(28.04.2020 tarih ve 11146 sayılı özelge)

Sevk irsaliyesi ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belge olup, esas itibariyle bu belgenin malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı durumda satıcı, alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde ise alıcı tarafından düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması gerekmektedir. Ancak, 173 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, alım satıma taraf olanlar tarafından, üçüncü şahıslara talimat vermek suretiyle malın sevk ettirildiği durumlarda, alım satıma taraf olanlar yerine malın taşıma sorumluluğunu üstlenen üçüncü şahıslar tarafından sevk irsaliyesi düzenlenebilmesine imkân sağlanmıştır.

Buna göre, bayilerin ülke genelinde yer alan ikmal merkezlerinden satın aldıkları ve ücret karşılığında eşya nakleden gerçek ve tüzel kişilere taşıttırdıkları akaryakıt için, nakliyecilerin satış ve sevk işleminde doğrudan fonksiyon üstlenmediği dikkate alındığında, mezkûr Tebliğ kapsamında kendi sevk irsaliyelerini düzenlenmeleri mümkün bulunmamaktadır. Bu durumda, nakliyecilere taşıttırılan akaryakıta ilişkin sevk irsaliyesinin taşıttıran (bayi) tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Taşıma işini üstlenen gerçek veya tüzel kişi nakliyecinin ise söz konusu taşıma işi için Vergi Usul Kanunu’nun 240. maddesi gereğince taşıma irsaliyesi düzenlemesi gerekmektedir.