Küresel kriz dünyada her geçen gün derinleşirken, hükümet krizin Türkiye'ye etkilerini en aza indirmek için bir dizi tedbir alıyor. Geçici vergiler ve Damga Vergisi hariç olmak üzere tüm vergi borçlarına ödeme kolaylığı getirildi.

Hazırlanan tebliğ yayımlanmak üzere Başbakanlık'a gönderildi. Yurtdışındaki parayı yüzde 2, yastık altı olarak nitelenen yurtiçindeki parayı da yüzde 10 vergiyle ekonomiye kazandırmayı amaçlayan tasarı ise önümüzdeki perşembe günü Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek. Son olarak krizin etkisiyle daralan dış pazarlarda ihracatçıya destek olmak için ek kredi paketi hazırlandı. Türk Eximbank aracılığı ile kullandırılan kredi miktarı 1 milyar dolar artırıldı. Karar, Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin geçen hafta Başbakan Tayyip Erdoğan ile görüşmesinin ardından alındı. Görüşmede işadamları Eximbank aracılığı ile kullandırılan kredinin 5 milyar dolar daha artırılmasını isterken, Başbakan 1 milyar dolarlık ilave kaynak desteği verilebileceğini kaydetti. Kararı memnuniyetle karşılayan İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Başkanı İsmail Gülle, "Yanımızda sadece Eximbank kaldı." dedi. İhracatçılar ise ucuz kredi sevincini şu sözlerle dile getirdi: "Ek kaynakla birlikte birçok fabrikada çarklar yeniden dönecek."

Eximbank kredisi 5 yıldır yerinde sayıyor

Yıl Kredi tutarı

(milyon dolar)

1989 525

1990 1.223

1991 1.339

1992 1.595

1993 2.196

1994 1.867

1995 2.804

1996 2.962

1997 2.901

1998 3.270

1999 3.363

2000 3.377

2001 2.714

2002 2.158

2003 3.192

2004 3.338

2005 3.529

2006 3.503

2007 3.712

Banka ayrıca geçen yıl kısa vadeli ihracat kredi sigortası kapsamında 4 milyar 683 milyon dolarlık sevkıyat sigortası yaptı. Eximbank, yıllık YTL bazında yüzde 16 faizle kredi kullandırırken, döviz bazında ise libor+1,5 ile kredi veriyor. Diğer bankaların ise reel sektöre kullandırdığı kaynağın maliyeti ise her geçen gün artıyor. Döviz bazında kredinin faizi yüzde 15'e yükselirken, YTL kredilerinin yıllık faiz oranı da yüzde 30'a kadar çıktı. Eximbank kredi kullandırırken firma ayrımı yapmıyor. Her bankaya ayrılmış bir Eximbank limiti bulunuyor. Bu limit ölçüsünde bankalar kendi müşterilerinin isteğiyle kredi talebinde bulunuyor. Talebi bankalar yaptığı için de Eximbank herhangi bir teminat ve garanti istemeden kaynağı ölçüsünde bu kredilere karşılık veriyor. İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Başkanı İsmail Gülle, bankaların önerdikleri faiz oranlarının 'bizden kredi almayın' anlamına geldiğini belirterek, "Yanımızda sadece Eximbank kaldı." dedi. Gülle, bankaların yağmurlu günde şemsiyeyi ellerinden alma yöntemi izlediklerini kaydetti.

Başbakan Erdoğan'ın yanı sıra Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve Devlet Bakanı Mehmet Şimşek ile yaptıkları görüşmelerde şikayetlerini ilettiklerini aktaran ihracatçılar, tüm taleplerine olumlu karşılık aldıklarını kaydetti. Ek kaynak verilmesinin önemli olduğuna dikkat çeken ihracatçılar, "Şu an döviz kurundaki artış sebebiyle önemli ölçüde rahatladık. Dünya ekonomisinde durgunluk yaşanırken, yeni pazarların da bulunmasıyla şu an herhangi bir sıkıntı yaşamıyoruz. Türkiye İhracat Kredi Bankası (Türk Eximbank) aracılığı ile ek kaynak sağlanmasıyla birlikte birçok fabrikada çarklar yeniden dönmeye başlayacak." dedi.

İhracatçılara 1 milyar dolarlık ilave kaynağın ilk sinyali geçen hafta Maliye Bakanı Unakıtan'a yapılan ziyaret sonrasında verildi. Unakıtan, iç tüketimi artırmak için otomotiv sektörüne yönelik teşvikin gündemlerinde olduğunu açıkladı. Maliye bürokratları ise otomotiv sektörünün küresel krizden en az şekilde etkilenmesi için kredi maliyetlerinin düşürülmesine yönelik bir paket üzerinde çalıştıklarını belirtti.

Bakan Unakıtan, Türk Lirası'nın değer kaybetmesinin ihracatçılar için büyük bir fırsat olduğunu belirterek, "Dışarıdan büyük miktarda ara malı ithal ediyoruz. Türk üreticiler bunları yapamadıkları için değil, rekabet edemedikleri için dışarıdan alıyordu. Bundan sonra Türkiye'de bunların imal edilmesi çok daha avantajlı konuma geliyor ki, bu krizden dolayı bir fırsat yakalamış oluyoruz." dedi. Hükümet olarak reel sektörün ve ihracatçıların yanında olduklarını ifade eden Unakıtan, üretimin önemine işaret etti: "Dünyadaki son mali kriz de gösterdi ki, öyle sanal işlemlerle bu işler olmuyor. Gerçek üreticiyi, gerçek sektörü her zaman desteklememiz lazım. Ülkemizdeki üretimi artırmamız, üretimin yapısını da değiştirmemiz gerekiyor. Bununla ilgili şimdiye kadar tedbirler aldık. Bundan sonra Türkiye olarak katma değeri yüksek, teknolojik ürünlere geçmemiz gerekiyor."

Zamanında alınmış yerinde kararlar

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Murat Yalçıntaş, hükümetin krize yönelik tedbirlerini olumlu buluyor. Yalçıntaş, Maliye Bakanlığı'nın vergi borçlarına taksit uygulamasını 'zamanında alınmış, son derece yerinde kararlar' olarak değerlendirdi. Bakanlığın vergi borçlarını 18 ay vade ve yüzde 3 faiz ile tecil uygulamasının, ekonomi yönetiminin dengeleri yakından ve doğru takip ettiğinin somut bir göstergesi olduğunu vurgulayan Yalçıntaş, "Yurtdışında yaşayan vatandaşların bankalardaki paralarını Türkiye'ye getirebilmeleriyle ilgili yapılan kanun çalışması da çok önemli bir karar." dedi. Yalçıntaş, otomotivdeki durgunluğun aşılması için Özel Tüketim Vergisi'nde 'kademeli indirim' yapılması hazırlığının da reel sektöre olumlu yansıyacağını kaydetti. Oda başkanı ayrıca, kasım ayı içerisinde ödenmesi gereken geçici vergilerin de şubat ayına ertelenmesi halinde reel sektörün kısa vadede finans yükünün azaltılması yönünde çok olumlu bir adım atılmış olacağına dikkat çekti.

Vergi borçlarının 18 ay tecilini öngören tebliğ Başbakanlık'ta

Geçici vergiler ve Damga Vergisi hariç olmak üzere tüm vergi borçlarına ödeme kolaylığı getiren tebliğ yayımlanmak üzere Başbakanlık'a gönderildi. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, geçen hafta yaptığı açıklamada, bu vergi borçlarına ödeme kolaylığı getireceklerini söylemişti. Bir yetkili, tebliğ kapsamında vadesi hangi tarihte dolarsa dolsun 1 Eylül 2008 öncesi tüm vergi borçlarına yıllık yüzde 3 gibi bir faiz uygulanacağını ve 18 aya kadar da ödeme kolaylığı sağlanacağını söyledi. Ödeme kolaylığı anaparanın yanı sıra faiz ve cezaları da kapsayacak. "Başbakanlık'a gönderilen tebliğin bu hafta içinde yayımlanması bekleniyor." diyen aynı yetkili, ne kadarlık tahsilat yapılacağına ilişkin herhangi bir rakam vermedi. Bu imkandan faydalanmak isteyen mükelleflerin, bu borçlarını ödemeleri için son başvuru tarihi de 28 Kasım olarak belirlendi. Vergi ödemelerinin ilk taksitleri ise 1-31 Aralık arasında ödenebilecek. IMF'nin karşı çıktığı bu tür uygulamalar geçmişte de gündeme gelmiş, hükümet uygulamayla yüksek tutarda tahsilat sağlamıştı.

Tasarı hazır, yastık altındaki paraya da hesap sorulmayacak

Hükümetin, Türk vatandaşlarının yurtdışında tuttuğu birikimi Türkiye'ye çekme çalışmasında son noktaya gelindi. Tasarı, perşembe günü Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülecek. Tasarıya yurtiçindeki paranın da yüzde 10 vergiyle ekonomiye kazandırılması eklendi. Bu düzenlemenin perde arkasında ise Adalet Bakanlığı bürokratları yatıyor. Bakanlık yetkilileri, ekonomi yönetimi ile konuya ilişkin yaptıkları son toplantıda vergi inceleme muafiyetinin gurbetçilerle sınırlı kalmasına karşı çıktı. Bu durumun yurtiçinde yaşayanları kapsamadığı için adalet mekanizmasını zafiyete uğratacağı yorumunda bulundu. Tasarıya göre, Türkiye'de bulunan ancak 1 Ekim 2008 itibarıyla kanuni defter kayıtlarında işletmenin öz kaynakları arasında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarıyla, taşınmazlar, üç ay içinde YTL cinsinden rayiç bedelle vergi dairelerine beyan edilecek. Bilanço esasına göre defter tutanlar, kanuni defterlerine, taşınmazlar dışındaki varlıklarını banka hesaplarına yatırmak suretiyle kaydederek pasifte özel fon hesabı açacaklar. Serbest meslek kazanç defteriyle, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, bu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterecekler. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayacak.

THY'nin 1,3 milyar dolar nakiti var, yeni yatırım için fırsat kolluyor

Dünyayı etkisi altına alan küresel krize rağmen nakit para biriktiren Türk Hava Yolları yeni yatırım peşinde. THY Genel Müdürü Doç. Dr. Temel Kotil, 1,3 milyar dolar civarında nakit paraları bulunduğunu ve yatırımlara hız kesmeden devam edeceklerini söyledi. 2009'da Avrupa'da ilk dört arasında yer almayı hedefleyen şirket, dünyadaki tüm fırsatları kovalayacak. "Faydasını gördükten sonra para sorunumuz yok." diyen Genel Müdür Kotil, THY'nin karar verdikten sonra herhangi bir şirketi alabilecek güçte olduğuna vurgu yaptı.

http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=754108&title=reel-sektore-destek-1-milyar-dolarlik-ucuz-ek-kredi-yolda