İktisatçı Deniz Gökçe, Avrupalı bankaların Türkiye'deki operasyonlarını satabileceğini belirterek, "Finansbank'ı 2,5 milyar dolara satan Hüsnü Özyeğin'e 1 milyar dolara bankasını geri verirlerse güle oynaya alır" dedi

ŞÜKRULLAH DOLU
Küresel krizin ilk olarak ABD'de çıkmasına rağmen bunun Avrupa'yı daha çok etkileyeceği tezini ileri sürerek dikkatleri üzerine çeken iktisatçı Deniz Gökçe, riskin Avrupa'daki bankaların yapısından kaynaklandığını söyledi. ABD'nin krize neden olan yatırım bankalarını mevduat bankalarına satarak kurtarmaya çalıştığını ifade eden Deniz Gökçe, şöyle devam etti: "Avrupa'da yatırım bankaları ile mevduat bankaları içiçe geçmiş durumda. ABD'de kriz büyük mevduat bankalarına sirayet etmedi, fakat Avrupa'da Fortis, ING ve Dexia problemli. Çünkü bunlar yatırım bankacılığı ile ABD'deki ipotekli kredileri almışlar."

TÜRKİYE ÇOK ŞANSLI KONUMDA

"Avrupa'daki gibi bir bankacılık krizi yaşamıyoruz. Çok şanslıyız" diyen Deniz Gökçe, bunun Türkiye'de kullandırılan konut kredilerinin düşük seviyede olmasından kaynaklandığını söyledi. Ortalama 800 milyar dolarlık bilanço büyüklüğüne sahip Avrupalı bankaların Türkiye operasyonları küçük olduğu için Avrupa'daki krizin Türkiye'yi çok etkilemeyeceğini savunan Deniz Gökçe, muhtemel gelişmeler hakkında şunları kaydetti: "Bunlar Türkiye'deki operasyonu satabilirler. Finansbank'ı 2,5 milyar dolara satan Hüsnü Özyeğin'e 1 milyar dolara bankasını geri verirlerse güle oynaya alır. Bunun Türkiye'ye zararı olmaz, tam tersine kârı olur. Türkiye'den dışarıya çok miktarda fon da çıkaramazlar, çünkü Türkiye'de kredi vermiş durumdalar. Bu bankalar normal kâr transferi dışında Türkiye'den para da götüremezler." Deniz Gökçe, General Electric'in Garanti Bankası'ndaki hisselerini Doğuş Grubu'na geri satışını hatırlatarak, "Bu tip şeyler olabilir" dedi.

TÜRK LİRASINA YATIRIM YAPIYOR

İhracatımızın yüzde 60'ını Avrupa'ya yapıyor olmamızın en büyük riskimiz olduğuna dikkat çeken Deniz Gökçe, önümüzdeki dönemde Türkiye'ye gelecek finans miktarının azalacağını, maliyetinin ise artacağını belirterek, "Büyüme düşeceği için riskli görülen cari açık da küçülecek, enflasyon yükselmeyecek, ancak bu sefer de işsizlik artacak" değerlendirmesini yaptı. Dövizdeki hareketliliğin Türk insanının kendi parasına güvenmemesinden kaynaklandığı anlatan Dönez Gökçe, kişisel yatırımlarını nasıl değerlendirdiği konusunda da şu bilgileri verdi: "Şu anda kirada oturuyorum. Ev almak için para biriktiriyorum ve benim birikimim Türk parası cinsinden."

Avrupa'da kriz daha büyük

"Avrupa krizden ABD'ye göre daha çok etkilenecek" tezinden dolayı Amerikancılıkla suçlanıp hakaretlere uğradığından yakınan Deniz Gökçe, "Avrupa yapısal sorunları nedeniyle bu krizden daha çok etkilenecek" diyerek gerekçelerini şöyle sıraladı:

  ABD, Avrupa'dan daha büyük kaynağa sahip bir kıta.

  ABD, petrol açısından yüzde yüz bağımlı değil. Avrupa ise hakikaten çok bağımlı. Rusya fiyatı arttırdığında Avrupa'yı parmağının ucunda tutuyor.

  Eylül ayı sonuna kadar ABD ekonomisi bu işe dayandı. ABD üçüncü çeyrekte negatif büyüme açıklayacak, ancak yılın bütününde bu yüzde 1 gibi pozitif çıkacak.

  ABD'de federal hükümet var. Anında olaya müdahal edebiliyor, bu çok önemli. AB'nin ise merkezden atış yapacak bir yapısı yok. Avrupa Merkez Bankası tepede bir kurum. Şimdi bu banka hangi ülkeye göre politika yapacak, kimi nasıl kurtaracak? Federalizmi redden AB, şimdi çok büyük fatura ödüyor.

  Avrupa'da işgücü piyasası esnek değil. ABD'de sendikalaşma oranı yüzde 10-15 seviyesinde. Krize giren kuruluş için işçileri çıkarmak ve yeniden yapılanmak kolay ABD'de. Avrupa'da bu çok zor. Tembelleşmişler, kimse de çalışmak istemiyor.

  Avrupa'da ticaretin yüzde 60-65'i birbirleriyle oluyor. Dolayısıyla özellikle büyük olan ülkeler krize girdiğinde hepsi takır takır düşmeye başlıyor. İngiltere, Fransa ve Almanya'da durum içaçıcı değil. Bunlar durunca bütün Avrupa duruyor.

  Avronun değer kazanmasıyla ihracatta kârlılıkları düşüyor ve ihracatları zora giriyor.

  Nüfus bakımından daralıyor Avrupa. Almanya'da evlenme ve çocuk sahibi olma oranı iyice düştü. İki Almanya birleştiğinde 80 milyon nüfus vardı, bunun 2050'de 45 milyona inmesi bekleniyor. ABD ise bütün dünyanın insan kaynağını kullanıyor.

Yeni cephaneler getirdi!

Bayram öncesi ABD'ye giderek yerinde inceleme yaptığını ve yeni kitaplar aldığını ifade eden Deniz Gökçe, "Cephanesiz bu iş olmaz" dedi. Evinde yaklaşık 15 bin kitabının bulunduğu bilgisini veren Gökçe, sadece ekonomiyle ilgili değil spor yazarlığı yaptığı için bir de spor kütüphanesi kurmuş. Efsanevi boksör Muhammet Ali ile ilgili bir dizi kitap alan Deniz Gökçe, "Muhammet Ali bir gün ölecek, en iyi kritiği ben yazacağım" diye konuştu.

Deniz Gökçe

http://yenisafak.com.tr/Ekonomi/?t=11.10.2008&i=144165