T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

TARİH : 01.02.2011
SAYI : B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK-4-87
KONU : Kooperatifin kurumlar vergisi muafiyetinde üst birliğe üyeliğin aranılmayacağı Hk.

İLGİ: …

İlgide kayıtlı dilekçenizde 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümleri uyarınca 20.12.1985 yılında kurulan kooperatifinizin 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca bu güne kadar kurumlar vergisi muafiyet şartlarını taşımanız nedeniyle kurumlar vergisinden muaf olduğunuzu belirterek, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda aranılan ancak 5520 sayılı Kanunda muafiyet şartları arasında sayılmayan "üst birliğe üyeliğin" yürürlükteki mevzuat çerçevesinde zorunlu olup olmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 1. maddesinin onuncu fıkrasında;

"Bu Kanunun yürürlüğünden önceki dönemler itibariyle 5422 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasına devam olunur."
Hükmü yer almaktadır.

5422 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesinin 2362 sayılı Kanunla değişik 16 numaralı bendinde;

"Kooperatiflerin esas mukavelelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, idare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi, ihtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması ve münhasıran ortaklar ile iş görülmesi şartlarının yazılı bulunması ve fiiliyatta da bu kayıt ve şartlar dahilinde faaliyet göstermeleri ile bu şartlar mevcut olmakla beraber faaliyete geçen üst kuruluşlara girilmesi halinde kurumlar vergisinden muaf tutulacakları"
Hükme bağlanmıştır.

Bu hükümler uyarınca, kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyetinden faydalanabilmeleri için;

Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesinin (16) numaralı bendindeki muafiyet şartlarının kooperatif ana sözleşmelerinde yazılı bulunması,
Anasözleşmede muafiyet şartları yazılı olmakla beraber fiiliyatta da bu kayıt ve şartlar dahilinde faaliyet göstermeleri,
Kooperatiflerin faaliyet gösterdikleri alanda varsa bir üst kuruluşa girmiş olmaları
gerekmektedir.

Diğer taraftan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Muafiyetler" başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde (01.01.2006 tarihinden itibaren hüküm ifade etmek üzere);

"Tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir işyeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13. maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf oldukları"
Hüküm altına alınmıştır.

Buradan da anlaşılacağı üzere tüketim ve taşımacılık kooperatifleri tamamen muafiyet kapsamı dışında tutulmuştur, ancak diğer kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olabilmesi için ise ana sözleşmelerinde;

Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi,
Yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması,
Sadece ortaklarla iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz),
ilişkin hükümler bulunması ve bu hükümlere fiilen de uyulması gerekmekte olup üst birliğe üye olma şartı aranmamaktadır.

Bununla birlikte 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 1. maddesinin (5) numaralı bendinde;

"Diğer Kanunlarla 5422 sayılı Kanuna yapılmış olan atıflar, ilgili olduğu maddeler itibarıyle bu Kanuna yapılmış sayılır"
Hükmü yer almaktadır. Bu durumda 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 4. maddesinin birinci fıkrasının (k) bendiyle üst kuruluşa üye olma şartı bulunmadığından, kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilmesi için söz konusu şartın 01.01.2006 tarihinden itibaren zorunlu olmadığı anlaşılmaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre 01.01.2006 tarihinden sonraki dönemlere hüküm ifade eden 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca, Kooperatifinizin kurumlar vergisinden muaf olması için diğer şartlara haiz olması yeterli olup "üst birliğe üyeliğin" aranılmayacağı hususu tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.