T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü

Sayı : 97895701-155[2017/42]-206079                                                                                                                                                                    28.02.2018

Konu : Feragatnamelerde damga vergisi ve noter harcı

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerini incelenmesinden, Noterliğinizce …/…/2016 tarih ve … yevmiye kaydıyla düzenlenen "İbraname/Feragatname" adlı belgenin harca tabi olduğu ancak bir bedel içermediği belirtilerek damga vergisine tabi olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılıp buna göre tabloda yazılı değerinin bulunacağı ve kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı; 6 ncı maddesinde bir kağıtta birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınacağı; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olduğu, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükmüne yer verilmiştir.

492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olacağı hüküm altına alınmış, Kanunun 42 nci maddesinin ikinci fıkrasında, "Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz" denilmiş, 43 üncü maddesinde ise bazı noter işlemlerinde gösterilecek değerler belirlenmiştir.

Aynı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I-1 bendinde, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için binde 1,13 oranında nispi harç alınacağı; II-1 bendinde de, belli meblağı ihtiva etmeyen ve alınacak harç miktarı kanun ve tarifede ayrıca gösterilmemiş olan senet, mukavele ve kağıtlardaki imzaların her birinden maktu esasa göre harç alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Kanun hükümleri uyarınca, rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına dair düzenlenen taahhütnameler hariç olmak üzere, menkul ve gayrimenkul mallara ilişkin alım, satım, taahhüt ve rehin ile ilgili olarak noterde yapılan işlemlerde değer gösterilmesi gerekmektedir.

Buna göre;

• 43 üncü madde kapsamında yer alan işlemlerin bu maddede belirtilen değerler üzerinden,

• 42 nci madde gereğince belli bir değer gösterilmesi zorunlu olan ancak, 43 üncü madde kapsamında bulunmayan işlemlerde, işleme konu kağıdın düzenleyici hükümlerine paralellik teşkil edecek şekilde bildirilecek değer üzerinden,

• 42 nci madde kapsamında yer almamakla birlikte, belli bir değer içeren işlemlerin ihtiva ettiği değer üzerinden,

nispi harca tabi tutulması gerekmektedir.

Özelge talep formunuz ekinde yer alan …/…/2016 tarih ve … yevmiye kayıtlı "… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Mevkiinde Yer Alan 2B Taşınmazları Hakkında İbraname/Feragatname" başlıklı kağıdın incelenmesinden; ibranamenin düzenlenmesini takiben 30 gün içerisinde üzerindeki yapı ve eklentilerinin tahliye edilip, elektrik, su, doğalgaz ve emlak vergi borçlarının kapatılıp boş olarak teslim edileceği, işleme konu taşınmazla ilgili ileride hiçbir kişi veya kurumdan herhangi bir hak ve alacak talep edilmeyeceği, bu hususta dava, icra takibi vs. yasal yollara müracaat edilmeyeceği beyan ve taahhüdü ile bu haklarınızdan feragat ettiğiniz, harca esas değerin … TL olduğu anlaşılmakta olup, söz konusu kağıtta sadece …’nın imzası bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, tek taraflı olarak haklarından feragatine ilişkin olarak düzenlendiği anlaşılan "… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Mevkiinde Yer Alan 2B Taşınmazları Hakkında İbraname/Feragatname" başlıklı kağıt, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer almadığından, damga vergisinin konusuna girmemektedir.

Diğer taraftan, söz konusu kağıtla ilgili noter işlemlerinin ise gösterilen değer üzerinden Harçlar Kanununa bağlı (2) sayılı tarifenin I-1 bendine göre nispi harç aranılması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.