Dünya Fikri Haklar Örgütü'nün yayınladığı son rapor, patent başvurularının bir yılda yüzde 4,9 arttığını gösteriyor, Rapora göre, Türkiye'de 2006 yılında patent ofisine 1,232 başvurusu yapılırken, aynı dönemde Pakistan'dan 1,788 başvuru geldi,

KÜRESEL EKONOMİNİN ANAHTAR sözcüğü "bilgi". Eğer bu küresel ligde olmak istiyorsanız, bilgiyi üretmenin yollarını bulmak ve onu iyi pazarlamak durumundasınız. Üstelik bu kural firmalar için olduğu kadar ülkeler için de geçerli. Bu yüzden olsa gerek artık ülke politikalarını şekillendiren kavramların arasına bilgi ekonomisi, Ar-Ge, patent, inovas-yon kavramları eklendi. Üstelik bu kavramlar, yüksek kar marjlarının anahtar sözcükleri gibi. 

Gelişen ekonomiler liginde yer alan Türkiye'de son birkaç yıl içinde Ar-Ge, patent ve inocasyon alanında bir hayli yol alınmış olsa henüz yolun başındayız. Birleşmiş Milletlere bağlı Dünya Fikri Haklar Örgütü'nün (World Intellectual Property Organization- WIPO) yayınladığı rapor bu durumu rakamlarla bir kez daha gözler önüne seriyor. Öncelikle dünya genelinde patent başvurularının son raporda nasıl gözüktüğüne bakmakta yarar var. Tüm ülkelerin karşılaştırmalı analizini verebilmek için rapor 2006 verilerini dikkate alarak hazırlanmış. Raporda dünya genelinde patent sayılarının

1.76 milyonu bulduğu belirtiliyor. Bu rakam dünya genelinde patent başvurularının yüzde 4.9 oranında arttığını gösteriyor. Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, Güney Kore, Almanya ve Çin dünya genelindeki patentlerin yüzde 76'sını elinde bulunduruyor.

Çin'den yapılan başvurularda artış

Sık sık taklit ürünler üretmekle suçlanan Çin ise patent liginin devleri arasında dikkat çeken bir performansa sahip. Çinli üreticiler 2000 - 2006 yılları arasında dünya genelindeki patent başvuruları pastasında payını yüzde 1.8'den, yüzde 7.3'e çıkarmayı başardı. Raporda öne çıkan bir başka veri ise, Patent İşbirliği Anlaşması (Patent Coopera-tion Treaty- PCT) kapsamında yapılan patent başvuruları. Doruk Patent ortaklarından Göksel Duyul, PCT sisteminin, birden fazla ülkeye yapılacak patent başvurularının dosyalama işlemlerini kolaylaştırılmasını ve yenilik araştırmalarının tek merkezden yapılarak tescil kararının ilgili ülke tarafından verilmesini sağladığını belirtiyor.

Duyul, PCT sisteminin organizasyonunun burada bahsedilen raporu hazırlayan WI-PO tarafından yürütüldüğünü dile getiriyor. WIPO'nun verileri PCT sistemi içerisindeki patentlerin 2007'de 158.400 olduğunu gösteriyor. Bu rakam, sistemdeki patentlerin bir önceki yıla göre yüzde 5.9 arttığı anlamına geliyor. Bu sistemi kullanarak patent sayılarını artıran ülkelerin ba-

şmda da Hindistan, Brezilya ve Türkiye yer alıyor. Birçok şirket ve kurumu patent için gezdiklerini belirten Göksel Duyul, Türkiye'nin sisteme entegrasyonda oldukça başarılı olduğunu dile getiriyor.

Türkiye'de patent artış oranı geriliyor

PCT sistemi içerisindeki bu başarısına

rağmen Türkiye'de 2007 yılı patent sayılarının gerilediği bir yıl olarak dikkat çekiyor. 2007 yılında yerli patent başvurulan toplamda 1.838'i buldu. 2006 senesinde bu rakam 1.090'dı. Böylece 2007 yılında yerli patent başvuru sayıları yüzde 68 artmış oluyordu. 2005'ten 2006'ya ise yerli patent başvuru sayılarındaki artış hızı yüzde 16.5 olmuştu. Bu durum bir

önceki yıla göre bu veride ciddi bir artış olduğunu gösteriyor. Fakat aynı yükselme PCT sisteminin entegrasyonunda gösterdiği başarıya rağmen yabancı patent başvurularında yaşanmadı. 2007 senesinde Türkiye'de yabancı kaynaklı 4.351 patent başvurusu oldu. 2006'da ise bu rakam 4.075 olmuştu. Bir önceki yıl bu tip patentler yüzde 61 oranında yükselir-

ken 2007 senesinde bu artışın yüzde 6,7 olduğu görülüyor. Patent başvurularının geneline bakıldığı zaman ise toplamda 2007 senesinde 6.189 adet başvuru olduğu görülüyor. 2004 senesinde Türkiye'de patent başvuruları yüzde 97 civarında artmıştı. Bu ciddi bir rakam olarak Türkiye'nin inovasyon ve Ar-Ge konusundaki geleceği için umut vermişti. Ama 2007 yılma gelindiğinde Türkiye'de patent başvurularının o sene içerisinde yüzde 19.8 oranında arttığı kaydediliyor. Bu durum, yenilik sunma konusunda 2007 yılının pek de parlak bir performansa sahne olmadığını gösteriyor. WIPO'nun yayınladığı raporun önemli yanlarından biri de Türkiye'nin performansının diğer ülkelerle ile kıyaslanabil-mesi olanak sağlaması. Verilere bakıldığında ise, Türkiye'nin kendi kulvarmdaki ülkeler arasında vasat bir seyir izlediği görülüyor. Örneğin, 2006'da patent ofisi üzerinden yapılan başvuruların sayısı Türkiye'de 1.232 olurken bu rakam Polonya'da 2.812, İspanya'da 3.427 ve Ukrayna'da ise 5.890 olarak gerçekleşti. Pakistan'da bile bu rakam 1.788 ile Türkiye'deki rakamı geride bırakıyor.

Almanya lider İngiltere takipte

Avrupa'dan yapılan başvurularda ise Almanya başa güreşiyor. Bu ülkeden 2006 yılında 3.405 başvuru yapıldı. Almanya'yı 2.106 başvuru ile İngiltere ve 1,319 başvuru ile de Fransa takip ediyor.Türkiye Avrupa kıtası dışında patent üreten ülkeler sıralamasında 8. sırada yer alıyor. İlk sıradaki Almanya'nın bu konuda 9.168 adet başvurusu bulunurken, 2. sıradaki İngiltere'nin 6.155 adet başvurusu bulunuyor. Türkiye bu alanda vermiş olduğu 160 patent dosyası ile Finlandiya, İsviçre, İrlanda ve Lük-semburg gibi ülkeleri geride bırakıyor. PCT kapsamındaki patent başvurularında Türkiye'nin diğer ülkelere göre de daha başarılı olduğu söylenemez. Evet, tek başına değerlendirildiğinde, uluslararası düzlemde patentleri koruyan PCT sistemine geçişte Türkiye'nin her geçen gün başarılı bir şekilde entegre olduğu söylenebilir ama rakamlar henüz ülkenin bu konuda olgun-laşmadığım gösteriyor. Türkiye'de PCT kapsamında 2007 senesinde 355 başvuru gerçekleşti. Güney Afrika bu kapsamda 405, Rusya 647 başvuru çıkarırken İspanya ise 1.290 başvuru çıkardı.

Bir başka ayrıntılı veri seti patent başvurularının etkinliği üzerine. Bunlardan biri yapılan Ar-Ge harcamaları ile yerli patent başvurularını karşılaştırıyor. Türkiye'de her 1 milyon dolarlık Ar-Ge harcamasında 1.02 yerli patent başvurusu çıkıyor. Bu rakam Almanya'da 0,82 iken ABD'de 0,78 olarak gerçekleşiyor. Yine Türkiye'nin adının daha çok birlikte anıldığı ülkelerden Brezilya'da her bir milyonluk Ar-Ge harcamasına 0,52 adet yerli patent başvurusu düşüyor. Hindistan'da 0,4 ve Macaristan 'da 0,66 adet yerli patent düşüyor. Bu rakamlar Türkiye'nin Ar-Ge harcamalarını etkin bir şekilde patente çevireme-diğini gösteriyor.

Gayri safı milli hasılanın her 1 milyar dolarına kaç adet yerli patent başvurusu düştüğü sorusunun cevabı da var raporda. Türkiye'de her bir milyar dolarlık GSMH içinde 6,05 adet yerli patent başvurusu bulunuyor. Bu rakam, Brezilya'da 3,30, Bulgaristan'da 3,89, Hindistan'da ise 2,12 olarak gözüküyor. WIPO'nun ortaya koyduğu bu rakamlar Türkiye'nin ayrıntılı olarak patent performansı konusunda orta karar bir seyir izlediğini gösteriyor.

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=733443&title=turkiye-patent-liginde-pakistanin-gerisine-dustu