T.C.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı

Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

Sayı: 64597866-125[12]-8646

Tarih: 25.05.2021

Konu: Katılım Bankasının finansman sağlamak amacıyla ortak olduğu sermaye şirketine kullandırılan kredilerin örtülü sermaye kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hk.

İlgi: 10.09.2020 tarihli özelge talep formunuz. 

            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda,

            - …………… yönetim kurulunun …… tarihli kararıyla, …..'ye kar/zarar ortaklığı kapsamında … TL limit tahsis edilmesine, kar/zarar ortaklığı kapsamında ortaklık faaliyetlerinin yürütülmesi için yeni bir şirketin kurulmasına ve tahsis edilen limitin kurulan bu şirkete sermaye olarak konulmak suretiyle kredi olarak kullandırılmasına karar verildiği,

            - ………. tarihinde …………. ile … arasında Finansman Ortaklığı Sözleşmesi imzalandığı,

            - …..…. tarihinde ……… tarafından … TL sermayeli … unvanlı şirketin tescil edilerek kurulduğu,

...

            - Finansman ortaklığı sözleşmesi çerçevesinde emek-sermaye ortaklığı (mudarebe) yöntemiyle …'nin kurulmuş olduğu, ….. hisse devri ile fon kullandırma yönteminin kar/zarar ortaklığı (müşareke) şekline dönüştüğü, Olağanüstü Genel Kurul Kararıyla şirket sermayesinin … TL'ye çıkarılması üzerine artırılan sermaye tutarı dahil …'ye ödenen … TL sermaye tutarının finansman ortaklığı sözleşmesi kapsamında kar/zarar ortaklığı kredisi olarak kullandırıldığı,

            - Katılım bankalarından, emek-sermaye ortaklığı (mudarebe), kâr/zarar ortaklığı (müşareke), yatırım ortaklığı (girişim sermayesi), zirai ortaklıklar şeklinde kredi kullanan müşterilerin, bankacılık düzenlemeleri çerçevesinde aynı katılım bankasından diğer yöntemlerle de kredi kullanabildiği, bu krediler için katılım bankasına ödenen kar paylarının (ve yabancı para kredilerinde kur farkı gelirlerinin), katılım bankaları nezdinde kurumlar vergisine tabi tutulduğu

            belirtilmiş olup bahse konu kredilerin, kredi kullanan müşteriler nezdinde Kurumlar Vergisi Kanununun 12 nci maddesi kapsamında örtülü sermaye sayılıp sayılmayacağı, müşteriler tarafından ödenen kar payları ve kur farklarının kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılıp yapılamayacağı ile … tarafından vergilendirilmiş dönem karından Genel Kurul Kararı ile dağıtılan karların bankanızca iştirak kazancı olarak kurumlar vergisinden istisna olup olmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmuştur.

            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre kurumların, tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından elde ettikleri kazançlar vergiden istisnadır.

            Aynı Kanunun "Örtülü sermaye" başlıklı 12 nci maddesinde,

            "(1) Kurumların, ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden doğrudan veya dolaylı olarak temin ederek işletmede kullandıkları borçların, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç katını aşan kısmı, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye sayılır.

            (2) Yukarıda belirtilen karşılaştırma sırasında, sadece ilişkili şirketlere finansman temin eden kredi şirketlerinden yapılan borçlanmalar hariç olmak üzere, ana faaliyet konusuna uygun olarak faaliyette bulunan ve ortak veya ortakla ilişkili kişi sayılan banka veya benzeri kredi kurumlarından yapılan borçlanmalar % 50 oranında dikkate alınır.

            (3) Bu maddenin uygulanmasında;

            a) Ortakla ilişkili kişi, ortağın doğrudan veya dolaylı olarak en az % 10 oranında ortağı olduğu veya en az bu oranda oy veya kâr payı hakkına sahip olduğu bir kurumu ya da doğrudan veya dolaylı olarak, ortağın veya ortakla ilişkili bu kurumun sermayesinin, oy veya kâr payı hakkına sahip hisselerinin en az % 10'unu elinde bulunduran bir gerçek kişi veya kurumu,

            b) Öz sermaye, kurumun Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit edilmiş hesap dönemi başındaki öz sermayesini,

            ifade eder.

            (4) Kurumların İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören hisselerinin edinilmesi durumunda, söz konusu hisse nedeniyle ortak veya ortakla ilişkili kişi sayılanlardan temin edilen borçlanmalarda en az % 10 ortaklık payı aranır.

            (5) Yukarıda belirtilen oranlar, borç veren ortaklar ve ortakların ilişkide bulunduğu kişiler için topluca dikkate alınır.

            (6) Aşağıda sayılan borçlanmalar örtülü sermaye sayılmaz:

            a) Kurumların ortaklarının veya ortaklarla ilişkili kişilerin sağladığı gayrinakdî teminatlar karşılığında üçüncü kişilerden yapılan borçlanmalar.

            b) Kurumların iştiraklerinin, ortaklarının veya ortaklarla ilişkili kişilerin, banka ve finans kurumlarından ya da sermaye piyasalarından temin ederek aynı şartlarla kısmen veya tamamen kullandırdığı borçlanmalar.

            c) 5411 sayılı Bankacılık Kanununa göre faaliyette bulunan bankalar tarafından yapılan borçlanmalar.

            ç) 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu kapsamında faaliyet gösteren finansal kiralama şirketleri, 90 sayılı Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında faaliyet gösteren finansman ve faktoring şirketleri ile ipotek finansman kuruluşlarının bu faaliyetleriyle ilgili olarak ortak veya ortakla ilişkili kişi sayılan bankalardan yaptıkları borçlanmalar.

            (7) Örtülü sermaye üzerinden kur farkı hariç, faiz ve benzeri ödemeler veya hesaplanan tutarlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarının uygulanmasında, gerek borç alan gerekse borç veren nezdinde, örtülü sermaye şartlarının gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır. Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri, tam mükellef kurumlar nezdinde yapılacak düzeltmede örtülü sermayeye ilişkin kur farklarını da kapsayacak şekilde, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Şu kadar ki, bu düzeltmenin yapılması için örtülü sermaye kullanan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şarttır."

            hükmü yer almaktadır.

            Örtülü sermaye konusunda detaylı açıklamalara 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "12. Örtülü Sermaye" başlıklı bölümünde yer verilmiştir.

            …...

            Özelge talep formunuzda yer alan hususlar gerek Kurumlar Vergisi Kanunu ve 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde yer alan hüküm ve açıklamalar gerekse …. Kurumundan alınan … tarihli ve … sayılı görüş yazısında yer alan açıklamalar çerçevesinde değerlenmiş olup buna göre,

            - …. tarafından … TL sermaye ile kurulmasına karşın özelleştirme sonrası %... hissesine sahip olunan …'ye başlangıçta konulan … TL'nin "emek-sermaye ortaklığı (mudarebe) yöntemiyle sağlanan kredi",

            - ….. sonrası artırılan sermayenin …. tarafından karşılanan … TL'lik kısmının, "kar/zarar ortaklığı (müşareke) yöntemiyle sağlanan kredi"

            olarak değerlendirilmesi ve bahse konu kredilerin örtülü sermaye hesabında dikkate alınmaması gerekmektedir.

            Öte yandan, ….. tarafından …'ye kredi verilmesi dolayısıyla elde edilen gelirlerin, Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre "iştirak kazancı istisnası" kapsamında kurumlar vergisinden  istisna tutulması mümkün değildir.

            Ayrıca, …'nin bu kredi işlemi nedeniyle oluşacak finansman giderlerinin, kurum kazancının tespitinde dikkate alınabileceği tabiidir.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.

https://www.gib.gov.tr/node/154319