Merkez Bankası, 2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olmakla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra verilecek vergi beyannamelerinin YTL ve YKR yerine, TL ve Kr olarak düzenleneceğini bildirdi.

Yılbaşından itibaren bankaların ATM'lerinden YTL çekilemeyeceğini açıklayan Merkez Bankası, 2009 yılı boyunca TL ve YTL'nin birlikte kullanılacağını, buna rağmen istenirse 2009 yılı içinde para değişimlerinin tüm bankalar tarafından yapılacağını belirtti.

Merkez Bankası, 1 Ocak 2009'dan itibaren YTL'den TL'ye geçilecek olması nedeniyle hazırlattığı “Türk Lirası Geliyor, Paramız Yenileniyor” kampanyası kapsamında ülke genelinde dağıtılmak üzere bir broşür hazırladı. Broşürde yer verilen soru ve cevaplar özetle şöyle:

-TL banknot ve madeni paralar ne zaman tedavüle çıkarılacak?

-Türk Lirası banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2009 tarihinde tedavüle çıkarılacaktır.

DEĞER DEĞİL İSİM DEĞİŞECEK

-YTL ve TL arasındaki değişlim oranı nedir?

-1 Ocak 2009 tarihinde Yeni Türk Lirası’ndaki “Yeni” ibaresi kaldırılarak Türk Lirası’na geçilirken paramızın değer ölçüsünde bir değişiklik olmayacak, paramızın sadece ismi değişecektir. Yeni Türk Lirası değerler Türk Lirası’na dönüştürülürken, 1 Yeni Türk Lirası (1 YTL) eşittir 1 Türk Lirası (1 TL) olacaktır. 1 Türk Lirası (1 TL) ise 100 Kuruş’a (100 Kr) eşit olacaktır.


-Halen kullandığımız banknot ve madeni paralar ne zamana kadar geçerli olacak?

-Halen kullandığımız Yeni Türk Lirası banknot ve madeni paralar 2009 yılının sonuna kadar geçerlidir. 2009 yılı boyunca Yeni Türk Lirası ve Türk Lirası banknot ve madeni paralar birlikte tedavül edecektir. Dolayısıyla, vatandaşlarımızın bu değişim için acele etmelerine gerek yoktur. Para değişimi, işlemlerin doğal akışı içerisinde gerçekleşecektir.


PARA DEĞİŞİM İŞLEMİ 2009’DA TÜM BANKALARDA YAPILACAK

-YTL banknot ve madeni paralar herhangi bir bankada TL banknot ve madeni paralarla değiştirilebilecek mi?

-Birlikte tedavül döneminde (2009 yılı boyunca) tüm banka şubeleri, kasalarında Türk Lirası banknot ve madeni para olması durumunda değişim yapacaktır. Ancak, Yeni Türk Lirası banknotlar 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren 10 yıl, madeni paralar ise 1 yıl boyunca (zaman aşımı süresince) Merkez Bankası ve Ziraat Bankası şubelerinde değiştirilebilecektir.

-TL banknot ve madeni paralar ile YTL banknot ve madeni paralar arasında ne tür farklılıklar olacak?

-1 Ocak 2009 tarihinde dolaşıma çıkarılacak olan Türk Lirası banknotlar ile halen dolaşımda bulunan Yeni Türk Lirası banknotlar arasında boyut, tasarım, renk ve güvenlik özellikleri açısından temel değişiklikler olacaktır. Sadece banknotlar değil madeni paralar da değişecektir.



-TL banknotlarda görme engelliler için ilave güvenlik özellikleri var mı?

-Türk Lirası banknotlarda, görme engelliler için Yeni Türk Lirası banknotlardaki mevcut güvenlik özelliklerine ilave olarak, farklı değerdeki banknotlar farklı boyutlarda basılmış, ayrıca kabartma baskı özelliğinden etkin bir şekilde yararlanılmıştır.


-TL banknot ve madeni paraların fiziki ve güvenlik özellikleri kamuoyuna ne zaman açıklanacak?

-1 Ocak 2009 tarihinde dolaşıma çıkarılacak olan Türk Lirası banknot ve madeni paraların görüntüleri ve güvenlik özellikleri Ekim 2008’de açıklanacaktır.



-TL’nin uluslararası para kodu ne olacak?

-Uluslararası para kodumuz değişmeyecek; TRY 949 2 olarak kullanılmaya devam edecektir.



-TL’ye geçişle birlikte Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası gösterge niteliğindeki döviz ve efektif kurlarının ilanında değişiklik olacak mı?

-Türk Lirası’na geçişle birlikte döviz ve efektif kurlarının gösteriliş biçimi veya değerinde herhangi bir değişiklik söz konusu olmayacak; yalnızca para biriminin ismi değişecektir.


MENKUL KIYMETLER ETKİLENMEYECEK

-TL’ye geçişle birlikte menkul kıymetlerin (yatırım fonu, hazine bonosu, devlet tahvili, hisse senedi vb.) nominal değerlerinde bir değişiklik olacak mı?

-Türk Lirası’na geçiş menkul kıymetlerin nominal değerlerini etkilemeyecektir.



-1 Ocak 2009 tarihinden önce TL, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra YTL olarak düzenlenen hukuki araçların durumu ne olacak?

-1 Ocak 2009 tarihinden önce Yeni Türk Lirası ile aynı değer ölçüsünde (aynı tutarda) Türk Lirası olarak düzenlenen hukuki araçlar geçerli kabul edilecektir. Aynı şekilde, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra Yeni Türk Lirası olarak düzenlenen hukuki araçlar geçerli olup aynı değer ölçüsünde (aynı tutarda) Türk Lirası olarak işlem görecektir.



-Hukuki araçlarda 1 Ocak 2005 tarihinden önce kullanılan 6 sıfırlı TL ile 1 Ocak 2009 tarihinden sonra kullanılacak TL’ler arasında karışıklık olacak mı?

-Normal koşullar altında karışıklık olması beklenmemektedir. Hukuki araçların düzenlenme tarihi veya kuruşlu ifadelere yer verilip verilmemesi ayırt edici göstergeler arasındadır.

Adalet Bakanlığı’nın ve Bankamızın görüşleri çerçevesinde, bir hukuki araçta yer alan Türk Lirası kaydının 1 Ocak 2005 tarihinden öncesine mi yoksa, 1 Ocak 2009 tarihinden sonrasına mı ilişkin olduğu konusunda, işlemin temelindeki hukuki ilişki araştırılarak, başka bir delil bulunmadığı takdirde değer ölçüsündeki aşırı farklılık, hayatın olağan akışına uygun olup olmama hususları değerlendirilerek yargı organlarınca giderilebilecektir.



-TL'ye geçişle birlikte YTL üzerinden düzenlenmiş sözleşmeler geçerliliğini koruyacak mı?

-Yeni Türk Lirası olarak düzenlenen sözleşmeler aynı değer ölçüsünde Türk Lirası olarak işlem görecektir. Bu sözleşmelerin 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Türk Lirası’na dönüştürülmesi zorunlu değildir. Mevcut sözleşmeler geçerliliğini koruyacaktır. Bununla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra düzenlenen yeni sözleşmelerin Türk Lirası üzerinden düzenlenmesi beklenmektedir.



-TL’ye geçişle birlikte banka hesapları ne olacak?

-1 Ocak 2009 tarihi itibarıyla, Yeni Türk Lirası üzerinden düzenlenen tüm hesaplar tutarda herhangi bir değişiklik olmaksızın doğrudan Türk Lirası’na dönüştürülecektir. Mevduat hesap cüzdanları veya hesap numaraları değişmeyecektir. Bununla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren yeni yapılacak işlemler Türk Lirası üzerinden kaydedilecektir. Dolayısıyla, dönüşüm için bankaya müracaat edilmesine gerek bulunmamaktadır.



-Çekler nasıl işlem görecek?

-Keşide tarihi 1 Ocak 2009 tarihinden önce veya sonra olan ve aynı değer ölçüsünde Yeni Türk Lirası ya da Türk Lirası olarak düzenlenen bir çek, 1 Ocak 2009 tarihinden önce ibraz edilirse, Türk Lirası henüz tedavülde olmadığından Yeni Türk Lirası olarak işlem görecek; 1 Ocak 2009 tarihinden sonra ibraz edilirse Türk Lirası olarak işlem görecektir. Ayrıca, Yeni Türk Lirası üzerinden basılan eski çek karneleri 1 Ocak 2009 tarihinden sonra da Yeni Türk Lirası ibaresinin keşideci tarafından Türk Lirası olarak düzeltilip paraflanması suretiyle kullanılabilecektir.



-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren düzenlenecek tüm belgelerde (fatura, gider pusulası, vb.) para birimi nasıl gösterilecek?

-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren düzenlenecek tüm belgeler (fatura, gider pusulası, ücret bordrosu, vb.) Türk Lirası ve Kuruş olarak düzenlenecektir.

2008 VERGİ BEYANNAMELERİ TL OLARAK VERİLECEK

-2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olmakla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra verilecek beyannameler hangi para birimi ile gösterilecek?

-2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olmakla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra verilecek (KDV, Muhtasar, Geçici Vergi, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi vb.) beyannameler Türk Lirası ve Kuruş olarak düzenlenecektir.



-Mükellefler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren muhasebe kayıtlarını hangi para birimi ile yapacaklar?

-Vergilendirme dönemi normal olan mükellefler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren muhasebe kayıtlarını Türk Lirası ve Kuruş olarak yapacaklardır. Maliye Bakanlığı’nca özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler ise 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle geçici mizan çıkartarak mizanda yer alan hesaplardaki para birimini Türk Lirası ve Kuruş olarak düzeltecekler ve 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren de muhasebe kayıtlarını Türk Lirası ve Kuruş olarak yapacaklardır.



-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren ödeme kaydedici cihazlar (yazar kasa) üzerinde ne gibi düzenlemeler yapılması gerekir?

-Ödeme kaydedici cihaz fişleri üzerinde (yazar kasa fişi) para birimi yer almamaktadır. Bu nedenle, ödeme kaydedici cihazlar üzerinde para dönüşümü ile ilgili yapılacak bir işlem bulunmamaktadır.


ETİKET DEĞİŞİMİ 2010’DA

-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren mal ve hizmet bedellerini gösteren etiket, tarife ve fiyat listeleri nasıl düzenlenecektir?

-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren, mal ve hizmet bedellerini gösteren etiket, tarife ve fiyat listelerinde fiyatların sadece Türk Lirası veya kısaca “TL” ya da Kuruş veya kısaca “Kr” olarak gösterilmesi yeterli olacaktır. Fiyatların kısaca “YTL” ve “YKr” şeklinde gösterildiği, halen kullanılmakta olan etiket, tarife ve fiyat listelerinin 1 Ocak ? 31 Aralık 2009 tarihleri arasında da kullanılması mümkündür. Ancak, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren fiyatların Türk Lirası veya kısaca “TL” ya da Kuruş veya kısaca “Kr” şeklinde gösterilmesi zorunludur.



-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren otomatik para çekme makinelerinde (ATM’lerde) hangi banknotlar ile işlem yapılacak?

-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren 1 yıllık geçiş döneminde, otomatik para çekme makinelerinde (ATM’lerde) hem Yeni Türk Lirası, hem de Türk Lirası banknot bulunabilecektir. Para yatırmalı ATM’lere 2009 yılı boyunca Yeni Türk Lirası veya Türk Lirası banknot yatırılabilecektir. Ancak, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren sadece Türk Lirası banknotların kullanılması gerekmektedir. Nakit ödemeler ister Yeni Türk Lirası, ister Türk Lirası banknotlar ile yapılsın, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra kayıtlar Türk Lirası üzerinden yapılacaktır.

ATM’LERDEN YALNIZCA TL ÇEKİLEBİLECEK


-TL banknotlar ATM’lerden ne zaman çekilebilecek?

-ATM’lerden Türk Lirası çekebilmek için ATM’lerin Türk Lirası’na uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir. Ülkemizdeki tüm ATM’lerin aynı anda Türk Lirası’na uyumlu hale getirilmesi mümkün değildir. Bu çalışmaların tamamlanması için zamana ihtiyaç vardır. Dolayısıyla, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Türk Lirası’na dönüşümü tamamlanmış olan ATM’lerden Türk Lirası banknot çekilebilecektir. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren ATM’lerden sadece Türk Lirası banknot çekilebilecektir.


SAHTE PARAYI KOLLUK KUVVETLERİNE BİLDİRİN


-Sahte bir banknot ele geçirildiğinde ne yapılmalı?

-Sahte bir banknot ele geçirildiğinde, paranın nereden ve kimden alındığı belirtilerek en yakın kolluk kuvvetine (Emniyet veya Jandarma birimleri) bildirilmesi, hem vatandaşlık görevi hem de yasal zorunluluktur.

http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/alarmnews.aspx?DocID=9765198