Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa’nın 48'inci maddesi uyarınca “Amme borcunun vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki (uygulanması) veyahut haczolmuş malların paraya çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse, borçlu tarafından yazı ile istenmiş ve teminat gösterilmiş olmak şartıyla alacaklı amme idaresince veya yetkili kılacağı makamlarca; vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası ve gecikme zammı alacakları iki yılı, bu alacaklar dışında kalan amme alacakları ise beş yılı geçmemek üzere ve faiz alınarak tecil olunabilir.”
Yasal düzenleme gereği olarak “Borcunun tecilini talep eden, ancak talepleri uygun görülmeyerek reddedilen borçlular söz konusu borçlarını reddin tebliğ tarihinden itibaren idarece 30 güne kadar verilebilecek ödeme süresi içinde ödedikleri takdirde bu amme alacağı ödendiği tarihe kadar faiz alınmak suretiyle tecil olunur. ”
Maliye Bakanlığı tarafından Tahsilat Genel Tebliği ile yapılan açıklamadan da anlaşılacağı üzere “Tecil, talep edilmesi halinde alacaklı amme idareleri veya tahsil daireleri tarafından zorunlu olarak yerine getirilmesi gereken bir işlem değildir.”
Tecilin yapılması sırasında amme alacağının tecil dolayısıyla tehlikeye girmemesi, teminat altına alınması koşulları göz önünde bulundurulacağı gibi “çok zor” durumun takdirinde de icra takibine başlanılması ya da takibin devamı halinde borçlunun gelir kaynaklarının ortadan kalkmasına ya da faaliyetlerinin devamının engellenmesine sebebiyet verilip verilmediğinin de bir ölçü olarak göz önünde bulundurulması icap etmektedir.
Tecile yetkili olan makamlar, tecil yetkilerini kullanırken;
* Borçlu tarafından daha kısa bir süre önerilmemiş olması halinde, amme alacağının aylık taksitler halinde taksitlendirilmesi,
* Borçlunun talep dilekçesinde belirttiği taksit süresinden daha uzun taksit süresi verilmemesi,
* Taksit tutarları belirlenirken ödemesiz ay olmaması,
* Taksit tutarlarının mutlaka eşit olma şartının aranılmaması, gerekir.
Taksitler tecil faizili ile birlikte tahsil edilir. Taksit tutarları ile tecil faizlerinin tam olarak ödenmemesi halinde tecil ihlal edilmiş sayılır.
Tecil yetkisini kullanan tarafından uygun görülen ödeme planında taksitlerin ödeme süresi sadece ay olarak belirtilmiş olması durumunda, taksitlerin ayın ilk iş gününden son iş gününe kadar ödenmesi mümkün bulunmaktadır. Buna karşın ayın son iş gününe kadar söz konusu taksitin ödenmemiş olması halinde tecilin ihlal edildiği kabul edilir.
Halihazırda 28.4.2006 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) uygulanmakta olan yıllık tecil faiz oranı yüzde 24’tür.
Tecil faizi oranı yıllık olarak belirlenmektedir. Tecil faizi; basit faiz usulu uygulanarak ve başvuru tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günler için ödenecek taksit tutarları üzerinden hesaplanmaktadır.
Tecil faizinin hesaplanmasında kullanılacak olan basit faiz usulü formülü ise şöyledir.
Taksit Tutarı x Yıllık Tecil Faizi Oranı x Gün Sayısı
Tecil Faizi = ____________________________________________
36.000
Tecil faizi ilke olarak borcun tamamı üzerinden değil, her taksit için öngörülen tutar üzerinden hesaplanacaktır. Her taksit için gün sayısının hesaplanmasında müracaat (başvuru) tarihi esas alınacak ve ödeme günü dahil geçen gün sayısı belirlenecektir.
Örneğin Yıldırım Ticaret AŞ 30 Nisan 2007 tarihinde ödemekle yükümlü olduğu Kurumlar Vergisi'ni ödeyememiş, bu nedenle 30.4.2007 tarihinden önce 26.4.2007 tarihinde alacaklı vergi dairesine başvurarak tecil isteminde bulunmuştur.
Yıldırım Ticaret AŞ, ödemekle yükümlü olduğu vergi borcu 50.000 YTL olup yapılan değerlendirme sonucunda söz konusu borcun beş eşit taksitte ödenmesi kabul edilmiştir. Bu bağlamda ilk taksit 30.5.2007 tarihinde ödenecektir.
Buna göre söz konusu verginin son ödeme tarihi 30.4.2007 olduğundan ve beş eşit taksitte ödenmesi öngörüldüğünden, ilk taksit 30.5.2007 tarihinde ödeneceğinden yapılan taksitlendirmeye göre ilk taksit 10.000 YTL’nin tecil faizi ile birlikte bu tarihe kadar ödenmesi gerekmektedir.
İlk taksit için tecil faizi ise aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
10.000 x 24 x 30
Birinci taksit için tecil faizi = ________________ = 200.YTL’dir
36.000
Bu durumda Yıldırım Ticaret A.Ş birinci taksit olarak (10.000+200=) 10.200 YTL ödeyecektir./Referans Gazetesi