyona ihtiyaç duyan spontan hemoraji ile beraber 

veya

B.   Faktör aktivitesi % 3’ün altında olan (en az iki kez , farklı zamanda ölçülmüş)

8. Kemik İliği/ Kök Hücre Nakli: Onkoloji bölümünde yer alan kriterlere göre değerlendirilir.

G.        ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ

1. Amputasyonlar

A.   Üst Ekstremite Amputasyon Düzeyi

1.    Skapulotorasik (tek taraflı)

2.    Omuz dezartikülasyonu (tek taraflı)

3.    Kol (omuz ile dirsek arası) (tek taraflı)

4.    Dirsek dezartikülasyonu (tek taraflı)

5.    Bilateral ön kol

6.    Bilateral el bileği

7.    Bilateral metakarpofalangiyal eklemden tüm parmaklar

8.    Bilateral metakarpofalangiyal eklemden baş parmak dahil 8       parmak

B.   Alt Ekstremite Amputasyon Düzeyi

1.    Hemipelvektomi

2.    Kalça dezartikülasyonu (tek taraflı)

3.    Diz üstü

a. Proksimal (tek taraflı)

b. Bilateral orta ve distal

4.    Bilateral diz dezartikülasyonu

5.    Diz altı

a. Bilateral proksimal

b. Bilateral orta

c. Bilateral distal

6.    Ayak - Bilateral Syme

C.    Dizaltı veya üstündeki seviyelerden bir alt ekstremite amputasyonu ve bir el bileğinin amputasyonu sonucu efektif ambulasyonun sağlanamaması

2. Eklemlerin Majör Disfonksiyonları

Herhangi bir sebebe bağlı olarak etkilenen eklemlerde ciddi anatomik deformite (subluksasyon, kontraktür, osseöz veya fibröz ankiloz, instabilite v.b.) ile beraber hareket kısıtlılığı veya anormal hareketlerin bulunduğu durumlar.

A.   Bilateral kalça ekleminin tam ankilozu

B.   Bilateral diz ekleminin 30° ve üzerinde fleksiyon pozisyonunda ankilozu

C.    Kürek kemiğinin sabit hale gelmesine neden olan iki taraflı omuz eklem ankilozu

D.   Bilateral üst ekstremite eklemlerin tutulumu sonucu ince ve kaba hareket becerilerinin kaybı ve kendine bakım aktivitelerinin gerçekleştirilememesi

3. Skolyoz, kifoz, kifoskolyoz gibi omurganın anormal eğrilikleri sonucu kardiyak veya solunum sisteminin etkilendiği durumlar (değerlendirme ilgili vücut sistemine göre yapılır.)

H.        ROMATOLOJİ[5]

1. Sistemik Sklerosis (skleroderma)

A.   3 veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması(organ/vücut sisteminden birinin tutulma derecesi en az orta düzeyde olmalı)

veya

B.   Aşağıdakilerden birinin bulunması.

1.    Ayaklarda parmak kontraktürü veya sabit deformite sonucu efektif ambulasyonu sağlayamama

2.    Her 2 elde parmak kontraktürleri veya sabit deformiteler nedeniyle ince ve kaba hareket becerilerini efektif yapamama.

3.    Alt ekstremitelerde atrofi ile beraber irriversible hasarlar sonucu efektif  ambulasyonu  sağlayamama

4.    Her 2 üst ekstremitede atrofi ile beraber irriversible hasarlar sonucu ince ve kaba hareket becerilerini efektif sağlayamama.

veya

C.    Raynaud’s fenomeni

1.    En az 2 ekstremiteyi etkileyen gangren

veya

2.    El veya ayak  parmaklarındaki  iskemiyle beraber bulunan ülserler nedeniyle efektif ambulasyonu   veya ince, kaba hareket becerilerini sağlayamama

2. Polimyozit ve Dermatomyozit: Aşağıdakilerden birinin bulunması;

A.   Proksimal kuşak (pelvis veya omuz) kalıcı kas gücü kaybı nedeniyle efektif ambulasyon veya ince ve kaba hareket becerilerini efektif sağlayamama.

B.   Kas zayıflığına bağlı tedaviye cevap vermeyen aspirasyon ile beraber  yutma güçlüğü (disfaji)

C.    İnterkostal ve diyaframatik kaslarda güç kaybına bağlı solunum bozulması.

D.   Diffüz kalsinosis sonucu efektif ambulasyonu veya ince ve kaba hareket becerilerini efektif sağlamasına engel olacak eklem limitasyonları

3. Sistemik Lupus Eritamatozis, Sistemik Vaskülit, Sjögren Sendromu, Undifferansiye ve Mixed Konnektif  Doku Hastalığı v.b.

 3 veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması(organ/vücut sisteminden birinin tutulma derecesi en az orta düzeyde olmalı)

4. Behçet Hastalığı

Vena cava superior ve/veya vena cava inferior sendromu gibi vasküler komplikasyonlar,  görme kaybıyla sonuçlanan göz tutulumu veya pulmoner veya SSS gibi en az 2 veya daha fazla sistem/organın en az orta düzeyde tutulması.

5. İnflamatuar Artritler

A.   İnatçı inflamasyon veya kalıcı deformite nedeniyle

1.    Ağırlık taşıyan majör periferal eklemlerin tutulumu ile efektif ambulasyon sağlanamaması

veya

2.    Her iki üst ekstremitede majör periferal eklem tutulumu ile ince ve kaba hareket becerisinin kaybı.

B.   Bir veya daha fazla periferal eklemde inflamasyon veya deformite ile beraber birinin en az orta derecede  olmak üzere iki veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması.

C.    Ankilozan spondilit veya diğer spondiloartropatilerde omurga tutulumunda

1.    Dorsolomber veya servikal omurganın uygun görüntüleme tetkikleri ve fiziksel muayenede vertikal pozisyondan (sıfır dereceden) 50°  veya daha fazla fleksiyonda ankiloze  olması.

veya

2.    Dorsolomber veya servikal omurganın uygun görüntüleme tetkikleri ve fiziksel muayenede  vertikal pozisyondan (sıfır dereceden) 30° veya üzerinde (50°’den az) fleksiyonda ankiloze olması ve herbiri en az orta derecede olmak üzere iki veya daha fazla organ/vücut sisteminin tutulması.

I.         GASTROENTEROLOJİ VE HEPATOLOJİ

1. Gastrointestinal Kanamalar

Portal Hipertansiyona bağlı olarak gelişen, endoskopik ve medikal tedavi ile hastaneye yatış gerektiren;

A.    TİPS veya cerrahi tedavi gerektiren

veya

B.     Aşağıdakilerden en az birinin varlığı

1.       Parasentez gerektiren asit,

2.       Torasentez gerektiren hepatik hidrotoraks,

3.       Spontan bakteriyel peritonit,

4.       Hepatik ensefalopati,

5.       Hepatorenal sendrom,

6.       Hepatopulmoner sendrom

2. Karaciğer Sirozu

A.   Aşağıdakilerden  birinin varlığı

1.    Son 1 yılda en az 2 defa hastaneye yatış ve terapötik parasentez gerektiren asit

2.    Son 1 yılda en az 2 defa hastaneye yatış gerektiren spontan bakteriyel peritonit

3.    Hepatopulmoner Sendrom

4.    Hepatik Ensefalopati

5.    Hepatik Hidrotoraks

6.    Portopulmoner hipertansiyon

7.    Hipersplenizm

B.   End Stage Karaciğer Sirozu (SSA CLD skoru 22 veya üzeri olanlar)

3. Karaciğer transplantasyonu 
4. İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları

A.   Stenotik lezyonu olan inflamatuvar barsak hastalığı: Endoskopik veya radyolojik olarak ince barsak ve kolonda ortaya konmuş proksimalindeki dilatasyonun olduğu stenotik lezyonu olan hastaların (Adhesiv stenozlar hariç) hastaneye yatırılarak uygun medikal, endoskopik dekompresif tedaviler ile kontrol edilemeyen  ve son altı ay içinde en az iki defa cerrahi tedavi ihtiyacı olmuş crohn hastalığı.

B.   Stenozan olmayan  inflamatuvar barsak hastalığı

Son 6 aylık takipte aşağıdakilerden en az  ikisinin varlığı

1.    Medikal ve cerrahi tedavi ile kontrol edilemeyen  fistülizan tip hastalık

2.    VKI 17,5 in altında olması (bir yıl sonra kontrol gerekir)

3.    Günlük beslenme ihtiyacının gastrostomi veya venöz kateter yoluyla total parenteral nutrisyonla sağlanması

4.    Son iki ay içinde en az 3 farklı zamanda narkotik analjezikler ile kontrol altına alınamayan karın ağrısı, hassasiyet veya ele gelen kitle olması

5.    Son iki ay içinde yapılan tedavilere rağmen Albumin’in 3gr/dl, Hemoglobinin 10gr/dl’in üzerine çıkarılamaması (transfüzyonsuz)

6.    Son iki ay içinde en az 3 farklı zamanda perianal fistül veya drene edilen perianal absenin narkotik analjeziklere rağmen ağrı kontrolünün sağlanamaması

5. Kısa Bağırsak Sendromu

Cerrahi olarak ince barsakların en az 2/3’ünün rezeke edildiği ve günlük beslenme ihtiyacının venöz kateter yoluyla total parenteral nutrisyon ile sağlanması.

6.       A. Sifinkterektomi ile birlikte subtotal kolektomi

B. Total kolektomi

C. Anal inkontinans veya anal sfinkter yokluğu

D. Kalıcı ileostomi veya kolostomiler

7. Bağırsak transplantasyonu
8. Tanımlanmış bir gastrointestinal hastalığa bağlı olarak; son 6 ayda uygun tedaviye rağmen son 2 ay içinde en az  2 değerlendirmede VKI 17,5 in altında olması. (Bir yıl sonra kontrol gerekir)
9. Malabsorbsiyonlarla seyreden kronik pankreatit: Radyoloji ve laboratuar yöntemleri ile saptanan birden fazla kalıcı komplikasyonu gelişen veya tedavi ile kontrol altında tutulamayan ağrı ile seyreden
10. Total pankreatektomi
11. Whipple operasyonu: Etiyolojisine bakılmaksızın 

J.         DERMATOLOJİ

1. Yama, plak, papül, tümor, Sezary sendromu şeklinde kendisini gösteren, patoloji  pozitif lenf nodu: Evre IVA, IVB olan Kütanöz T Hücreli Lenfoma
2. Yaygın deri lezyonu olan, uzak metastazlı mycosis fungoides dışı diğer kutanöz lenfomalar
3. Belirti ve bulguları sürekli olarak mevcut olan, aralıklı veya sürekli tedavi gerektiren, uygun medikal tedaviye cevap vermeyen, günlük aktivitelerin tamamına yakınını etkileyen, hastanın çalışmasına olanak vermeyen veya hastane ya da evde uzun süreli mahsur kalmasına yol açan

A.   Porfirialar

B.   Artropatik şekil gösteren ağır sedef hastalığı (psoriazis) (Değerlendirme romatoloji bölümünde yer alan kriterlere göre yapılır)

C.    Pemfigus grubu, büllöz pemfigoid, dermatitis herpetiformis v.b. Otoimmün büllöz hastalıklar

D.   İktiyozis grubu hastalıklar

E.    Epidermolizis büllosa

F.    Kseroderma pigmentozum, Rothmund-Thompson Sendromu, Diskeratozis konjenita, Werner Sendromu ve benzeri genetik geçişli hastalıklar

4. Sistemik tutulumu olan atrofiyle seyreden ve trofik bozukluklar gösteren skleroderma. (Değerlendirme romatoloji bölümünde yer alan kriterlere göre yapılır)
5. Mutulasyon evresindeki cüzzam (Lepra)

K.        KARDİYOLOJİ

1. Kardiyak Aritmiler

A.   İlaç tedavisi, kateter ile ablasyon, cerrahi girişim, kalıcı kalp pili uygulanması ve ICD implantasyonu yöntemlerinden en az ikisinin uygulanmasına rağmen hayatı tehdit eden ventriküler aritmiye bağlı semptomların devam etmesi.

veya

B.   İlaç tedavisi, kateter ile ablasyon, cerrahi girişim yöntemlerinden en az ikisinin uygulanmasına rağmen Avrupa kalp ritim derneği (EHRA) skoru EHRA IV olan kronik atriyal fibrilasyon

veya

C.    Ejeksiyon fraksiyonu %30’un altında olan hastalarda medikal tedaviye dirençli ventriküler aritmilerin varlığı

veya

D.   Ani kalp ölümü sonrası başarılı resüsite edilmiş yaşayan ve medikal veya girişimsel veya cerrahi tedavi yöntemlerle tedavisi olmayan kalp hastalıklarının varlığı

2. Pulmoner Hipertansiyon: Medikal ve cerrahi tedaviye rağmen kateterle ölçülen Mean pulmoner arter basıncının 50 mmHg’ nın üzerinde olduğu (kalp kateterizasyonunun mümkün olmadığı durumlarda ekokardiografik olarak sistolik pulmoner arter basıncının 75 mmhg’nın üzerinde olduğu hastalar),  NYHA evre 3-4 semptomları veya ciddi sağ ventrikül yetmezlik belirti ve bulgularının olduğu primer ve sekonder pulmoner arteriyel hipertansiyon hastaları
3. Konstrüktif Perikardit: Opere edilmesine ve medikal tedaviye rağmen bulguları devam eden veya inoperabl olup NYHA evre 3-4 konstriktif perikardit hastaları
4. Hipertrofik ve Restruktif Kardiyomyopati: Fizik muayene ve laboratuar sonuçlarıyla hipertrofik kardiyomiyopati tanısı konulan, uygun medikal, cerrahi veya invaziv tedaviye rağmen NYHA evre 4 semptomları olan hastalar
5. Kalp Yetmezliği

A.   Maksimum medikal, cerrahi ve perkutan tedaviye rağmen, NYHA evre 3-4 semptom ve bulguları olan ve ejeksiyon fraksiyonu %30’un altında olan kalp yetmezliği

veya

B.   Maksimum medikal, cerrahi ve perkutan tedaviye rağmen, NYHA evre 3-4 semptom ve bulguları olan İnvaziv olarak ölçülmüş kardiyak indeksi 2.2 nin altında, pulmoner kapiller kama basıncı 18 mmHg üzerinde olan kalp yetmezliği

6. Konjenital Kalp Hastalıkları

A.   Maksimum diyet, ilaç, perkutan veya cerrahi tedavisine rağmen NYHA evre 3-4 konjestif kalp yetersizliği semptomları olan konjenital kalp hastalıkları

veya

B.   Cerrahi yada perkutan tedaviye rağmen kalp boşluklarında ciddi dilatasyon veya disfonksiyonu olan, ciddi kapak yetersizliği veya darlığı olan konjenital kalp hastalıkları

veya

C.    Sağ-sol şant gelişen hastalar yada cerrahi ile düzeltilemeyen doğuştan sağ sol şantı olan hastalar

veya

D.   Eisenmenger sendromu gelişen konjenital kalp hastalıkları

veya

E.    Operasyon yapılmış hastalarda aşağıdakilerden en az biri ile beraber;

1.    NYHA evre 3-4  konjestif kalp yetersizliği semptomları olan hastalar

2.    Siyanozu devam eden hastalar

3.    Önemli sol-sağ şantı devam eden ( Qp/ Qs >2:1), hastalar

4.    Sağ-sol şantı bulunan hastalar

5.    Pulmoner vasküler rezistansı sistemik vasküler rezistanstan büyük olan hastalar

7. Kalp Kapak Hastalıkları

A.   Medikal tedaviye rağmen, NYHA evre 3-4 semptomları ve laboratuvar bulguları ile ortaya konmuş ciddi ventrikül fonksiyon bozukluğu  saptanan orta-ciddi düzeyde darlığı ya da yetmezliği olan cerrahi veya medikal nedenlerle opere edilemeyen (inoperabl) kalp kapak hastalıkları

veya

B.   Perkutan girişimsel yöntem uygulanan veya opere edilen hastalarda medikal tedaviye rağmen NYHA evre 4 semptomları devam eden veya operasyon sonrası en az 1 yıl sonra yapılan takipte ciddi ventrikül fonksiyon bozukluğu devam eden kalp kapak hastalıkları.

8. Koroner Arter Hastalıkları

A.   Kanada Kalp Derneği (CCS) sınıf 3-4 angina ile birlikte, medikal tedavi, PTCA, CABG tedavisine rağmen miyokard perfüzyon sintigrafisinde sol ventrikülün en az %30’unu etkileyen iskeminin saptandığı koroner arter hastalığı

veya

B.   Medikal tedavi, PTCA, CABG tedavisine rağmen, bir veya daha fazla koroner arterde en az %50 oranında darlığın anjiyografik olarak gösterildiği Kanada Kalp Derneği (CCS) sınıf 3-4 angina pektorisi olan koroner arter hastalığı

veya

C.    Medikal tedavi, PTCA, CABG tedavisine rağmen, Kanada Kalp Derneği (CCS) sınıf 3-4 angina ile birlikte ciddi sol ventrikül fonksiyon bozukluğunun (EF<%30) olduğu koroner arter hastalığı

9. Kalp Transplantasyonu

L.         DAMAR HASTALIKLARI

1. Sistemik kökenli ve tedavisi mümkün olmayan, çalışmayı etkileyen, kısa mesafe kladikasyonu olan, iskemik yara ve trofik bozukluğa yol açan arteriyel tıkanıklık (ABI 0.5’den az)
2. Tedavisi mümkün olmayan büyük arter anevrizmaları (aort v.b.)
3. Tedaviye rağmen tekrarlayan veya inatçı, geniş ülserasyona neden olan venöz staz
4. Tedavisi mümkün olmayan ağır lenfödem ve elefantiyazis

M.        GENİTOÜRİNER SİSTEM HASTALIKLARI

1. Böbrek fonksiyon bozukluğu:

A.   Kronik hemodiyaliz veya periton diyalizi

veya

B.   Böbrek transplantasyonu

veya

C.    En az 3 ay boyunca serum kreatinin düzeyinin sürekli 4 mg/dl (en az 3 kez 3 farklı zamanda) veya üzerinde olması veya kreatinin klirensinin 30 ml/dk veya altında bir değere  düşmesi ile beraber aşağıdakilerden en az ikisi;

1.    Patolojik kırıklar

2.    Kalıcı motor ve  duyusal  nöropati (EMG ile tespit edilen)

3.    Kalıcı aşırı sıvı  yüklenmesi  sendromu  beraberinde:

a. Diastolik kan basıncının 110 mmHg veya üzerinde olduğu diastolik hipertansiyon olması ( ambulatuar kan basıncı monitörizasyonu ile tespit edilen)

veya

b. Tedaviye rağmen devam eden inatçı  vasküler  konjesyon  bulguları (telegrafi, ekokardiografi ve klinik bulgular ile desteklenen)

4.    Takip eden 6 aylık süreçte en az 30 günlük ara ile değerlendirme sonrası hesaplanan ve  vücut kitle indeksinin 18.0’in altında olması ile tanımlanan kilo kaybının olduğu inatçı  anoreksi.

2. Nefrotik sendrom; anazarka tarzı ödem ile birlikte tedaviye rağmen en az 3 ay süren ve;

A.   Serum albümin  düzeyinin 3.0 gram/desilitre (100 ml) veya altında ve 24 saatlik  proteinüri  miktarının 3.5 gram veya üzerinde olması

veya

B.   24  saatlik  proteinüri  miktarının 10.0 gram ve üzerinde olması

3. Üretra  darlıkları  sürekli sonda kullanmayı gerektiren veya sürekli  sistostomi
4. Üreterosigmoidostomi,  üreterokuteneostomi, post operatif  kalıcı fistüller, total inkontinans
5. Penis ve  testislerin birlikte yokluğu ve idrarın sürekli akması

N.        ENDOKRİNOLOJİ VE METABOLİZMA HASTALIKLARI

1. Hipofiz ve Hipotalamus Bez Hastalıkları

Cerrahi ve tıbbi tedaviye cevap vermeyen hastalıklar. (Çevre dokulara invaze olan, körlüğe v.b. neden olan adenomlar)

2. Tiroid ve Parotiroid Bez Hastalıkları

A.   Hipoparatiroidiye bağlı tedaviyle düzeltilemeyen hipokalsemi, hiperfosfatemi ve yumuşak doku kalsifikasyonları

B.   Hiperparatiroidiye bağlı tedaviye cevap vermeyen ağır hiperkalsemi (kan kasiyum düzeyi ≥14 mg/dl )

C.    Kanserlerin yol açtığı malign  hiperkalsemiler

3. Adrenal Bez Hastalıkları

A.   Tedavi edilemeyen fonksiyonel adrenal bez adenomları

B.   Cerrahi ve medikal tedaviyle kontrol altına alınamayan endokrin hipertansiyon (Feokromasitoma, hiperaldosteronizm v.b.)

4. Cerrahi ve medikal olarak tedavi edilemeyen gastrointestinal nöroendokrin tümörler
5. Diabetes Mellitus Kronik  hiperglisemi veya hipoglisemiye  bağlı en az 3 sistemi etkileyen orta-ağır komplikasyonların bulunması (görme kaybı, nöropatiler, periferik damar hastalıkları, retinopatiler ve  nefropatiler v.b.)
6. Metabolizma Hastalıkları

A.   Tedaviye rağmen kırıklara yol açan ve sekel bırakan metabolizma hastalıkları(osteogenezis imperfekta, genetik ağır osteomalaziler v.b.)

B.   Porfiria (konjenital eritropoetik porfiria)

O.        SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI

1. Kronik Pulmoner Yetmezlik: Kronik obstruktif akciğer hastalığı, kronik restriktif akciğer hastalığı, klinik olarak belgelenmiş akciğer hastalığına bağlı olarak gaz değişiminde kronik kalıcı bozulma olan durumlar

A.   Ağır fonksiyonel etkilenme; istirahat PO2 değeri  50 mmHg’dan az veya 60 mmHg’nın altında ve beraberinde pulmoner hipertansiyon, kor pulmonale, egzersizle artan ağır hipoksemi bulgularının olması

veya

B.   İdame tedaviye rağmen ağır veya çok ağır dispne (Modified medical research council, MMRC 3-4), şiddetli fizik muayene bulguları ve  spirometride  hastalıkların tanısı dikkate alınarak; FEV1 <%45; FVC <%45; DLCO<%45 veya VO2 maks<15ml/kg-dk olması

2. Bronş Astımı

A.   Birer hafta arayla  usulüne uygun yapılan 3  spirometri ölçümü ile kalıcı ağır fonksiyonel bozukluğun gösterilmesi ( FEV1/FVC <%55, FEV1<%40)

veya

B.   Spirometriye  uyum  sağlayamayan hastalarda; hastanın yılda en az 6 kez astım atağı ile acil servise başvurmuş olması ve arteriyel kan gazlarında en az hafif veya orta dereceli hipoksemisi bulunması

(Astımda maluliyet için rapor düzenlenmeden önce optimal tedavi yapılmış ve klinik stabil dönem sağlanmış olmalı ve değerlendirme en az 12 haftalık tedaviden sonra yapılmalıdır.)

3. Uykuda solunum bozuklukları

A.   Ağır fonksiyonel kayıp; uykuda solunum bozukluğunda polisomnografide belirgin noktürnal desaturasyon bulunması ve bu kronik noktürnal hipoksemiye bağlı pulmoner hipertansiyon veya kor pulmonale gelişmesi

veya

B.   Apne hipopne indeksi (AHİ) >30 olup CPAP tedavisini tolere edememesi veya yeterli kompliyans sağlanamaması 

4. Tüberküloz

Çoklu ilaca dirençli tüberküloz (İki yıl sonra tekrar değerlendirilir.)

5. Bronşektazi

A.   Yaygın hastalığa bağlı olarak pulmoner fonksiyonun bozulması, (kronik pulmoner yetmezlik bölümünde  yer alan uygun kriterler altında değerlendirilir.)

veya

B.   Hastane başvurusu gerektiren , pnömoni veya hemoptizi ataklarının  veya solunum yetmezliğinin yılda en az 6 kez tekrarlaması.

(Bu değerlendirmenin yapılmasına esas sağlık kurulu raporunda hastanın ardışık olarak en az 12 ay izlendiği belirtilmiş olmalıdır.)

6. Kistik Fibrozis

A.   Yaygın hastalığa bağlı olarak pulmoner fonksiyonun bozulması (kronik pulmoner yetmezlik bölümünde  yer alan kriterler altında değerlendirilir.)

veya

B.   Hastane başvurusu ile intavenöz veya nebulizer antibiyotik tedavisi gerektiren;  pnömoni ve enfeksiyon atakları  veya solunum yetmezliğinin yılda en az 6 kez tekrarlaması 

(Bu değerlendirmenin yapılmasına esas sağlık kurulu raporunda hastanın ardışık olarak en az 12 ay izlendiği belirtilmiş olmalıdır.)

7.  Akciğer Transplantasyonu

Not;

- Arter kan gazları için kan alınırken hastanın en az 15 dakikadır istirahat halinde olması, 30 dakikadır oksijen tedavisi almıyor olması ve hastanın optimal tedavi altında bulunması gereklidir. En az bir gün arayla tekrarlanmış iki ayrı arter kan gazı(AKG) sonucu olmalıdır.

- Spirometrik incelemeler hastanın sağlık durumunun en iyi olduğu zamanda ve obstruksiyon bulgusu varlığında kısa etkili bronkodilatör inhalasyonundan en az 10 dakika sonra yapılmalıdır.

- Dispnenin değerlendirilmesi MMRC dispne skalasına göre yapılır. Klinik, spirometrik ve arteriyel kan gazı bulguları ile fonksiyonel etkilenmenin derecesinde netlik sağlanamazsa kişilerde pulmoner egsersiz testi sonuçları dikkate alınır (kardiyo pulmoner egzersiz testi (KPET) ve 6 dak. yürüme testi)

P.        DİĞER

1. AIDS

A.   Tedaviye rağmen CD4 kan lenfosit sayısının <200 mm³

veya

B.   Ağır immünyetmezlik semptomları görülen hastalar (fırsatçı enfeksiyon, kanser, kaposi sarkomu v.b.)

2. Mevcut hastalık listelerinin dışında kalan, tedaviye rağmen çalışma olanağının bulunmadığı hastalıklar.
3. Birden fazla hastalığın bir arada olduğu, tedaviye rağmen çalışma olanağının bulunmadığı durumlar.