Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hakkında Genel Tebliğ Taslağı Gelirler İdaresi Başkanlığı’nın internet sayfasında yayınlandı.

Maliye Bakanlığı, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı başlıklı 13. Maddesi ile ilgili olarak hazırladığı genel tebliğ taslağını yayınladı.

Tebliğ taslağında önem arz eden noktalar aşağıdaki gibidir:

Kapsama ilişkin yapılan açıklamada tüm tam ve dar mükellef gerçek kişi ve kurumların TF düzenlemesinin kapsamı içinde olup, gerçek kişi ve kurumların ilişkili kişilerle gerek yurt içi gerekse yurt dişi faaliyetleri ile ilgili olarak yaptıkları mal veya hizmet alım ya da satım işlemlerinin TF çerçevesinde değerlendirilecektir.

Gerçek kişilerin ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları durumunda, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacaktır.

İlişkili Kişi ve Kurumlar:

a) Kurumun kendi ortakları,

b) Kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurumlar,

c) Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişi veya kurumlar,

d) Kurumların veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumlar,

e) Ortakların eşleri,

f) Ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dâhil yansoy hısımları ve kayın hısımlarıdır.

Kurumun veya ortaklarının idaresi bakımından doğrudan ya da dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişiler; ortaklık ilişkisi olmaksızın kurumun kararlarına doğrudan ya da dolaylı etkisi olabilecek kurumun yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, genel müdür, üst düzey müdürleri, aynı düzeydeki yüksek memurları gibi şahısları ifade etmektedir.

Denetimi bakımından bağlı bulunduğu gerçek kişi ve kurumlar; ortaklık ilişkisi olmaksızın kurumun kararlarına doğrudan ya da dolaylı etkisi bulunabilecek kurumun denetçileri ve denetçilerin ilgili bulunduğu kurumlar olarak ifade edilmektedir.

Nüfusu altında bulundurduğu gerçek kişi ve kurumlar kurumun ekonomik ve ticari kararlarını etkileyecek şekilde sürekli bir iktisadi ilişki veya devamlı borç para verme  ya da alma ilişkisi içinde bulunduğu gerçek kişi veya kurumları da kapsama dâhil etmektedir.

Karşılaştırılabilirlik Analizi:

Emsallere uygunluk ilkesinin uygulanabilmesi için ilişkili kişiler arasındaki işlemler ile ilişkisiz kişiler arasındaki işlemlerin karsılaştırılabilir olması gerekmektedir ve bu karşılaştırma yapılırken aşağıdaki değişkenler göz önüne alınmalıdır:

a) Mal ve Hizmetlerin nitelikleri,    

b) İşlev analizi,

c) Ekonomik koşullar,

d) İş stratejileri.

Yöntemler:

Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi

Karsılaştırılabilir fiyat yöntemi uygulanırken, iç emsalin kullanılmasının emsale uygun bedelin bulunmasında yeterli olduğu durumlarda ayrıca dış emsal aranmayacak ve ürüne ilişkin iç emsalin mevcut olmaması durumunda, karsılaştırılabilirlik analizi ile yapılan gerekli düzeltmeler sonucu, emsal fiyatın tespitinde kurumlarının benzer nitelikteki ürünlerine ilişkin işlemlerindeki fiyat yani dış emsaller kullanılabileceği belirtilmiştir.

Maliyet Artı Yöntemi

Maliyet artı yöntemi uygulanırken; ürünün veya hizmetin üretilmesi için yapılan direkt harcamalar, dolaylı harcamalar, üretim süreciyle ilgili olmakla birlikte belirli ürün veya hizmetler için yapılan ortak harcamalar ve faaliyet giderleri dikkate alınmalı, maliyet bazının az ya da çok olması elde edilecek kâr marjını etkileyeceğinden maliyetlerin tespiti, kontrol altındaki ve kontrol dışındaki işlemlerde ayni olmalı, kontrol altındaki ve kontrol dışındaki işlemlerde uygulanan muhasebe yöntemleri arasında farklılıklar varsa tutarlılığı sağlamak için kullanılan bilgilerde uygun ayarlamalar yapılmalı ve ayni usul ve esasların kullanımında süreklilik bulunmalı ve piyasa şartları ile gerçekleştirilen işlevler dikkate alınarak ilgili mal ve hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle bulunan tutarın ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde emsallere uygun fiyat veya bedel olarak tespit edilmelidir.

Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi

Taslak tebliğde yeniden satış fiyatı yöntemi özellikle pazarlama faaliyetleri gibi ilişkili şirketin satın aldığı mal veya hizmeti ilişkisiz kişilere sattığı işlemlerde güvenilir sonuçlar verdiği ifade edilmiştir.

Diğer Yöntemler

Taslak tebliğde kar bölüşüm yöntemi ve isleme dayalı net kar marjı yöntemi, geleneksel işlem yöntemlerinin kullanılamadığı, özellikle karsılaştırılabilir işlemlerin olmadığı ve ilişkili kişiler arasındaki işlemlerin birbirinin ayrılmaz bir parçası olduğu durumlarda kullanılması gerekir denilmiştir.

Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları

Mükellefler Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvurarak uygulanacak yöntem konusunda anlaşma yapabilirler. Bu karşılıklı anlaşma prosedürünün aşamaları;

a) Ön değerlendirme,

b) Analiz, 

c) Anlaşmanın kabulü veya reddidir,

ayrıca mükellefler anlaşma süresinin bitiminden en az altı ay önce anlaşmanın yenilenmesi için idareye başvurabilirler. (Peşin fiyat anlaşması imkanı daha önce 01.06.2007 tarihinde yayınlanan BKK’ ya göre Büyük Mükellefler Vergi Dairesi mükelleflerine verilmişti ancak taslak tebliğde bu hak tüm mükelleflere tanınmıştır.)

Gelir İdaresi ile peşin fiyat anlaşması yoluna giden mükellefler anlaşma aşamasında Tebliğ’in 8.2. bölümünde yer alan belgeleri idareye sunacaklar, anlaşma süresince de hazırladıkları yıllık raporları kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içinde Tebliğ’in ek.1 bölümündeki formata uygun bir yazı ile idareye teslim edeceklerdir.

Yıllık Belgelendirme

Kurumlar vergisi mükellefleri, ilişkili işlemleriyle ilgili olarak Tebliğ’in ek.2 bölümünde yer alan matbu formu dolduracak ve yıllık beyanname ekinde vergi dairesine ibraz edeceklerdir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, ilişkili kişilerle yaptığı işlemlere ilişkin olarak Tebliğ’in ek.3 bölümünde yer alan formata uygun bir şekilde bir transfer fiyatlandırması raporu düzenleyecekler ve bu raporu diğer tüm ilgili bilgi ve belgelerle birlikte istenildiğinde idareye sunulmak üzere hazır bulunduracaklardır.

 Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ Taslağı