T.C. 

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Gelir ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, evinizde hasta bakıcı ve hemşire çalıştırmak istediğiniz belirtilerek, söz konusu kişilere ödenecek ücretlerin gelir vergisinden istisna olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde, "Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde, "Hizmetçilerin ücretleri (Hizmetçiler özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği, süt ninelik, dadılık, bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanlardır.) Mürebbiyelere ödenen ücretler istisna kapsamına dahil değildir.)" hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan, aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." denilmiş; aynı fıkranın (1) numaralı bendinde de, "Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç) istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben 103 ve 104 üncü maddelere göre tevkifat yapılacağı" hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, söz konusu Kanunun ''Tevkifata tabi olmayan ücretler'' başlıklı 95 inci maddesinde ise ''Aşağıda yazılı hizmet erbabının ücretleri hakkında vergi tevkif usulü cari olmaz:

...

3. Maliye Bakanlığı'nca yıllık beyanname ile bildirilmesinde zaruret görülen ödemeler.

Bunlar gelirlerini, bu kısmın 2'nci bölümündeki hükümlere göre, yıllık beyanname ile bildirirler." hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükümlere göre, evinizde hizmet vermek üzere istihdam edilen hasta bakıcının Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde belirtilen "hizmetçi" kapsamında değerlendirilmesi ve hasta bakıcıya ödenecek ücretlerin söz konusu bent kapsamında gelir vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır. İstisna kapsamındaki bu gelirin tevkif suretiyle vergilendirilmesi veya bu gelir için yıllık beyanname verilmesi söz konusu değildir.

 Diğer taraftan, evinizde hizmet vermek üzere istihdam edilen hemşirenin ise Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde belirtilen "hizmetçi" kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığından, hemşireye ödenecek ücretlerin gelir vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bu bağlamda, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca tevkifat yapmakla yükümlü olanlar arasında sayılmadığınızdan, hemşireye yaptığınız ödemeler üzerinden tevkifat yapma yükümlülüğünüz bulunmamakta olup, tevkif suretiyle vergilendirilmeyen ücret gelirinin hemşire tarafından, Gelir Vergisi Kanununun 95 inci maddesi uyarınca yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Bilgilerinize sunulur.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.