2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97. maddesi uyarınca ödenen ücretin “vergi ve benzeri mali yükümlülük” olması nedeniyle 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 1. maddesi uyarınca düzeltme - şikayet kapsamında değerlendirilemeyeceği hk.

İstemin Konusu: İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 5. Vergi Dava Dairesi’nin kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Dava Konusu İstem: Davacı şirket tarafından, Gürsu Belediye Meclisinin 18.12.2013 tarih ve 192 sayılı kararına istinaden Bursa İli, Gürsu İlçesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde yapılan inşaat faaliyeti nedeniyle kamuya ait alanın üç yıl süre ile kullanıldığından bahisle 2462 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97. maddesi uyarınca kullanım ücreti adı altında ödenen 378.897,00 TL tutarın iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin 26.08.2014 tarih ve … sayılı işlemin iptali ile ödenen tutarın yasal faizi ile birlikte iadesi istemine ilişkindir.

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: Vergi Mahkemesi’nin kararıyla; davacı şirketten, kamu alanı kullanım bedeli adı altında tahsil edilen dava konusu ücretinin yasal dayanağının, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97. maddesine istinaden alınan Belediye Meclisi Karan uyarınca Belediye Gelir Tarifesine konulan “inşaatlarda kamuya ait alanların kullanım ücreti” kalemi olduğu davalı idarece ileri sürülmüş ise de; davalı idarece verilen herhangi bir hizmete dayanmadığı ve davacının Belediye’den kamuya ait alanın kullanımı konusunda herhangi bir talebinin de olmadığı anlaşıldığı bu durumda, kullanım ücreti adı altında davacıdan tahsil edilen ücretin yasal dayanağı bulunmayıp 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 118. maddesinde düzenlenen verginin konusunda hata kapsamında değerlendirileceğinden, düzeltme şikayet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, faiz yönünden ise; iadesi gereken tutar açısından idare ile davacı arasındaki ilişkinin iadenin yargı kararıyla hüküm altına alınması nedeniyle yönetilen-idare ilişkisi olmaktan çıkarak bir borç ilişkisine dönüştüğü, bu ilişkinin borçlusu tarafından alacaklısına, paranın tasarrufundan yoksun kalınan süre için 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine ilişkin Kanun hükümlerine göre yasal faiz ödenmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptaline, 378.897,00 TL tutarın düzeltme başvurusunda bulunulduğu 22.08.2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti:  İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun’un 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

Temyiz Edenin İddiaları: Davacı tarafından, aynı konuya ilişkin açılan davada süreaşımı nedeniyle davanın reddine karar verildiği, davacı adına yapılan işlemlerin usule ve hukuka uygun olduğu iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

Karar: Davacı şirket tarafından, Gürsu Belediye Meclisinin 18.12.2013 tarih ve 192 sayılı kararına istinaden Bursa ili, Gürsu İlçesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde yapılan inşaat faaliyeti nedeniyle kamuya ait alanın 3 yıl süre ile kullanıldığından bahisle 2462 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97. maddesi uyarınca kullanım ücreti adı altında ödenen 378.897,00 TL tutarın iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin 26.08.2014 tarih ve … sayılı işlemin iptali ile ödenen tutarın yasal faizi ile birlikte iadesi istenilmektedir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 1. maddesinde “bu Kanun hükümlerinin, Gümrük idareleri tarafından alınan vergi ve resimler haricinde, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanacağı” düzenlemesine yer verilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Düzeltme Talebi” başlıklı 122. maddesinde; mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden yazı ile isteyebilecekleri, aynı Kanun’un 124. maddesinde de, vergi mahkemesinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme başvurusu reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığı’na müracaat edebilecekleri, bu madde gereğince il özel idare vergileri hakkında valiliğe ve belediye vergileri hakkında Belediye Başkanlığı’na müracaat edileceği belirtilmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Ücrete Tabi İşler” başlıklı 97. maddesinde, Belediyelerin bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkili oldukları belirtilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun yukarıda ifade edilen 1. maddesi ile 117 ve devamı maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden; düzeltme-şikayete konu olabilecek hususların sadece “vergi, resim ve harç” olarak düzenlendiği, “ve benzeri mali yükümlülüklerin” bu kapsama alınmadığı sonucuna varılmaktadır.

Bu durumda, davalı idare tarafından, 2462 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97. maddesi uyarınca yapılan tahsilatın “vergi ve benzeri mali yükümlülük” olması nedeniyle 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 1. maddesi uyarınca düzeltme-şikayet kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, iadesi istenilen ücrete ilişkin tahsilatın; düzeltme-şikayet kapsamında incelenip, verginin konusunda hata olarak değerlendirilmesi suretiyle davanın kabulü yolunda verilen Vergi Mahkemesi, kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle; davalının temyiz isteminin kabulüne, davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 5. Vergi Dava Dairesinin kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 5. Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, oybirliğiyle karar verildi.